Miền Tây: Cát, đá khan hiếm, giá tăng chóng mặt

Có tiền cũng không mua được cát, đá

Thời điểm này, tại các công trình trọng điểm ở miền Tây, đâu đâu cũng ghi nhận nỗi lo của chủ đầu tư, nhà thầu thi công. Nhiều đơn vị cho biết thời gian qua mất ăn mất ngủ vì tình trạng khan hiếm vật liệu, đặc biệt là cát, đá, khiến giá cả tăng vọt, ảnh hưởng lớn đến tiến độ và chi phí dự án.

Trước việc khan hiếm và giá cát, đá tăng, nhà thầu thi công cầu rơi vào thế lỗ.

Đối với các công trình giao thông, đá chiếm khoảng 50-60% giá trị, còn cát chiếm từ 15-25%. Hiện cả hai loại vật liệu đều khan hiếm, đẩy giá tăng cao khiến nhà thầu rơi vào thế lỗ. Các doanh nghiệp sản xuất bê tông tươi, thi công trụ, dầm bê tông cũng như ngồi trên đống lửa vì không thể thiếu cát, đá cho hoạt động sản xuất.

Theo báo cáo từ các Sở Xây dựng khu vực miền Tây, hiện giá đá các loại đã tăng trung bình từ 50.000 - 100.000 đồng/m³ so với cùng kỳ, nhưng vẫn rất khan hiếm. Trước đây, nhà thầu chỉ cần đưa sà lan đến các tỉnh Đông Nam Bộ là sau 2-3 ngày có thể lấy được đá, nay phải chờ đến 10 ngày mà số lượng vẫn hạn chế. Tương tự, giá cát cũng tăng mạnh, từ 70.000 - 120.000 đồng/m³.

Anh Nguyễn Thành, chủ doanh nghiệp chuyên cung cấp vật liệu xây dựng tại TP Cần Thơ cho biết: "Giá cát, đá tăng chủ yếu do cung không đáp ứng kịp cầu. Hiện nay, khu vực ĐBSCL đang đồng loạt triển khai nhiều công trình trọng điểm, kéo theo nhu cầu vật liệu tăng cao. Trong khi đó, các mỏ đá trữ lượng giảm, chủ yếu ưu tiên cho các dự án trọng điểm quốc gia. Nguồn cung từ thị trường bên ngoài cũng hạn chế, khiến giá vật liệu tiếp tục leo thang".

Dự án Bệnh viện Đa khoa Cà Mau có nhu cầu cần nguồn cát, đá rất lớn.

"Thị trường khan hiếm, mỏ đá sẽ lên giá, bên cung cấp vật liệu cũng tăng giá theo. Bây giờ, các mỏ đá chỉ ưu tiên cho các dự án vành đai, đường cao tốc... những điểm nhỏ mà vào lấy rất khó khăn, sà lan phải nằm chờ có khi cả tháng mới mua được một sà lan đá. Có tiền cũng không mua được", anh Thành cho biết.

Không ít doanh nghiệp "khăn gói" ra tận Vũng Tàu, Bình Dương chờ mua đá. Một số khác lại đi bằng đường biển ra Ninh Thuận, Bình Thuận "chạy đôn chạy đáo" tìm chủ mỏ. Nhiều người chờ cả tuần đành quay về vì chủ mỏ khuyên nên chờ nhưng không cho biết ngày cụ thể nhận hàng.

Nguồn cát xây dựng, nhất là cát san lấp mặt bằng cũng trong tình trạng "có tiền cũng không mua được". Các mỏ cát tại khu vực đang hoạt động nhưng chỉ phục vụ cho các công trình, dự án trọng điểm quốc gia nên nguồn vật liệu này nội tỉnh cũng xảy ra khan hiếm.

Hiện nay, hầu hết các nhà thầu, cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng phải mua nguồn cát nhập từ Campuchia nên giá tăng chi phí vận chuyển. Hiện giá thấp nhất khoảng 250.000 - 350.000 đồng/m3, tùy theo địa điểm cung cấp.

Công trình giao thông nông thôn ở các địa phương đang gặp khó do thiếu cát san lấp.

Địa phương cầu cứu nơi cung cấp

Sau khi khảo sát các công trình trọng điểm, ngày 10/6, Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre Trần Ngọc Tam đã gửi công văn kiến nghị đến UBND tỉnh An Giang, Đồng Nai, Bình Dương xem xét hỗ trợ, cung cấp nguồn vật liệu đá xây dựng để địa phương thi công các dự án trên địa bàn tỉnh Bến Tre.

Bến Tre đang thực hiện gói thầu xây lắp số 03 thuộc dự án đường từ cảng Giao Long đến khu công nghiệp Phú Thuận (ĐT.DK.07), liên huyện Châu Thành - Bình Đại. Dự án có 150/150 hộ đã bàn giao mặt bằng, khối lượng hoàn thành khoảng 62%, ước đạt 67 tỷ đồng. Chủ đầu tư cho rằng, công trình đang gặp khó khăn do vật liệu đá ngày càng khan hiếm cũng làm ảnh hưởng lớn đến tiến độ hoàn thành của dự án.

Lãnh đạo TP Cần Thơ đang kiểm tra tiến độ Khu công nghiệp VSIP.

Ông Lâm Văn Bi, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho rằng, nhiều dự án trọng điểm của tỉnh như: Tuyến cao tốc Cà Mau - Đất Mũi, đường kết nối đất liền với cảng Hòn Khoai, dự án nâng cấp sân bay cũng đang gặp khó khăn tương tự về vật liệu do yêu cầu kỹ thuật cao.

Dự án nâng cấp, mở rộng sân bay Cà Mau nhu cầu vật liệu chính của dự án bao gồm: 1,62 triệu m3 cát san nền, 130.000m³ cát bê tông và cát hạng trung, 70.000m³ đá dùng cho bê tông, cùng 270.000m³ cấp phối đá dăm. Mặc dù, tỉnh Cà Mau đã tích cực khảo sát và đề nghị hỗ trợ từ các địa phương lân cận, đến nay vẫn chưa có nguồn nguyên liệu.

Trước tình hình khan hiếm vật liệu phục vụ công trình trọng điểm, ông Trần Văn Huyến, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang cho biết, lãnh đạo tỉnh làm việc với An Giang, Bến Tre để hỗ trợ nguồn cát, làm việc với tỉnh An Giang, Đồng Nai để đảm bảo về nguồn vật liệu đá.

Tìm vật liệu, giải quyết giá cho công trình

Trước tình trạng khan hiếm và giá cát, đá tăng cao tại miền Tây, ông Dư Minh Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Cà Mau cho biết, theo quy định hiện hành, Sở chỉ được phép công bố giá các loại vật liệu xây dựng có sẵn trên thị trường địa phương. Tuy nhiên, phần lớn cơ sở cung cấp vật liệu trên địa bàn tỉnh có quy mô nhỏ, khó đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và khối lượng cho các dự án lớn như nâng cấp, mở rộng sân bay Cà Mau.

Ông Hùng khẳng định, trong trường hợp giá vật liệu tại địa phương không đáp ứng được yêu cầu về chất lượng hoặc số lượng, chủ đầu tư hoàn toàn có thể chủ động lựa chọn mỏ nguyên liệu, thuê đơn vị tư vấn lập giá riêng và triển khai dự án theo đúng quy định. Sở Xây dựng sẽ phối hợp chặt chẽ cùng Sở Tài chính để hỗ trợ chủ đầu tư hoàn tất thủ tục, đảm bảo tính pháp lý và tiến độ công trình.

Chia sẻ thêm về hướng tháo gỡ, ông Lâm Văn Bi, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho biết, theo quy định, chủ đầu tư có thể lập đơn giá riêng và trình tỉnh thẩm định, công bố làm căn cứ pháp lý triển khai dự án.

Đồng thời, tỉnh sẽ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét đưa dự án vào danh mục công trình trọng điểm quốc gia để được áp dụng cơ chế đặc thù trong khai thác và cung ứng vật liệu. Bên cạnh đó, tỉnh cũng sẽ làm việc với các địa phương có tiềm năng mỏ vật liệu để tìm kiếm giải pháp cung ứng bền vững, lâu dài cho các công trình trọng điểm.

Hầu hết, nguồn cát đều mua từ Campuchia về nên giá cao.

Tại Cần Thơ, cũng vì thiếu cát san lấp nên UBND TP Cần Thơ mới có văn bản trình Thủ tướng xem xét, chấp thuận chủ trương thí điểm sử dụng cát biển làm vật liệu san lấp Dự án Khu công nghiệp VSIP Cần Thơ (giai đoạn 1) tại huyện Vĩnh Thạnh.

Trong văn bản trình Thủ tướng, lãnh đạo TP Cần Thơ đã cam kết, việc thí điểm nếu được, sẽ thực hiện trên cơ sở các giải pháp kỹ thuật được chủ dự án đề xuất, đảm bảo thực hiện đầy đủ các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn về bảo vệ môi trường và các quy định khác có liên quan theo hướng dẫn, hỗ trợ của bộ ngành chức năng.

Cần Thơ hiện có những dự án trọng điểm đang thi công, như: cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, khu công nghiệp VSIP, khu công nghiệp Phú Mỹ... Các dự án cần khối lượng cát rất lớn, khoảng 70 triệu m3, tình trạng khan hiếm cát san lấp đang ảnh hưởng lớn đến tiến độ và chất lượng các công trình.

Đào Văn