Miễn viện phí từ năm 2030: Để mục tiêu lớn thành hiện thực

Đây là một quyết sách vừa mang ý nghĩa nhân văn, vừa khẳng định trách nhiệm của Nhà nước trong bảo vệ và nâng cao chất lượng cuộc sống cho mọi tầng lớp Nhân dân. Tất cả đều hướng tới khát vọng lớn lao về một xã hội công bằng, bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ y tế.

Cụ thể hóa mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau”

Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị đã cụ thể hóa mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong lĩnh vực y tế khi đặt sức khỏe là trung tâm, là mục tiêu, đồng thời là động lực. Với chính sách tiến tới miễn viện phí cơ bản cho người dân vào năm 2030 và người dân được tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng, hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn diện... thể hiện quan điểm coi sức khỏe con người là vốn quý nhất.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thăm hỏi người nhà bệnh nhân tại Bệnh viện K. Ảnh: Bộ Y tế

Từ trước đến nay, chi phí khám, chữa bệnh (KCB) luôn là một gánh nặng lớn, đặc biệt đối với người nghèo và người có thu nhập thấp. Tuy nhiên, với quyết sách đầy ý nghĩa của Bộ Chính trị, việc được chăm sóc sức khỏe không còn là nỗi lo về tài chính. Đón nhận tin vui này, đông đảo người dân, nhất là những người yếu thế, người nghèo, người già, người mắc bệnh mãn tính và hiểm nghèo, người nhà bệnh nhân... bày tỏ vui mừng, mong mỏi chính sách nhân văn sớm đi vào cuộc sống. Bền bỉ điều trị bệnh viêm tắc nghẽn phổi mạn tính (COPD) nhiều năm nay, ông Nguyễn Hữu Viện (70 tuổi, tỉnh Hưng Yên) phấn khởi cho hay: “Đây là một tin vui cho toàn dân, nhất là những người có hoàn cảnh khó khăn, không có điều kiện đi khám sức khỏe tổng quát, điều trị bệnh mãn tính. Tôi cũng mong sao chính sách nhân văn này sớm đi vào cuộc sống để người dân đỡ vất vả”.

Tuy nhiên, trên thực tế, việc miễn viện phí toàn dân sẽ không dễ dàng bởi viện phí là nguồn thu quan trọng để duy trì hoạt động của các cơ sở y tế, nhất là hệ thống y tế tư nhân. Sức khỏe của người dân là quý nhất, vì vậy miễn viện phí không có nghĩa làm giảm số tiền thu từ viện phí để chi cho KCB. Nhà nước phải cấp bù số kinh phí này cho các bệnh viện, để khi miễn viện phí mà chất lượng KCB vẫn bảo đảm. Tức là ngân sách Nhà nước chi cho khám sức khỏe của Nhân dân phải tăng lên. Do đó, nhiều ý kiến cho rằng cần thiết phải xây dựng lộ trình hợp lý, chặt chẽ, cụ thể, huy động đủ nguồn lực và nguồn nhân lực chất lượng cao đồng thời có những giải pháp cụ thể, tầm nhìn xa cũng như sự đồng thuận để hiện thực hóa mục tiêu này, bảo đảm chất lượng dịch vụ y tế và khả năng tiếp cận công bằng cho toàn dân, tránh gây áp lực lên hệ thống y tế.

Để Nghị quyết đi vào cuộc sống

Đại biểu Quốc hội Trần Khánh Thu (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên) cho rằng, muốn người dân được miễn viện phí cơ bản, cần tiếp tục nâng tỷ lệ bao phủ BHYT lên 100% dân số. Để Nghị quyết đi vào cuộc sống, hoàn thành các mục tiêu, ngân sách Nhà nước cần ưu tiên và có tỷ lệ nhất định dành cho đào tạo nguồn nhân lực bác sĩ bảo đảm về số lượng, chất lượng nhằm tạo sự bền vững trong phát triển. Mặt khác, nâng cao chất lượng dịch vụ KCB; hoàn thiện các cơ chế, chính sách thanh toán, chi trả BHYT công khai, minh bạch và đa dạng hóa các loại hình thanh toán BHYT... Ngoài ra, Chính phủ tiếp tục các giải pháp nâng cao năng lực cho các cơ sở y tế gần dân nhất. Vì muốn mỗi người dân được khám sức khỏe hàng năm, phải củng cố mạnh y tế tuyến xã, phường, trạm y tế, phòng khám đa khoa khu vực, bệnh viện đa khoa cấp cơ bản cả về nhân lực, trang thiết bị, chất lượng dịch vụ, gắn với số hóa quản lý hồ sơ sức khỏe toàn dân.

Đồng quan điểm, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai Đào Xuân Cơ cho rằng, để đáp ứng nhu cầu KCB ngày càng tăng, cần đào tạo và bổ sung đội ngũ y, bác sĩ chất lượng cao, đặc biệt là ở tuyến y tế cơ sở; cần có cơ chế tuyển dụng, đào tạo người địa phương. Chương trình đào tạo cho y tế cơ sở cũng cần điều chỉnh. Cùng đó, Nhà nước cần có chính sách phù hợp để bác sĩ yên tâm công tác tại cơ sở.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, hiện Bộ đang khẩn trương xây dựng Đề án triển khai. Chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là BHYT, đồng thời thực hiện có lộ trình. Nhà nước và quỹ sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân, trước hết là đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác. Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản, người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí. Chính sách miễn viện phí vì thế phải gắn chặt với bao phủ BHYT toàn dân, mọi người đều tham gia BHYT để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khỏe đỡ người yếu; cùng với hỗ trợ của ngân sách Nhà nước để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh. Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm mọi người dân, không phân biệt vùng miền, giàu nghèo được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, cơ bản, không phải lo lắng về tài chính. Nghị quyết không đặt mục tiêu “miễn phí tuyệt đối”, mà hướng đến giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ BHYT, giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn và xây dựng hệ thống y tế công bằng, bình đẳng, hiệu quả, bền vững và không ai bị bỏ lại phía sau.

Liên quan đến Nghị quyết số 72-NQ/TW, tại hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện 4 Nghị quyết do Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức diễn ra ngày 16/9, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã đưa ra 9 nhóm giải pháp cần tập trung. Trong đó, BHYT toàn dân đi đôi chi trả theo giá trị, mở rộng quyền lợi, giảm chi phí cho người bệnh; chú trọng sức khỏe tinh thần và bệnh nghề nghiệp, lồng ghép tại y tế cơ sở, trường học, nơi làm việc cũng như công tác y tế học đường toàn diện như dinh dưỡng, thể chất, sức khỏe sinh sản vị thành niên…

Thanh Bình