Microsoft, Tiktok, Netflix... cùng các nhà cung cấp nước ngoài nộp ngân sách hàng nghìn tỷ đồng

Báo cáo kinh tế Internet khu vực Đông Nam Á của Google dự báo, thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam sẽ đạt khoảng 29 tỷ USD vào năm 2025, ghi danh là một trong những nước có thị trường TMĐT phát triển nhanh nhất toàn cầu.

Sự phát triển của TMĐT mang đến cơ hội kinh doanh cho mọi chủ thể, nhưng lại mở ra một thách thức rất lớn cho các cơ quan quản lý trong việc xử lý bài toán thuế đối với lĩnh vực kinh doanh không có sự hiện diện trực tiếp này.

Với tính chất đặc thù như quy mô hoạt động rộng trên môi trường internet không bị giới hạn về mặt địa lý, dễ dàng thay đổi, che giấu hoặc xóa dữ liệu giao dịch... của TMĐT khiến vấn đề quản lý thu thuế gặp nhiều thách thức, nhất là đối với các giao dịch TMĐT xuyên biên giới.

Đối với nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam (sau đây gọi tắt là NCCNN) có phát sinh thu nhập tại Việt Nam, tại Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/6/2019 (quy định tại 4 Điều 42) quy định trách nhiệm quản lý của cơ quan thuế, nghĩa vụ của doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh TMĐT, kinh doanh dựa nền tảng số và các dịch vụ khác không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có nghĩa vụ trực tiếp đăng ký, kê khai và nộp thuế tại Cổng thông tin điện tử cho NCCNN.

Thông tư số 80/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định rõ các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số và các dịch vụ khác của NCCNN không có cơ sở thường trú tại Việt Nam bao gồm các đối tượng sau:

Thứ nhất, NCCNN không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số và các dịch vụ khác với tổ chức, cá nhân ở Việt Nam.

Thứ hai, tổ chức, cá nhân ở Việt Nam mua hàng hóa, dịch vụ của NCCNN.

Thứ ba, đại lý thuế hoạt động theo pháp luật Việt Nam được NCCNN ủy quyền thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế tại Việt Nam.

Thứ tư, ngân hàng thương mại, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán và các tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ liên quan đến hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số và các dịch vụ khác của NCCNN.

Tổng cục Thuế là cơ quan thuế quản lý thuế trực tiếp đối với NCCNN, có trách nhiệm cấp mã số thuế cho NCCNN theo quy định, tiếp nhận tờ khai thuế và thực hiện các công việc có liên quan đến việc khai thuế, nộp thuế của NCCNN. Ngày 21/03/2022, Bộ Tài chính đã chính thức khai trương Cổng thông tin điện tử dành cho NCCNN.

Sau một thời gian triển khai Cổng thông tin điện tử bước đầu thu được nhiều kết quả đáng chú ý.

Vào tháng 5, trên trang chính thức của mình, Meta (Facebook) đã thông báo bắt đầu từ ngày 1/6/2022, quảng cáo trên nền tảng Facebook tại Việt Nam sẽ phải chịu thuế giá trị gia tăng (VAT) là 5%. Điều này ảnh hưởng đến các nhà quảng cáo đã đặt Việt Nam làm quốc gia mục tiêu trên địa chỉ doanh nghiệp hoặc địa chỉ cá nhân.

Kể từ khi Cổng thông tin được khai trương, đã có nhiều NCCNN lớn đăng ký nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, giá trị gia tăng trực tiếp qua Cổng. Điển hình như: Facebook (Meta), Microsoft, TikTok, Netflix.

Số thuế đã được kê khai, nộp trực tiếp trên Cổng tại kỳ kê khai Quý I/2022: Microsoft đã nộp 0,5 triệu USD, TikTok đã nộp 34,5 tỷ VND, Netflix đã nộp 7,8 tỷ VND và Facebook sẽ nộp thuế trên toàn bộ doanh thu (từ tổ chức và cá nhân) vào quý II/2022 - số liệu được đăng tải trên tạp chí Thuế nhà nước ngày 30/06.

“Như vậy, Việt Nam đã trở thành một trong bốn nước đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á thành công trong việc khẳng định quyền quản lý thuế của quốc gia đối với DN nước ngoài kinh doanh TMĐT, kinh doanh dựa trên nền tảng số và các dịch vụ khác không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam”, Phó Tổng cục trưởng Đặng Ngọc Minh nhận định trong hội thảo quốc tế “Thuế với TMĐT và dịch vụ số xuyên biên giới: kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn” tổ chức hồi tháng 7.

Với các chính sách và quản lý thuế hiện đại, từ năm 2018 đến nay số thu thuế từ hoạt động TMĐT thông qua các tổ chức tại Việt Nam khai thay, nộp thay thuế nhà thầu đạt 5.458 tỷ đồng (lũy kế đến 14/7/2022), bình quân đạt 130%, số thu trung bình đạt khoảng 1.200 tỷ đồng/năm. Một số NCCNN được khai thuế, nộp thuế thay với số thu lớn như: Facebook (2.076 tỷ đồng), Google (2.040 tỷ đồng), Microsoft (699 tỷ đồng).

An Vũ