'Mây trong đáy cốc': Góc nhìn mới mẻ về những 'tượng đài' thi ca

Quang cảnh buổi lễ ra mắt sách của tác giả Đỗ Anh Vũ. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)

Với kiệt tác Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du, dù đã có nhiều công trình, bài viết phân tích các chiều kích của tác phẩm này, song Tiến sỹ Đỗ Anh Vũ vẫn tìm ra được một hướng tiếp cận riêng. Đó là bàn luận về những giấc chiêm bao của Thúy Kiều, Thúy Vân, Kim Trọng..., qua đó tìm hiểu tâm tư, tình cảm nhân vật.

Bài viết "Truyện Kiều, nhìn từ những giấc mơ" là một trong số 32 tiểu luận trong cuốn sách “Mây trong đáy cốc” (Nhà xuất bản Đà Nẵng) ra mắt ngày 13/3 tại Hà Nội.

Cuốn sashc bao gồm ba phần, trong đó phần 1 - “Mấy cuộc bể dâu”, từ các ngữ liệu văn học, ca từ, ca khúc, tác giả đi vào phân tích, thẩm bình các vấn đề quen thuộc, gần gũi nhưng lại gợi ra nhiều ý tưởng mới mẻ, như: Luận về những dòng sông, Lũ lụt trong thơ Việt, Hình tượng Đảng trong thơ và nhạc, Cảm hứng đất nước trong dòng chảy thơ Việt, Tiếng Việt chảy mãi, Mẹ trong thi ca Việt...

Phần 2 - “Soi gương nhân ảnh” gồm 8 bài viết, đi vào các tác giả cụ thể như Nguyễn Du, Trịnh Công Sơn, Hữu Loan, Tế Hanh, Chế Lan Viên… Họ đều rất nổi tiếng và được giới phê bình lý luận nghiên cứu sâu sắc, song tác giả Đỗ Anh Vũ vẫn có những nghiên cứu, tiếp cận với góc nhìn mới đầy thú vị.

Phần cuối cuốn sách có những nghiên cứu “gây sốc” liên quan đến hoạt động tính dục qua ngôn ngữ và văn chương. Tác giả đã chỉ ra rằng hoạt động luyến ái (tính dục) có vô vàn cách gọi tên trong tiếng Việt và trở thành một phổ niệm trong văn chương.

Nhận định về tác phẩm, Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương, Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Thế Kỷ cho rằng tác giả Đỗ Anh Vũ dường như có thể viết luận cho bất cứ chủ đề nào. Anh viết một cách nghiêm túc, có chiều sâu, có sự nghiên cứu và dẫn chứng khoa học.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, ông Nguyễn Quang Thiều phát biểu tại lễ ra mắt sách. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, ông Nguyễn Quang Thiều đánh giá cao nỗ lực sáng tạo của Tiến sỹ Đỗ Anh Vũ.

“Ngoài công việc tại Đài Tiếng nói Việt Nam, Đỗ Anh Vũ viết sách, tham gia các chương trình của Đài Truyền hình Việt Nam, cùng Hội Nhà văn Việt Nam thực hiện dự án chuyển soạn truyện cổ tích thành thơ và xây dựng tủ sách miễn phí cho trẻ em vùng cao… Tôi cho rằng Đỗ Anh Vũ có thái độ làm việc của một người viết chuyên nghiệp,” nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhận xét.

Ông nói thêm rằng thái độ làm việc ấy đáng trân trọng và truyền cảm hứng cho nhiều người.

“Tác phẩm hay hay dở, độc giả sẽ đánh giá, nhưng trước tiên, chúng ta hãy ghi nhận tinh thần và trách nhiệm trong công việc của Đỗ Anh Vũ,” ông nói.

Nhân dịp này, Tiến sỹ Đỗ Anh Vũ cũng giới thiệu tập thơ “Ly một” chứa những câu chuyện, cảm xúc cá nhân và tập “Từ truyện ngắn đến truyện thơ,” trong đó tác giả chuyển soạn 25 tác phẩm văn xuôi thành thơ lục bát hoặc thơ song thất lục bát.

Những tác phẩm nổi tiếng như Chí Phèo (Nam Cao), “Hai đứa trẻ” (Thạch Lam), “Muối của rừng” (Nguyễn Huy Thiệp), “Mùa hoa cải bên sông” (Nguyễn Quang Thiều)... qua ngòi bút Đỗ Anh Vũ được mang một diện mạo mới, có nhịp điệu du dương và không kém phần thú vị./.

Các tác phẩm của Tiến sỹ Đỗ Anh Vũ mới ra mắt. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)

Minh Thu (Vietnam+)