Mexico từ chối yêu cầu bắt Tổng thống Nga Putin

“Chúng tôi không thể làm vậy. Đó không phải việc của chúng tôi," Tổng thống đương nhiệm Mexico Andres Manuel Lopez Obrador trả lời cuộc họp báo ngày 8/8 khi được hỏi liệu chính quyền Mexico có hành động theo lệnh của ICC nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin đặt chân đến lãnh thổ nước này không.

TASS đưa tin, ông Lopez Obrador xác nhận rằng Chính phủ Mexico đã gửi lời mời dự lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Claudia Sheinbaum vào ngày 1/10 tới nguyên thủ các quốc gia mà họ có quan hệ ngoại giao.

"Mọi người đều được mời. Các chính phủ có toàn quyền quyết định có tham dự hay không. Điều này phù hợp với thông lệ ngoại giao của Mexico,” Tổng thống Lopez Obrador nói.

Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador. Ảnh: AP

Ông cũng nói thêm rằng: “Khoảng một năm trước, chúng tôi đã mời các quốc gia mà chúng tôi vẫn luôn mời tham gia sự kiện Ngày Độc lập của Mexico. Các quan chức quân sự từ Nga đã đến”.

Trước đó, Đại sứ quán Mexico tại Nga ngày 7/8 cho biết, nước này đã gửi lời mời tham dự lễ nhậm chức của bà Claudia Sheinbaum đến Tổng thống Nga Vladimir Putin và ông sẽ "quyết định đích thân tham dự buổi lễ hoặc cử một quan chức cấp cao khác thay mặt tham dự".

Đại sứ quán Nga tại Mexico sau đó xác nhận rằng Moscow "đã nhận được lời mời tham dự lễ nhậm chức của Tổng thống Mexico".

Đại sứ Ukraine tại Mexico sau đó đề nghị Mexico thực hiện nghĩa vụ của thành viên ICC nếu ông Putin đến nước này. Họ cũng cảm ơn Mexico đã gửi lời mời Tổng thống Volodymyr Zelensky tới tham dự lễ nhậm chức.

Vào tháng 3/2023, Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đã ban hành lệnh bắt giữ đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Ủy viên Tổng thống về Quyền Trẻ em tại Nga Lvova-Belova, với cáo buộc có liên quan đến việc "trục xuất bất hợp pháp" trẻ em Ukraine từ các khu vực của Ukraine sang Nga.

Nga đã kịch liệt phản đối quyết định của ICC đối với Tổng thống Putin. Mặc dù Nga là một trong những nước ký kết Quy chế Rome - tài liệu thành lập ICC, nhưng nước này chưa bao giờ phê chuẩn hiệp ước để trở thành thành viên và chính thức rút khỏi hiệp ước vào năm 2016. Do vậy, Moscow không công nhận quyền thực thi pháp lý của tòa án này và coi tất cả các tuyên bố chính thức của cơ quan trên là không có giá trị và không có hiệu lực về mặt pháp lý.

Theo lý thuyết, ICC yêu cầu 123 thành viên, trong đó có Mexico, cần bắt giữ Tổng thống Nga và giao nộp ông đến Den Haag để xét xử nếu nhà lãnh đạo này đặt chân lên lãnh thổ của các nước này. Tuy nhiên, việc thực thi hay không tùy thuộc vào mỗi quốc gia với những lý do khác nhau.

Năm ngoái, Nam Phi - nước thành viên ICC, cũng rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan khi đối mặt với khả năng Tổng thống Nga Putin tới dự Hội nghị thượng đỉnh BRICS. Sau đó, Nga đã cử Ngoại trưởng Sergei Lavrov tới dự hội nghị thay ông Putin.

Nga và Mexcico đã xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Hồi tháng 6, Tổng thống Nga Putin đã chúc mừng bà Claudia Sheinbaum được bầu làm Tổng thống, nhấn mạnh rằng "Mexico là đối tác hữu nghị lịch sử của Nga tại khu vực Mỹ Latinh".

Đỗ Thảo