'Mắt thần' cảnh giới vùng trời Đông Bắc

Không để lọt mục tiêu

Ở Trung đoàn ra đa 291 những ngày này, ngay từ cổng doanh trại, các lối dẫn, khuôn viên, khu nhà đều được được trang hoàng rực rỡ cờ hoa, pa-nô, khẩu hiệu, biểu ngữ chào mừng Quốc khánh 2/9. Không kém phần sôi động, trên thao trường, các cán bộ chiến sĩ hăng say luyện tập những nội dung hiệp đồng kíp chiến đấu để chuẩn bị tham gia diễn tập. Tại Trạm ra đa 61, các cán bộ, chiến sĩ kíp đài ra đa VRS-2DM thực hành huấn luyện tình huống bám, bắt mục tiêu với khoảng cách dưới 300 km.

Kíp đài ra đa VRS-2DM huấn luyện hiệp đồng chiến đấu.

Ngay sau mệnh lệnh của Đại úy Lý Văn Toàn, Trạm trưởng Trạm ra đa 61: “Kíp đài VRS-2DM làm công tác chuẩn bị chiến đấu, thực hành chiến đấu và khôi phục sau chiến đấu”, các cán bộ, chiến sĩ lập tức cơ động chiếm trận địa, nhanh chóng kiểm tra thông tin liên lạc, kết nối với thiết bị VRS. Khi đài ra đa VRS-2DM mở máy chiến đấu xong, các hệ thống đồng bộ bảo đảm sẵn sàng, bước ngay vào quy trình thao tác phát hiện mục tiêu.

Với khẩu lệnh của Đài trưởng “Sử dụng pha 1, anten 6 vòng/phút… phát hiện mục tiêu thông báo”, các trắc thủ lập tức thao tác điều khiển tìm kiếm mục tiêu trong các điều kiện, đặc biệt đối với mục tiêu tầng thấp. Với thiết bị hiện đại, các trắc thủ đã phát hiện các tốp mục tiêu, thực hiện bám sát, chuyển cự ly, báo cáo về sở chỉ huy.

Chiến sĩ Nguyễn Trọng Khôi, trắc thủ đài VRS-2DM cho biết: “Mục tiêu ngày càng hiện đại, có thể bay ở tầng cao, tầng trung, tầng thấp, đặc biệt ở tầng thấp rất khó bị phát hiện. Cùng đó là tiết diện nhỏ, có khả năng hấp thụ sóng, vì vậy để phát hiện mục tiêu chúng tôi phải tập luyện sử dụng thành thạo đài ra đa, nhất là các bước chuyển pha và trinh sát tần số nhiễu”.

Vọng quan sát mắt tại Trạm ra đa 61.

Trong khu vực sở chỉ huy, không khí cũng rất khẩn trương, chiến sĩ tiêu đồ liên tục tiếp nhận thông tin mục tiêu, xác định phương vị đánh dấu đường đi của máy bay địch trên bản đồ. Các mệnh lệnh của Trạm trưởng Lý Văn Toàn liên tục được đưa ra để xử lý các tình huống.

Theo anh Toàn, hiện nay vũ khí ngày càng thông minh, đòi hỏi các kíp đài phải đáp ứng yêu cầu bí mật, bất ngờ, cơ động nhanh, triển khai chiến đấu có hiệu quả trong mọi điều kiện địa hình, thời tiết; có sự hiệp đồng chặt chẽ giữa chỉ huy và trắc thủ, cùng với thuần thục động tác cá nhân, các thành viên cũng phải có sức khỏe bền bỉ, dẻo dai. Do vậy đơn vị phải tổ chức huấn luyện thường xuyên mới có thể hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Phát huy truyền thống

Trung đoàn ra đa 291 thành lập ngày 21/3/1958. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn đã hành quân chiến đấu trên các địa bàn trọng điểm đánh phá của địch như: Hà Nội, Hải Phòng, chiến trường Khu 4, khu Tây Bắc và nước bạn Lào. Vận dụng thành công các hình thức chiến thuật vô hiệu hóa và đánh bại các thủ đoạn kỹ chiến thuật tinh vi, xảo quyệt của không quân Mỹ.

Các chiến sĩ không ngừng nâng cao khả năng khai thác, vận hành những trang bị, khí tài mới.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn đã phát hiện gần 560 nghìn tốp máy bay địch, thông báo kịp thời cho các lực lượng phòng không và dẫn đường cho không quân ta bắn rơi 1.089 máy bay và đánh chìm 4 tàu chiến Mỹ; trực tiếp bắn rơi 9 máy bay địch bắng súng máy phòng không. Đặc biệt, cuối tháng 12/1972, Trung đoàn đã phát hiện máy bay B-52 vào đánh Hà Nội, Hải Phòng trước 35 phút, góp phần làm nên Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn đã phát hiện gần 560 nghìn tốp máy bay địch, thông báo kịp thời cho các lực lượng phòng không và dẫn đường cho không quân ta bắn rơi 1.089 máy bay và đánh chìm 4 tàu chiến Mỹ; trực tiếp bắn rơi 9 máy bay địch bắng súng máy phòng không.

Đặc biệt, trong Chiến dịch phòng không bảo vệ Hà Nội cuối tháng 12/1972, Trung đoàn đã phát hiện máy bay B-52 vào đánh Hà Nội, Hải Phòng trước 35 phút, góp phần làm nên Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”.

Hiện nay, Trung đoàn đã được trang bị nhiều khí tài, trang bị mới, hiện đại áp dụng nhiều thành tựu tiến bộ của khoa học quân sự.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, Trung đoàn đã tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ tổ chức, điều hành và chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao đặc biệt là khả năng khai thác, vận hành những trang bị, khí tài mới.

Với những thành tích xuất sắc trong chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, Trung đoàn 291 được tặng thưởng 6 Huân chương Quân công hạng Nhất, Nhì, Ba; 9 Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì, Ba; 1 Huân chương bảo vệ Tổ quốc hạng Ba; Trung đoàn và 4 đại đội, 4 cá nhân được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.

Tập trung triển khai nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập và sẵn sàng chiến đấu đồng bộ, thống nhất từ Trung đoàn đến từng phân đội. Tổ chức huấn luyện bám sát yêu cầu nhiệm vụ, khí tài trang bị của từng đơn vị; diễn tập sát với điều kiện thực tế chiến đấu hiện đại. Thường xuyên duy trì nghiêm túc nền nếp canh trực từ Sở chỉ huy Trung đoàn đến Sở chỉ huy các Trạm ra đa, đài ra đa và các vọng quan sát mắt.

Theo Đại tá Nguyễn Khắc San, Trung đoàn trưởng, thời gian tới, đơn vị tiếp tục thực hiện tốt công tác giáo dục, quán triệt nâng cao nhận thức, xây dựng quyết tâm cao cho mọi cán bộ, chiến sĩ khắc phục khó khăn vươn lên làm chủ khí tài, trang bị mới. Duy trì nghiêm nền nếp, chế độ sẵn sàng chiến đấu, quản lý chặt chẽ các hoạt động bay trong khu vực góp phần bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc.

Tổ chức huấn luyện theo đúng phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”, thực hiện tốt nguyên tắc, mối kết hợp trong huấn luyện. Thường xuyên luyện tập thành thục các phương án chiến đấu, không để bị bất ngờ, lỡ thời cơ.

Bài, ảnh: Trung Anh