Miễn cấp phép xây dựng, tạo động lực phát triển đô thị

Bước đi tiên phong

Đầu tháng 8/2025, UBND phường Kinh Bắc công bố danh sách các dự án đầu tiên được miễn giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ. Theo quy định tại Điều 89 Luật Xây dựng số 62/2020/QH14, các công trình nhà ở tại khu vực có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được phê duyệt sẽ được miễn giấy phép xây dựng. Giai đoạn 1, phường Kinh Bắc công bố miễn cấp phép tại 7 dự án gồm: Khu nhà ở đấu giá quyền sử dụng đất tạo vốn khu Đương Xá 3; khu nhà ở đấu giá quyền sử dụng đất tạo vốn tại khu Đương Xá 3 và khu Khúc Toại; khu dân cư dịch vụ Thụ Ninh; khu nhà ở và công trình công cộng thuộc khu Hồ Ngọc Lân; khu nhà ở đấu giá quyền sử dụng đất tạo vốn khu Đương Xá; khu nhà ở tái định cư cho các hộ dân trong hành lang bảo vệ đê và quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng khu Đương Xá 1 và Vạn Phúc; khu nhà ở tái định cư cho các hộ dân trong hành lang bảo vệ đê và quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng thuộc khu Khúc Toại.

Cán bộ tổ dân phố Đương Xá 3, phường Kinh Bắc kiểm tra khu vực được miễn cấp phép trên địa bàn.

Đồng chí Nguyễn Văn Hiếu, Phó Chủ tịch UBND phường Kinh Bắc cho biết: “Ngay sau khi triển khai, phường yêu cầu Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị gửi hồ sơ dự án đến tổ dân phố, đồng thời chuyển thiết kế đến Trung tâm Phục vụ hành chính công để hoàn thiện thủ tục miễn cấp phép, bảo đảm quyền lợi của người dân khi đầu tư xây dựng”. Phường đặt mục tiêu sớm hoàn thành việc miễn cấp phép đối với toàn bộ các dự án có quy hoạch chi tiết trên địa bàn.

Ngày 17/10, phường Kinh Bắc tiếp tục phối hợp với Sở Xây dựng thỏa thuận bổ sung các mẫu nhà điển hình tại dự án khu nhà ở Hồ Ngọc Lân 1, 2, 3, 4 và khu đô thị Hòa Long - Kinh Bắc. Sau khi được Sở Xây dựng cho ý kiến, phường sẽ công bố rộng rãi để người dân, doanh nghiệp thuận lợi triển khai. Bà Trần Thị Dung, tổ dân phố Đương Xá 3 chia sẻ: “Thủ tục rất thông thoáng, nhanh gọn. Người dân chỉ cần thông báo với tổ trưởng để báo chính quyền, không phải đi lại xin cấp phép như trước. Việc này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, tạo tâm lý thoải mái khi xây nhà”. Song song với việc đơn giản hóa thủ tục, địa phương yêu cầu các trưởng khu phố nắm chắc tình hình xây dựng ở cơ sở, kịp thời phát hiện, báo cáo các hành vi vi phạm; đồng thời tăng cường tuyên truyền, vận động người dân thực hiện nghiêm quy định về đất đai, xây dựng và môi trường.

Tương tự, phường Võ Cường cũng là địa phương tích cực triển khai chủ trương này. Cuối tháng 8/2025, phường công bố (đợt 1) 10 dự án khu vực được miễn cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ gồm: Khu đô thị mới Nam Võ Cường; khu đô thị mới đường Lê Thái Tổ; khu nhà ở cao cấp đường Nguyễn Quyền; khu nhà ở Khả Lễ 2; khu nhà ở chia lô đường Ngọc Hân Công Chúa; khu nhà ở đường Ngọc Hân Công Chúa; khu nhà ở đường Huyền Quang I, II; khu đô thị Him Lam và khu thể thao, trường mầm non, khu nhà ở dịch vụ Xuân Ổ A.

Ở các khu vực này, chủ đầu tư chỉ cần gửi thông báo thời điểm khởi công và hồ sơ thiết kế đến cơ quan quản lý nhà nước. Theo ông Nguyễn Duy Đạt, Phó Chủ tịch UBND phường Võ Cường: “Nếu chủ đầu tư xây dựng công trình không đúng thiết kế được thẩm định hoặc sai quy hoạch đã phê duyệt, mức phạt từ 80 đến 100 triệu đồng. Chúng tôi đang tiếp tục rà soát các khu vực đủ điều kiện để công bố miễn cấp phép trong quý II/2026”.

Tại phường Bắc Giang, chính quyền triển khai miễn phép xây dựng đối với các công trình xây thô thuộc dự án nhà ở đã phê duyệt, trong khi công trình tự xây của người dân đang được rà soát để áp dụng. Ông Triệu Tiến Đạt, Phó trưởng Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị phường cho biết: “Khi đã đủ điều kiện miễn phép, người dân chỉ cần thông báo theo quy định là có thể triển khai thi công, không cần làm thêm thủ tục hành chính”.

Nâng hiệu quả quản lý theo quy hoạch

Chủ trương miễn cấp phép xây dựng nhà ở dân dụng được triển khai quyết liệt từ Trung ương đến địa phương, góp phần giảm phiền hà, tạo môi trường đầu tư thông thoáng. Ngành chức năng của tỉnh đã tích cực rà soát, hướng dẫn các địa phương thực hiện. Tuy nhiên, khó khăn lớn hiện nay là nhiều dự án triển khai từ lâu, thiết kế không còn phù hợp với thị hiếu người dân, hoặc các khu đất dân cư dịch vụ, dự án giãn dân chưa đủ điều kiện miễn phép, cần điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 và thiết kế đô thị. Ngoài ra, quá trình sáp nhập các xã, phường cũng khiến việc cập nhật hồ sơ quy hoạch kéo dài.

Việc miễn cấp phép xây dựng được kỳ vọng sẽ hiện thực hóa mục tiêu cải cách hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp, đồng thời khẳng định bước đi tiên phong của Bắc Ninh trong đổi mới quản lý xây dựng theo hướng hiện đại, minh bạch hơn.

Trước đó, ngày 4/8, làm việc với Sở Xây dựng, Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn khẳng định: Việc miễn cấp phép xây dựng không chỉ đơn giản hóa thủ tục hành chính, mà còn tạo động lực phát triển đô thị, thu hút đầu tư, nâng cao hiệu quả quản lý theo quy hoạch. Giao ngành Xây dựng khẩn trương triển khai bản đồ số toàn tỉnh làm nền tảng cho công tác quản lý quy hoạch, đồng thời thí điểm miễn cấp phép xây dựng tại các khu đô thị đã có quy hoạch kiến trúc, quy hoạch chi tiết 1/500.

Theo lãnh đạo Sở Xây dựng, ngành đang phối hợp với các địa phương xác định và công bố khu vực được miễn cấp phép; đẩy mạnh lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 tại các khu vực đô thị hóa nhanh, khu đô thị và khu nhà ở; đồng thời rà soát, bổ sung mẫu nhà, hoàn thiện hồ sơ pháp lý để mở rộng phạm vi miễn cấp phép xây dựng trên toàn tỉnh.

Với chủ trương bỏ giấy phép xây dựng trong bối cảnh tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, việc vận hành hệ thống quy hoạch đô thị cần được điều chỉnh phù hợp với mô hình hành chính mới. Chính sách này được kỳ vọng sẽ hiện thực hóa mục tiêu cải cách hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp, đồng thời khẳng định bước đi tiên phong của Bắc Ninh trong đổi mới quản lý xây dựng theo hướng hiện đại, minh bạch hơn.

Bài, ảnh: Đức Anh