Mở cửa tự do để đồng bào vùng cao xem chương trình nghệ thuật đặc biệt 'Thiêng' và 'Vũ điệu dưới trăng'

Hai chương trình nghệ thuật "Thiêng" và "Vũ điệu dưới trăng" có sự tham gia của đông đảo nghệ nhân và nhân dân các dân tộc diễn ra tại Sa Pa, Lào Cai trong tháng 11/2025.

Chiều 7/11, giữa không gian sương mù dày đặc tại Sa Pa, Công ty TNHH Hexogon Việt Nam thông tin, hai vở diễn "Thiêng" và "Vũ điệu dưới trăng" dự kiến công diễn trong hai tuần tháng 11 sẽ mở cửa tự do cho công chúng trong hai đêm 7-8/11.

Lý do xuất phát từ điều kiện thời tiết khắc nghiệt: mưa kéo dài, sương mù dày đặc khiến các thiết bị kỹ thuật ánh sáng và sân khấu ngoài trời không thể vận hành an toàn, đồng thời ảnh hưởng đến tầm nhìn của khán giả.

Ê-kíp chương trình trao đổi với các nghệ nhân và bà con nhân dân.

"Chúng tôi muốn khán giả được tận hưởng nghệ thuật ở chuẩn mực cao nhất. Nhưng khi điều kiện không thuận lợi, lựa chọn tốt nhất không phải là hủy bỏ, mà là trao tặng. Nghệ thuật vốn sinh ra từ đất trời và con người, nên chỉ cần khán giả vẫn ở đó, nghệ sĩ vẫn cống hiến, thì sân khấu vẫn sáng", đại diện Hexogon Việt Nam chia sẻ.

Việc đơn vị tổ chức cũng quyết định hoàn trả toàn bộ tiền vé cho khán giả đã mua, đồng thời mở cửa tự do cho công chúng đã tạo hiệu ứng xúc động. Không ít người dân Sa Pa, khách du lịch và cả giới nghệ sĩ coi đây là một hành động "đẹp hơn cả ánh sáng sân khấu" bởi nó đưa nghệ thuật trở lại đúng với tinh thần là phục vụ con người, không phụ thuộc vào thương mại.

Nghi thức thiêng liêng của lễ cấp sắc sẽ được tái hiện sống động.

Nếu như "Vũ điệu dưới trăng" từng gây tiếng vang năm 2023 trong dịp kỷ niệm 120 năm du lịch Sa Pa, thì "Thiêng" là một thử nghiệm nghệ thuật táo bạo và sâu sắc hơn với kịch bản sân khấu quy mô lớn lấy cảm hứng từ kho tàng tín ngưỡng và nghi lễ của cộng đồng người Dao đỏ.

Tác phẩm do tác giả Hà Văn Thắng - nguyên Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Lào Cai - chấp bút. Với ông, đây là hành trình trả ơn núi rừng. Những ký ức tuổi thơ theo mẹ đi khắp bản làng, nghe tiếng khèn, tiếng hát trong sương đã gieo trong ông một niềm thôi thúc: làm sao để những giá trị tinh thần ấy được người Dao tự kể lại bằng ngôn ngữ nghệ thuật đương đại.

"Thiêng" vì thế chính là không gian nghệ thuật do đồng bào các dân tộc cùng xây đắp. 176 nghệ nhân, bà con các dân tộc cùng 22 diễn viên chuyên nghiệp của Đoàn nghệ thuật dân tộc tỉnh Lào Cai cùng tham gia, góp phần tái hiện những nghi lễ thiêng liêng trong đời thực.

Đạo diễn Đặng Xuân Trường - người vốn nổi tiếng với khả năng kết hợp ánh sáng, mỹ thuật sân khấu và nghệ thuật trình diễn thị giác - đã chọn cách "dựng" bằng sự tôn trọng tuyệt đối, không áp đặt, mô phỏng. Bằng công nghệ 3D mapping, nghệ thuật ánh sáng và sắp đặt hiện đại, "Thiêng" khắc họa mối liên kết giữa đất-nước-lửa-tình yêu-tín ngưỡng; tái hiện lễ cấp sắc - nghi lễ trưởng thành và là biểu tượng của đạo lý sống người Dao.

Yếu tố thời tiết dẫn tới quyết định đặc biệt từ Ban tổ chức.

"Vũ điệu dưới trăng" quy tụ 134 nghệ nhân cùng 6 diễn viên chuyên nghiệp, tái hiện đời sống văn hóa, lễ hội, tập quán và lao động của các dân tộc Dao đỏ, H’Mông, Xá Phó, Tày, Giáy. Trong không gian huyền ảo của sân Quần, tiếng kèn lá, đàn môi, khèn, sáo, chuông và nhịp trống hòa vào nhau, tạo nên cảm giác vừa thiêng liêng vừa gần gũi.

Vở diễn mang đến một lễ hội nghệ thuật. Mỗi điệu múa, mỗi màu sắc thổ cẩm, mỗi thanh âm dân gian đều mang trong mình tinh thần "rừng rộng chiêu nhiều thú, nhà rộng chiêu nhiều khách". Đó là lời chào của Sa Pa gửi tới những người bạn từ phương xa như lời mời bước vào thế giới văn hóa phong phú mà vẫn nguyên sơ của miền đất "năm mùa".

Cùng với đạo diễn Đặng Xuân Trường, các nghệ nhân và nghệ sĩ đã cùng nhau biến Sa Pa thành sân khấu thiên nhiên mở. Ở đó, kiến trúc, ánh sáng và sương mây trở thành một phần của tác phẩm. "Có những đêm, mây tràn xuống sân khấu, ánh sáng xuyên qua, tạo nên khung cảnh huyền ảo đến mức cả nghệ sĩ lẫn khán giả ngỡ như đang trong thế giới linh thiêng của người Dao", đạo diễn chia sẻ.

Sân khấu chính của chương trình đã được đầu tư rất công phu.

Khi Hexogon Việt Nam thông báo mở cửa tự do, nhiều người gọi đó là "quyết định của trái tim". Trong hai đêm 7 và 8/11, người dân Sa Pa, khách du lịch, các em nhỏ và những người yêu nghệ thuật sẽ được xem trọn vẹn "Thiêng" và "Vũ điệu dưới trăng". Không có hàng rào, không có chỗ ngồi phân loại, chỉ có ánh sáng, sương mù, tiếng khèn và lòng người hòa làm một.

Quyết định ấy khiến nhiều người nhớ lại tinh thần nghệ thuật cách mạng thời đầu, khi sân khấu dựng giữa cánh đồng, giữa làng mạc, phố thị đơn sơ... tiếng hát vang trong mưa với sự trở lại của tinh thần nhân dân trong nghệ thuật. Do điều kiện ngoại cảnh, chịu thử thách bởi sương mù, mưa gió... chương trình "Thiêng" và "Vũ điệu dưới trăng" vẫn tìm được cách đẹp nhất để tỏa sáng trong sự cộng hưởng giữa thiên nhiên, con người và nghệ thuật.

THỤY PHƯƠNG