Meta khó nhọc xây dựng vũ trụ ảo nhưng không ai dùng

Tháng 10/2021, Facebook đổi tên thành Meta và chuyển hướng sang xây dựng vũ trụ ảo. CEO Mark Zuckerberg vẽ ra một tương lai nơi hàng tỷ người sẽ sống, làm việc và vui chơi trong thế giới kỹ thuật số.

Một năm qua, Meta đã chi hàng tỷ USD và dành hàng nghìn nhân viên để biến giấc mơ của Zuckerberg thành hiện thực, nhưng liên tục gặp khó khăn trong khi viễn cảnh vũ trụ ảo vẫn còn xa vời.

Dự án then chốt, trò chơi thực tế ảo Horizon Worlds, vẫn còn nhiều lỗi và không được ưa chuộng, đến mức công ty này phải tạm đóng ứng dụng để hoàn thiện lại.

Một số nhân viên Meta đã phàn nàn về những lần thay đổi chiến lược xảy ra thường xuyên, dường như để thỏa mãn những ý tưởng bất chợt của Zuckerberg thay vì đi theo một kế hoạch dài hạn.

Các giám đốc điều hành cũng tỏ ra bất bình với chiến lược vũ trụ ảo của công ty. Một lãnh đạo cấp cao phàn nàn rằng Meta đang chi quá nhiều tiền cho các dự án mông lung.

Khó khăn trên thị trường

Meta chuẩn bị cho ra mắt một thiết bị thực tế ảo (Virtual Reality - V.R.) mới, cùng với các tính năng vũ trụ ảo mới. Đây là ván cược lớn của Meta trong bối cảnh vũ trụ ảo vẫn là "hố đen" hút tiền đầu tư, trong khi doanh thu từ các mảng kinh doanh khác sụt giảm.

Mark Zuckerberg thường xuyên xuất hiện trong các chiến dịch quảng bá vũ trụ ảo của Meta. Ảnh: CBC.

TikTok đang lấy đi không ít người dùng từ Facebook và Instagram, hai "máy in tiền" của Meta. Trong khi đó, Apple thắt chặt các chính sách quyền riêng tư làm Meta mất hàng tỷ USD doanh thu quảng cáo.

Giá cổ phiếu của công ty đã giảm gần 60% chỉ trong năm qua. Không chỉ phản ánh khó khăn chung của thị trường, giá cổ phiếu đi xuống thể hiện sự hoài nghi của một số nhà đầu tư về khả năng sinh lời của vũ trụ ảo của Meta, ít nhất là vào thời điểm hiện tại.

Cuối tháng 9, công ty đã thông báo rằng họ sẽ gần như ngừng tuyển dụng và có thể sẽ sa thải bớt nhân viên.

“Meta phải đối mặt với những áp lực lớn trong năm 2022, và không liên quan đến metaverse. Có thể những gì Mark vạch ra về vũ trụ ảo đều đúng, nhưng còn quá xa trong tương lai”, Matthew Ball, nhà đầu tư Meta và chuyên gia về vũ trụ ảo, người trực tiếp tư vấn cho Zuckerberg, cho biết.

Trong một tuyên bố, Andy Stone, người phát ngôn của Meta, cho biết công ty tin rằng họ vẫn đang đi đúng hướng.

"Rất dễ để hoài nghi về những công nghệ mới và sáng tạo. Việc xây dựng khó hơn rất nhiều và đó là những gì chúng tôi đang làm vì chúng tôi tin rằng vũ trụ ảo là tương lai của công nghệ", Stone nói.

Quest 2 của Meta là một trong những thiết bị V.R. phổ biến trên thị trường. Ảnh: Nytimes.

Meta cho biết vào tháng 2 rằng Horizon Worlds có khoảng 300.000 người dùng hoạt động hàng tháng, tăng so với một vài tháng trước đó, nhưng vẫn chỉ là một phần nhỏ so với 2,9 tỷ người dùng hoạt động hàng tháng của Facebook.

Và không may là các cơ quan quản lý Mỹ không cho Meta nuốt các công ty V.R khác, như cách công ty này đã mua Instagram và WhatsApp để chiếm phần lớn thị trường mạng xã hội. Vào tháng 7, Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ đã kiện Meta để chặn vụ mua lại Within, công ty xây dựng ứng dụng V.R. tập thể dục. Meta đang tìm cách chống lại vụ kiện này.

Lục đục nội bộ

Trong một cuộc thăm dò hồi tháng 5 trên 1.000 nhân viên Meta, do mạng xã hội nghề nghiệp Blind thực hiện, chỉ 58% nói rằng họ hiểu chiến lược vũ trụ ảo của công ty. Các nhân viên cũng phàn nàn về tỷ lệ sa thải cao và thường xuyên xáo trộn nhân sự mỗi khi Zuckerberg có ý tưởng mới.

Năm nay, Zuckerberg kêu gọi nhân viên tổ chức các cuộc họp bên trong ứng dụng "cây nhà lá vườn" Horizon Workroom, ứng dụng cho phép người dùng tụ tập trong các phòng hội nghị ảo.

Vishal Shah, phó chủ tịch phụ trách bộ phận vũ trụ ảo của Meta, đã viết trên một bảng tin nội bộ rằng ông thất vọng vì có quá ít nhân viên Meta sử dụng Horizon Worlds, theo The Times. Shah nói rằng cấp quản lý của Meta sẽ bắt đầu theo dõi việc sử dụng Horizon Worlds của nhân viên.

Nhiều nhân viên không có thiết bị V.R. và phải tranh giành suất mượn thiết bị để đáp ứng các yêu cầu của cấp trên, theo một nguồn tin của Nytimes.

Một nhân sự cấp cao đã phản đối cách tiếp cận của Zuckerberg với vũ trụ ảo là John Carmack, nhà phát triển trò chơi và là cựu giám đốc công nghệ của Oculus, công ty V.R. được Facebook mua lại với giá 2 tỷ USD vào năm 2014. Sau vụ sáp nhập Carmack làm cố vấn tại Meta.

Trong một cuộc phỏng vấn, Carmack cho biết Meta đặt cược vào vũ trụ ảo nhiều đến mức "phát bệnh khi nghĩ đến". Năm ngoái công ty này báo lỗ khoảng 10 tỷ USD ở bộ phận phụ trách phát triển V.R.

"Làm Mark vui"

Vào tháng 8, Zuckerberg đã đăng ảnh đại diện từ Horizon Worlds trên trang Facebook cá nhân, cùng với thông báo rằng ứng dụng đang mở rộng sang Pháp và Tây Ban Nha. Nhưng đồ họa của Horizon Worlds thể hiện qua bức ảnh đã bị cộng đồng mạng chế giễu, đem so sánh đồ họa Nintendo năm 2002.

Đồ họa của Horizon World bị chỉ trích vì quá thô sơ. Ảnh: The Times.

Stone mô tả Zuckerberg đã "thất vọng", sau đó chỉ đạo nhân viên cải thiện đồ họa ảnh đại diện. Hai nhân viên Meta cho biết công ty đã phải nhanh chóng thiết kế một phiên bản ảnh đại diện mới cho Zuckerberg, và vẫn đang cải thiện tính năng ảnh đại diện nói chung của Horizon Worlds.

Một nghệ sĩ đồ họa Meta đăng trên LinkedIn rằng nhóm của mình đã phải thiết kế khoảng 40 phiên bản khuôn mặt của Zuckerberg trong suốt 4 tuần để tạo ra một phiên bản ứng ý cho CEO.

Nguồn tin của Nytimes cho biết một số nhân viên Meta gán biệt danh M.M.H. do các dự án vũ trụ ảo - viết tắt của “làm Mark vui” ("Make Mark Happy").

Zuckerberg đã đưa ra một thông điệp rõ ràng đối với các nhân viên Meta: Làm theo hoặc nghỉ. "Một số người không nên ở đây", tỷ phú 38 tuổi nói với nhân viên trong một cuộc họp vào tháng 6, theo Reuters đưa tin. Kể từ đó, Meta gần như ngừng tuyển dụng, giảm ngân sách và Zuckerberg yêu cầu cấp quản lý chỉ ra những nhân viên có hiệu suất thấp.

Đối mặt với việc có thể bị sa thải, một số nhân viên Meta tỏ ra hào hứng hơn với vũ trụ ảo. Nhiều nhóm đã tiến hành các cuộc họp bên trong Horizon Workrooms trong những tháng gần đây, một số nhân viên cho biết.

Nhưng họp "ảo" không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Một cuộc họp do Bosworth tổ chức trên Horizon Workrooms gặp trục trặc kỹ thuật và cả nhóm đã phải chuyển sang Zoom, một nhân viên tham gia cuộc họp nói với Nytimes.

Hoàng Nam