MHC thêm khó khi thị trường chứng khoán quay đầu

Sau thời gian dài duy trì vùng giá cao, cổ phiếu MHC đã giảm giá mạnh 16,4% kể từ ngày 29/10 đến 7/11/2025, trùng với giai đoạn thị trường chứng khoán đảo chiều. Từ mức 14.000 đồng/cổ phiếu, thị giá hiện chỉ còn quanh 11.700 đồng/cổ phiếu - rơi khỏi vùng “neo cao” kéo dài suốt hơn hai tháng trước đó.

Dù đã mất giá đáng kể, nhưng MHC vẫn giao dịch ở vùng định giá khá cao, với P/E đạt 43,22 lần, cao hơn trung bình ngành tới 12,49 lần. So với chính dữ liệu lịch sử của cổ phiếu, đây vẫn là mức định giá không rẻ, phản ánh kỳ vọng cao vào hoạt động đầu tư tài chính - yếu tố đang tiềm ẩn rủi ro trong bối cảnh thị trường suy yếu.

MHC vốn hưởng lợi lớn từ hoạt động đầu tư tài chính trong giai đoạn thị trường bùng nổ. Tuy nhiên, khi xu hướng giảm chiếm ưu thế, các khoản nắm giữ của doanh nghiệp có nguy cơ đảo chiều thua lỗ.

Tại ngày 30/9/2025, MHC còn 104,04 tỷ đồng đầu tư vào cổ phiếu, tương đương 11,7% tổng tài sản (đầu năm là 450,2 tỷ đồng). Đáng nói là, cổ phiếu EIB - chiếm tỷ trọng lớn nhất trong danh mục - đã giảm 31% từ ngày 19/8 đến 7/11, từ 31.100 đồng về 21.450 đồng/cổ phiếu, chính thức giao dịch dưới đường MA200 - dấu hiệu bước vào xu hướng giảm trung hạn.

MHC còn phát sinh khoản phải thu từ đặt cọc mua chứng khoán lên tới 178 tỷ đồng tại thời điểm cuối quý III (đầu kỳ là 0 đồng). Dù doanh nghiệp không công bố chi tiết, nhưng nếu cộng với danh mục đầu tư hiện hữu, tổng giá trị liên quan đến chứng khoán chiếm 31,6% tổng tài sản - tỷ trọng lớn với một công ty hoạt động chủ yếu là lĩnh vực vận tải.

Trong 9 tháng năm 2025, MHC ghi nhận lợi nhuận gộp âm 2,76 tỷ đồng, tức hoạt động kinh doanh cốt lõi vẫn dưới giá vốn. Nhưng nhờ lãi tài chính 182,41 tỷ đồng (chủ yếu đến từ việc chốt lời các khoản đầu tư chứng khoán khi thị trường tăng nóng), doanh nghiệp vẫn lãi ròng 134,93 tỷ đồng.

MHC khởi đầu là doanh nghiệp vận tải, hoạt động trong lĩnh vực vận tải đường thủy, đường bộ, kho bãi và lưu giữ hàng hóa. Từ sau khủng hoảng 2008 - khi ngành vận tải biển đình trệ và doanh thu sụt giảm mạnh, Công ty bắt đầu chuyển hướng sang đầu tư tài chính.

Đến năm 2015, Công ty đẩy mạnh đầu tư vào thị trường chứng khoán, từ mức chỉ 0,35 tỷ đồng đầu tư đầu năm, đến cuối năm 2015 đã vọt lên 187,2 tỷ đồng, chiếm 40,4% tổng tài sản. Đỉnh điểm, giai đoạn 2016-2018, tỷ trọng đầu tư chứng khoán chiếm từ 83,6% đến 85,7% tổng tài sản.

Từ năm 2020 đến nay, lợi nhuận của MHC phụ thuộc gần như hoàn toàn vào hiệu quả danh mục cổ phiếu. Lợi nhuận gộp từ mảng kinh doanh chính không đủ bù chi phí vận hành, trong khi kết quả dương chỉ có được nhờ lãi tài chính.

Tại Đại hội cổ đông năm 2025, ông Nguyễn Văn Lợi, Tổng giám đốc MHC khẳng định, Công ty sẽ “tối ưu hóa nguồn tiền nhàn rỗi thông qua các công cụ tài chính, bảo toàn và phát triển vốn”. Điều này cho thấy định hướng tiếp tục duy trì đầu tư chứng khoán như một kênh sinh lời chủ đạo, thay vì quay lại ngành nghề cốt lõi.

Việc lệ thuộc quá lớn vào đầu tư tài chính khiến MHC dễ tổn thương khi thị trường chứng khoán suy giảm. Nếu xu hướng giảm của thị trường kéo dài, khả năng MHC duy trì mức lợi nhuận cao như 9 tháng đầu năm là rất thấp.

Duy Bắc