Máy bay tuần tra Mỹ để lộ 'vũ khí bí mật' khi bị Su-35 Nga chặn ở Biển Đen

Điều đặc biệt khiến giới quan sát quan tâm chính là chiếc P-8 mang theo một hệ thống radar tối mật AN/APS-154 Advanced Airborne Sensor (AAS), vốn rất hiếm khi được nhìn thấy trong trạng thái hoạt động.

Cuộc gặp gỡ giữa Su-35 Nga và máy bay trinh sát P-8 của Mỹ. (Nguồn: X)

Trong đoạn phim, được quay từ buồng lái của một chiến đấu cơ Nga, có thể thấy rõ khoang radar hình trụ dài được kéo xuống từ bụng P-8. Đây là cơ chế triển khai khoang nhiệm vụ đặc biệt (SMPDM) cho phép radar hạ thấp xuống bên dưới động cơ, đảm bảo tầm quét không bị che khuất.

AN/APS-154 do Raytheon phát triển từ năm 2009, là loại radar mảng pha quét điện tử (AESA) hiện đại, có khả năng phát hiện mục tiêu di động trên biển và đất liền, đồng thời tạo ảnh radar chi tiết (SAR) trong mọi điều kiện, kể cả ban đêm hay thời tiết xấu.

Nó không chỉ theo dõi được tàu thuyền ở khoảng cách xa, kể cả những tàu nhỏ, mà còn có thể lập bản đồ hệ thống phòng không đối phương, cung cấp thông tin cực kỳ quý giá cho hoạt động tác chiến. Một số nguồn tin cho rằng thiết bị này thậm chí còn có chức năng tác chiến điện tử phụ trợ, khiến nó trở thành "vũ khí tình báo" đặc biệt mạnh mẽ của Hải quân Mỹ.

Việc hệ thống radar AAS xuất hiện trên Biển Đen là một dấu hiệu đáng chú ý, bởi đây có thể là lần đầu tiên thiết bị được ghi nhận hoạt động tại khu vực này. Biển Đen vốn từ lâu là điểm nóng giữa Nga và NATO, đặc biệt kể từ sau khi chiến sự ở Ukraine bùng phát.

Tại đây, các máy bay trinh sát phương Tây như RC-135 Rivet Joint, RQ-4 Global Hawk hay EP-3E từng hoạt động thường xuyên, nhưng P-8 Poseidon với radar AAS mang lại khả năng giám sát vượt trội, biến nó thành "mắt thần" giúp Mỹ và đồng minh theo dõi chặt chẽ mọi động thái trên cả biển lẫn đất liền.

Dù cuộc chạm trán lần này diễn ra mà không có sự cố, lịch sử Biển Đen từng chứng kiến nhiều tình huống nguy hiểm. Năm 2022, một chiếc Su-27 của Nga đã bắn nhầm tên lửa về phía RC-135 của Anh, còn tháng 3/2023, một UAV MQ-9 Reaper của Mỹ rơi xuống biển sau va chạm với Su-27 Nga. Những sự kiện này cho thấy chỉ cần một sơ suất nhỏ, căng thẳng trên bầu trời Biển Đen có thể leo thang thành khủng hoảng.

Sự lộ diện của AN/APS-154 không chỉ cho thấy Mỹ ngày càng chú trọng đến khu vực Biển Đen, mà còn phản ánh vai trò ngày càng mở rộng của P-8 Poseidon. Vốn được thiết kế như máy bay tuần tra chống ngầm, Poseidon giờ đây trở thành nền tảng tình báo – giám sát – trinh sát toàn diện, thay thế phần nào cho các dòng máy bay do thám điện tử cũ. Với khả năng kết nối mạng, chia sẻ dữ liệu và giám sát mục tiêu từ xa, P-8 trang bị radar AAS đang chứng minh mình là công cụ then chốt giúp NATO nắm bắt từng chuyển động của Nga trong khu vực.

Xuân Minh