Máy bay Nga vô tư ra vào không phận, Đức phản ứng ra sao?

Các máy bay không người lái rất đắc dụng trong hoạt động do thám.

Theo báo cáo từ các cơ quan tình báo phương Tây, chỉ trong ba tháng đầu năm nay đã có hơn 530 lượt máy bay không người lái được ghi nhận trên không phận miền đông nước Đức.

Những thiết bị này theo dõi các tuyến vận chuyển quân sự liên tục thay đổi của châu Âu, nhằm xác định loại vũ khí sắp được chuyển tới Ukraine, địa điểm bàn giao khí tài mới, cũng như thời điểm đạn dược được đưa ra tiền tuyến. Ba cơ quan tình báo phương Tây cho biết với tạp chí WirtschaftsWoche: “Các đơn vị Nga thường xuyên điều máy bay trinh sát”.

Một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Đức xác nhận với Euronews rằng Bundeswehr (quân đội Đức) chỉ chịu trách nhiệm tại các căn cứ của chính mình. Ở những địa điểm khác, trách nhiệm an ninh thuộc về Bộ Nội vụ Liên bang (BMI) và các nhà khai thác dân sự của hạ tầng liên quan, chẳng hạn đường sắt hoặc các trạm khí LNG.

Về nguyên tắc phòng thủ tại các cơ sở quân sự, Bundeswehr buộc phải tuân thủ nguyên tắc “tương xứng”: Tránh tối đa nguy cơ hoặc thiệt hại cho dân thường, đặc biệt trong trường hợp không rõ liệu máy bay không người lái có mang chất nổ hay không.

“Đôi mắt” của Nga trên bầu trời Đức

Từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine đầu năm 2022, Moscow đã bị phương Tây nghi ngờ tiến hành chiến tranh hỗn hợp ngay trên lãnh thổ các nước NATO. Từ tháng 1 đến tháng 4 năm nay, riêng tại Đức đã ghi nhận hơn 500 lượt UAV.

Báo Bild, dẫn một báo cáo nội bộ của Cơ quan Hình sự Liên bang (BKA) cho biết: Máy bay không người lái xuất hiện thường xuyên trên các căn cứ của Bundeswehr như hải quân Wilhelmshaven, cũng như trên các trạm LNG và tuyến đường sắt.

Chỉ trong khoảng thời gian từ ngày 9 đến 29.1, đã có 6 UAV xuất hiện trên căn cứ không quân Schwesing gần Husum, Schleswig-Holstein. Các thiết bị này lơ lửng bất động trong vài phút, dù đã sử dụng biện pháp gây nhiễu vẫn không thể xua đuổi. Do đây là nơi huấn luyện binh sĩ Ukraine về hệ thống phòng không Patriot, vụ việc bị nghi là hoạt động do thám có chủ đích.

Hồ sơ điều tra đã được chuyển cho Cơ quan Hình sự bang Schleswig-Holstein. Cơ quan này thừa nhận hạ tầng trọng yếu của Đức có thể trở thành mục tiêu cho hoạt động gián điệp và phá hoại.

Một tuyên bố nêu rõ: “Cảnh sát bang Schleswig-Holstein đã chuẩn bị cho các kịch bản có thể xảy ra, đồng thời duy trì trao đổi chặt chẽ với các cơ quan an ninh liên bang và bang khác. Ngoài ra, một đơn vị chuyên trách về gián điệp và phá hoại cũng đã được thành lập trong Cục An ninh Nhà nước thuộc Văn phòng Hình sự bang”. Tuy nhiên, do đây là “khu vực điều tra đặc biệt nhạy cảm”, họ sẽ không cung cấp thêm thông tin “hiện tại hay trong tương lai”.

Lỗ hổng pháp lý cản trở phòng thủ

Chính phủ liên minh trước đây của Thủ tướng Olaf Scholz từng dự kiến sửa đổi Luật An ninh Hàng không để cho phép quân đội bắn hạ máy bay không người lái nguy hiểm bay trái phép. Quyền này chỉ được trao khi cảnh sát không đủ khả năng kỹ thuật để đối phó và cần yêu cầu hỗ trợ.

Tuy nhiên, dự luật sửa đổi Luật An ninh Hàng không (LuftSiG) đã không được thông qua trong nhiệm kỳ trước. Konstantin von Notz, nghị sĩ đảng Xanh và Chủ tịch Ủy ban Kiểm soát Nghị viện, chỉ trích CDU/CSU đã không ủng hộ đề xuất của chính phủ “sáng nắng chiều mưa” vì lý do đảng phái.

Ông cho rằng điều này dẫn đến tình trạng đình trệ kéo dài hàng tháng – một sự chậm trễ không thể chấp nhận trong bối cảnh mối đe dọa gia tăng nhanh chóng và hành động ngày càng hung hăng của nhiều quốc gia đối địch.

Sebastian Fiedler, phát ngôn viên chính sách nội vụ của nhóm nghị sĩ SPD trong Bundestag, nhấn mạnh rằng Hội nghị Bộ trưởng Nội vụ đã xác định trách nhiệm phòng thủ UAV phải luôn thuộc về lực lượng an ninh dân sự.

Theo ông, Bundeswehr chỉ có thể tham gia trong những trường hợp ngoại lệ, vì vậy “chính phủ liên bang cần tăng cường năng lực cho Bộ Nội vụ”. Do đó, dự thảo luật mới về cảnh sát liên bang đã bổ sung quyền cho lực lượng này sử dụng biện pháp kỹ thuật đối phó UAV.

An ninh quân sự với giới hạn

Tuy nhiên, nghị sĩ Von Notz tỏ ra thất vọng với dự thảo luật mới về “an ninh quân sự” do chính phủ liên bang công bố cuối tháng 8. Ông cho rằng dự thảo chưa đáp ứng kỳ vọng: “Một quy định cơ bản là cần thiết, quy định rõ ràng và toàn diện trách nhiệm phòng thủ UAV trong cả lĩnh vực quân sự lẫn dân sự”.

Ông nhấn mạnh rằng phải tuân thủ nghiêm ngặt giới hạn hiến pháp, đặc biệt liên quan đến việc triển khai quân đội trong nước. Nghị sĩ Von Notz nói: “Trước nhiều tháng trì trệ từ phía Bộ trưởng Dobrindt, các bang đã mất kiên nhẫn từ lâu”.

Theo ông, điều thiết yếu là cần có một cơ sở pháp lý rõ ràng để xây dựng năng lực kỹ thuật tương ứng. Ông kết luận: “Nhìn chung, dự thảo này cho thấy chính phủ Đức vẫn chưa đủ khả năng để đối phó hiệu quả với mối đe dọa cực lớn từ các cuộc tấn công hỗn hợp nhằm vào nền dân chủ, nền kinh tế và người dân của chúng ta”.

Bùi Tú