Mexico - Kiệt tác văn minh cổ xưa châu Mỹ

Ấn tượng bởi Apocalypto, bộ phim khai thác về thế giới của người Maya cổ đại, Fahoka giới thiệu đến bạn đọc một điểm đến vô cùng thú vị, cả về nền văn hóa cổ xưa lẫn những món ăn bản địa độc đáo. Đó chính là Mexico.

Đây là một trong những địa điểm du lịch đặc sắc, được nhiều du khách lựa chọn để tìm hiểu nền văn hóa cổ xưa ở châu Mỹ. Đến với Mexico, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng những kiệt tác từ nền văn minh Maya và Aztec, mà còn được thưởng thức những món ăn nổi tiếng.

ĐẾ CHẾ MAYA

Nhắc đến văn minh của người Maya, bạn không thể bỏ lỡ những tác phẩm nghệ thuật đồ sộ được xây dựng tính toán kỹ càng. Đến với Mexico, bạn như được hòa mình vào thế giới cổ đại đầy kỳ bí. Tuy ngày nay con người đã phát triển rất nhiều, nhưng người Maya vẫn còn sống ở khu vực này. Lisa Lucero, giáo sư nhân chủng học và nghiên cứu thời trung cổ tại Đại học Illinois ở Urbana-Champaign, Mỹ cho biết: “Đó là hệ thống chính trị Maya sụp đổ, chứ không phải xã hội của người Maya. Hơn 7 triệu người Maya ngày nay sống ở Trung Mỹ và hơn thế nữa đã chứng thực điều này”.

Vậy lý do gì khiến hệ thống chính trị Maya sụp đổ? Sự kết hợp của các vấn đề chính trị và môi trường khắc nghiệt được cho là nguyên nhân dẫn đến sự suy tàn của các thành phố Maya. Những người Maya cổ đại không có một người đảm nhiệm vị trí lãnh đạo trung tâm, thay vào đó là sự kết hợp của nhiều người trong khu vực thành những bang nhỏ, từng bang tập trung xung quanh một thành phố. Mặc dù các thành phố này có những điểm tương đồng về văn hóa và tôn giáo, nhưng mỗi thành phố đều có những nhà lãnh đạo riêng. Chính vì thế, họ không có người đứng đầu và quản lý thống nhất với nhau.

Các học giả cho rằng không phải cả hệ thống chính trị Maya sụp đổ cùng một lúc, mà mỗi thành phố Maya suy tàn vào những thời điểm khác nhau, trong khoảng thời gian từ năm 800 đến 1000 sau Công nguyên, một số thành phố khác lại kết thúc sau thời gian đó.

Ở khu vực Nam Trung Mỹ, phân tích các cấu trúc đá trong các hang động như nhũ đá và măng đá cho thấy, một số đợt hạn hán nghiêm trọng kéo dài nhiều năm đã xảy ra từ năm 800 đến năm 930. Do thời kỳ này các vị vua quyền lực nhất của Maya dựa vào các hồ chứa nước để thu hút nông dân, khi xảy ra hạn hán, mùa màng thất bát khiến quyền lực của các vị vua cai trị yếu dần đi.

Sau đó, hệ thống chính trị người Maya cuối cùng bị người Tây Ban Nha chinh phục vào năm 1697. Sự phân biệt đối xử khiến họ hợp sức nổi dậy chống lại chế độ thực dân Tây Ban Nha. Đến năm 1821, người dân Maya đã thoát khỏi ách đô hộ Tây Ban Nha, chấm dứt 124 năm bị xâm lược. Ngày nay, phần lớn người Maya hiện đại sinh sống ở Guatemala, Belize và phần phía Tây của Honduras và El Salvador. Đại bộ phận dân cư còn sinh sống ở phạm vi tiểu bang Mexico của Yucatán, Campeche, Quintana Roo, Tabasco và Chiapas.

KIỆT TÁC VĂN MINH MAYA CỔ ĐẠI

Trong thời kỳ cổ đại, nền văn minh Maya thịnh vượng bậc nhất lịch sử nhân loại, đã đạt đến trình độ rất cao ở các lĩnh vực kiến trúc, toán học và thiên văn học. Nhiều công trình kiến trúc Maya được xây dựng từ 15 thế kỷ trước đến nay vẫn còn tồn tại.

Khám phá thành phố cổ Chichen Itza, một địa điểm mang tính biểu tượng trong số những tàn tích lưu trữ đến ngày nay của nền văn minh Maya, và là di sản văn hóa Thế giới được UNESCO công nhận. Chichen Itza là một trong những thành phố lớn nhất và phát triển rực rỡ nhất thời kỳ cổ đại. Theo tiếng la tinh có nghĩa là “miệng giếng người Itza”. Sở dĩ có tên gọi như vậy là để gắn liền với đặc trưng và vị trí của khu thành cổ.

Thời xưa mảnh đất của bán đảo quanh năm khô hạn. Ở phía Đông có 3 chỗ đất sụt tự nhiên, trữ nước mưa thành 3 cái ao lớn, cung cấp nước cho người dân. 2 trong số 3 ao đó vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay. Người Maya cổ lấy nước cúng tế Thần mưa. Người ta thường ném những vật như ngọc bích, đồ gốm xuống tế các thần. Vào những thời điểm hạn hán kéo dài, người ta còn hiến tế con người.

Ngày nay, diện tích quần thể kiến trúc Maya còn sót lại rộng 6,5km2, gồm quần thể các kim tự tháp có niên đại trên 1.500 năm, nổi bật nhất là đền cổ thờ thần rắn Kukulkan. Đây là ngôi đền thờ thần rắn linh thiêng và cũng là đài thiên văn của người Maya cổ đại. Kim tự tháp Kukulkan cao 24m, có điện thờ trên đỉnh cao 6m, với các mặt đối xứng, mỗi bên có 91 bậc thang, cộng với phần đàn tế ở đỉnh tháp là 365 bậc, biểu tượng cho các ngày trong năm. 52 phiến đá làm nên kim tự tháp biểu hiện cho vòng luân chuyển 52 năm trong lịch Maya.

Không đồ sộ như các kim tự tháp của Ai Cập, nhưng các kim tự tháp vẫn nổi tiếng vì những bí ẩn của nó. Các công trình của Chichen Itza mang những phong cách khác nhau, từ kiểu miền Trung Mexico cho đến phong cách tại các vùng đất thấp phía Bắc.

Ngoài Chichen Itza, thị trấn bãi biển nổi tiếng nhất Mexico (Tulum), tuy quy mô nhỏ hơn các thành phố của người Maya, nhưng mang đến cho nhiều du khách cảm giác thư thái và yên bình. Nơi đây ngoài các di tích lịch sử, còn có thực phẩm tuyệt vời và vô số câu lạc bộ dọc bãi biển Caribe đáng để chúng ta khám phá. Những tàn tích cổ của người Maya chính là một trong những điều lôi cuốn du khách nhiều nhất bởi vẻ đẹp vô cùng kỳ bí. Kiến trúc ấn tượng nhất vẫn là Castillo, nằm nhỏ gọn trên vách đá vôi ở một bãi cát nhỏ. Nhìn từ trên cao, hình dạng của chúng tựa như những bàn tay vươn ra biển.

Tulum ngày xưa chính là thành phố mạnh nhất vào giữa thế kỷ 13 và 15. Đây là thành phố duy nhất của người Maya được xây dựng trên bờ biển và cũng là một trong số ít những thành phố bao quanh bằng đá. Bởi thế, những tàn tích người Maya cổ được bảo vệ một cách tốt nhất qua hàng trăm năm. Điểm đến này sẽ mở cửa từ 8 giờ sáng nên nếu bạn tới sớm sẽ dễ dàng ngắm các di tích hơn.

Đến với Tulum, bạn nhất định phải ghé qua Khu dự trữ sinh quyển Sian Ka’an ở vùng biển Caribe. Với khu vực lặn biển ngắm san hô lừng danh, bạn sẽ ngỡ ngàng trước sự trong trẻo của các hồ nước ngọt, thỏa sức vùng vẫy bơi lội và chạm tay vào những chú rùa, chú cá xung quanh, cho dù ở độ sâu 100m nhưng bạn vẫn thấy mọi thứ rất rõ ràng ngay trước mắt. Một trong những hố sụt nổi tiếng và tuyệt đẹp, đó chính là El Gran Cenote, cách Tulum khoảng 3km trên con đường đến thánh tích của người Maya ở Coba. Được người Maya coi là vùng nước linh thiêng, El Gran Cenote rộng lớn là hang động lý tưởng để du khách bơi và lặn tắm mát.

ĐẶC SẮC VĂN HÓA ẨM THỰC BẢN ĐỊA

Đến với Mexico, du khách sẽ đắm chìm trong bản hòa tấu đầy đủ cung bậc hương vị của người dân bản địa. Ẩm thực tại Mexico là kết quả của việc phát triển qua hàng ngàn năm, ban đầu là ẩm thực thời kỳ tiền Columbus của thổ dân, và sau thế kỷ 16 được kết hợp thêm các nét văn hóa của ẩm thực Tây Ban Nha. Sở hữu nét độc đáo đặc trưng, nên vào năm 2010 ẩm thực Mexico đã được UNESCO công nhận là di sản phi vật thể của nhân loại. Dưới đây là 3 món ăn truyền thống bạn nên thử.

Khi nhắc đến các món ăn nổi tiếng của Mexico được đông đảo du khách lựa chọn không thể bỏ lỡ món Tacos. Đây chính là món bánh được kẹp với thịt. Điều hấp dẫn ở Tacos là chúng ta dễ dàng lựa chọn vỏ bánh mềm hay giòn tùy thuộc sở thích cá nhân. Phần vỏ được làm từ bột ngô pha loãng theo công thức bí mật của dân bản địa, phần nhân bánh được kết hợp giữa các loại thịt gà, bò, lợn, cá…

Tất cả đều được tẩm ướp gia vị hòa quyện vào nhau tạo thành sức hút khó cưỡng. Khi thưởng thức, bánh thường sẽ ăn kèm với hành tây, rau mùi và sốt Salsa trứ danh của vùng. Bánh Tacos sẽ phát huy hết sự độc đáo của nó khi dùng tay trần để ăn thay vì dùng dao và nĩa. Cách thưởng thức như khi ta ăn bánh mì. Việc ăn như vậy ngầm hiểu là chúng ta đang tôn trọng nét văn hóa ẩm thực truyền thống của người dân bản địa.

Một món ăn truyền thống du khách cần trải nghiệm khi đến Mexico, đó là món Molletes. Đây là món bánh sandwich truyền thống của người dân phía Bắc Mexico.

Các nguyên liệu được chế biến cùng nhau tạo nên phần ấn tượng độc đáo của Molletes, bao gồm: ớt jalapenõ, đậu chiên, sốt Salsa, hành tây, rau mùi và không thể thiếu được lớp phô mai đi kèm. Lớp phô mai tan chảy hòa quyện với các thành phần còn lại tạo nên hương vị đặc thù.

Thật khó tìm thấy món ăn nào đặc trưng của Mexico mà không có sự hiện diện của bột bắp hoặc bột mì. Món Enchiladas cũng như vậy. Đó là món ăn được làm bằng cách cuộn bánh tortilla, bên trong được quấn đầy thịt, phô mai, hải sản, đậu, rau... và được phủ lớp sốt ớt và cà chua. Sau khi được nướng, bạn đã có thể dùng dao và thìa để thưởng thức.

Mexico là điểm du lịch văn hóa thú vị, điểm đến thư giãn và trải nghiệm tuyệt vời, hứa hẹn khiến du khách yêu thích. Ngoài những tác phẩm kiến trúc tuyệt vời, bạn đừng quên thưởng thức những món ăn bản địa hấp dẫn nữa.

FAHOKA Xê dịch