Mốc thời gian chính trong cuộc phiêu lưu 9 tháng trên vũ trụ của hai phi hành gia NASA

Trở về Trái Đất

Từ trái sang: Butch Wilmore của NASA, Aleksandr Gorbunov của Roscosmos, Nick Hague và Suni Williams của NASA bên trong tàu vũ trụ Crew Dragon để về Trái Đất. Ảnh: NASA

Theo kênh CNN, họ đã thu hút sự chú ý quốc tế khi chuyến đi ngắn ngày theo dự kiến lại kéo dài thành sứ mệnh hơn 9 tháng trên vũ trụ.

Chuyến trở về được mong đợi từ lâu này diễn ra sau khi phi hành đoàn lên khoang tàu vũ trụ Crew Dragon của SpaceX và rời Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) lúc 1h5 sáng cùng ngày.

Bốn người thuộc sứ mệnh Crew-9, một chương trình luân chuyển phi hành đoàn định kỳ do NASA và SpaceX phối hợp thực hiện. Tàu Crew-9 được phóng lên trạm vũ trụ vào tháng 9/2024 để chở theo phi hành gia Hague và Gorbunov cùng hai ghế trống dành cho phi hành gia Williams và Wilmore về Trái Đất. Phi hành gia Williams và Wilmore đã có mặt trên ISS từ tháng 6/2024, khi con tàu vũ trụ Starliner gặp sự cố.

Họ đã hạ cánh an toàn xuống Trái Đất, đánh dấu kết thúc hành trình thu hút sự quan tâm rộng rãi do thời gian ở ngoài vũ trụ kéo dài ngoài dự kiến và sự cố khiến họ không thể trở về bằng tàu Starliner của Boeing.

Công ty Boeing Space chia sẻ trên mạng xã hội X sau khi phi hành đoàn trở về: “Chào mừng các phi hành gia Crew-9 trở về nhà, Nick Hague, Suni Williams, Butch Wilmore của NASA và Aleksandr Gorbunov của Roscosmos. Sự cống hiến và cam kết không ngừng của các bạn đối với khám phá vũ trụ truyền cảm hứng cho tất cả chúng ta”.

Trước đó, trong sáng và chiều 18/3, bốn phi hành gia đã ở bên trong khoang tàu Crew Dragon của SpaceX - một khoang hình giọt nước cao khoảng 4 mét. Khi dần hạ độ cao, tàu vũ trụ này đưa họ từ trạm ISS, nơi ở độ cao khoảng 400 km so với Trái Đất, tiến vào lớp khí quyển của Trái Đất.

Khoảng 17h giờ miền Đông, tàu Crew Dragon bắt đầu kích hoạt động cơ để khởi động giai đoạn cuối cùng của hành trình: tái nhập khí quyển.

Sau khi lao xuống Trái Đất, tàu Crew Dragon triển khai hai bộ dù liên tiếp để giảm tốc độ. Từ vận tốc 27.359 km/h, tàu giảm xuống dưới 32 km/h khi tiếp nước.

Sau khi tàu tiếp nước, một con tàu cứu hộ của SpaceX chờ sẵn gần đó đã tiến hành vớt khoang Crew Dragon ra khỏi mặt biển. Phi hành gia Williams, Wilmore và các đồng đội lần đầu tiên hít thở không khí Trái Đất sau nhiều tháng.

Các nhóm y tế sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của phi hành đoàn trước khi quyết định các bước tiếp theo. Cuối cùng, các phi hành gia của NASA sẽ trở về căn cứ chính tại Trung tâm Vũ trụ Johnson ở Houston.

Nhìn lại cuộc phiêu lưu 9 tháng

Theo trang space.com ngày 18/3, hai phi hành gia Williams và Wilmore đã lên ISS vào tháng 6/2024 trong sứ mệnh có người lái đầu tiên của tàu Starliner do Boeing chế tạo. Ban đầu, nhiệm vụ của họ dự kiến chỉ kéo dài khoảng 10 ngày, nhưng cuối cùng họ đã ở lại quỹ đạo hơn 9 tháng.

Dưới đây là những diễn biến quan trọng trong khoảng thời gian dài bất ngờ và gây tranh cãi mà hai phi hành gia ở trong không gian.

Ngày 5/6/2024: Tàu Starliner rời bệ phóng

Hai phi hành gia người Mỹ của NASA gồm Butch Wilmore (phải) và Suni Williams được tàu Starliner đưa lên trạm ISS hôm 5/6/2024 sau nhiều lần trì hoãn. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Tàu Starliner cất cánh vào ngày 5/6/2024 bằng tên lửa Atlas V của United Launch Alliance từ Trạm Lực lượng Không gian Cape Canaveral ở Florida trong chuyến bay có người lái đầu tiên, hướng đến ISS.

Wilmore và Williams, cả hai đều là cựu phi công thử nghiệm của Hải quân Mỹ, dự kiến ở trên quỹ đạo khoảng 10 ngày trong nhiệm vụ có tên là Crew Flight Test (CFT). Mục tiêu chính của nhiệm vụ là chứng minh Starliner đủ khả năng đưa phi hành gia lên ISS và trở về, trước khi thực hiện các chuyến bay dài ngày trong tương lai.

Ngày 6/62024: Tàu Starliner ghép với ISS sau sự cố động cơ

Starliner đến ISS vào ngày 6/6/2024 trong lần thử thứ hai. Năm trong số 28 động cơ điều khiển phản lực (RCS) của tàu đã gặp trục trặc khi tiếp cận phòng thí nghiệm quỹ đạo, khiến nỗ lực ghép nối đầu tiên thất bại.

Sau đó, hoạt động của 4 trong 5 động cơ bị lỗi đã được khôi phục để Starliner tiếp cận ISS lần thứ hai. Khi lên trạm ISS, Wilmore và Williams được chào đón bởi bảy thành viên của phi hành đoàn Expedition 71.

Ngày 18/6/2024: Hoãn ngày về của Starliner

NASA bắt đầu lùi lịch trở về của Starliner để khắc phục sự cố động cơ, đặt mục tiêu hạ cánh vào ngày 26/6/2024. Tuy nhiên, nhiều vấn đề khác cũng xuất hiện khiến nhiệm vụ tiếp tục bị kéo dài.

Trước khi phóng, NASA đã phát hiện một rò rỉ nhỏ trong hệ thống đẩy của Starliner nhưng không coi đó là vấn đề nghiêm trọng. Tuy nhiên, sau khi tàu tách khỏi Atlas V, một số rò rỉ mới xuất hiện, khiến cơ quan này quyết định kiểm tra kỹ lưỡng trước khi cho Starliner quay về.

Ngày 2/7/2024: NASA kéo dài nhiệm vụ CFT quá giới hạn 45 ngày

Ban đầu, NASA quy định thời gian tối đa của CFT là 45 ngày. Tuy nhiên, vào đầu tháng 7/2024, cơ quan này đánh giá Starliner hoạt động ổn định trên quỹ đạo, cho phép nhóm phụ trách sứ mệnh có thêm thời gian để kiểm tra và phân tích sự cố động cơ cũng như rò rỉ helium trước khi đưa tàu về. NASA dự kiến một ngày trở về vào cuối mùa hè.

Tháng 7/2024: Starliner thử nghiệm động cơ trên ISS, NASA xem xét các lựa chọn

Các kỹ sư đã tiến hành kiểm tra động cơ điều khiển phản lực của Starliner trong không gian để chuẩn bị cho một đánh giá tổng thể của NASA nhằm xác định liệu tàu có an toàn để đưa Wilmore và Williams trở về hay không.

Tại thời điểm đó, hai phi hành gia NASA đã sống trên ISS hơn 55 ngày. NASA vẫn hy vọng có thể đưa họ về Trái Đất vào tháng 8/2024.

Ngày 24/8/2024: NASA quyết định đưa Starliner về mà không có phi hành gia

Ngày 24/8/2024, NASA và Boeing thông báo rằng Starliner sẽ trở về Trái Đất mà không có phi hành đoàn CFT. NASA cho biết tàu sẽ hạ cánh tại White Sands Space Harbor ở New Mexico, trong khi Wilmore và Williams sẽ tiếp tục sống trên ISS ít nhất đến tháng 2/2025.

Họ sẽ trở về Trái Đất trên tàu Crew Dragon của SpaceX trong sứ mệnh Crew-9, dự kiến phóng vào cuối tháng 9/2024.

Ngày 30/8/2024: NASA cắt giảm 2 phi hành gia khỏi Crew-9 để nhường chỗ cho Wilmore và Williams

Crew Dragon thường chở bốn phi hành gia đến và đi từ ISS. Tuy nhiên, ngày 30/8/2024, NASA thông báo sẽ loại hai phi hành gia – chỉ huy Zena Cardman và chuyên gia Stephanie Wilson – khỏi Crew-9 để dành chỗ cho Wilmore và Williams trên chuyến bay về Trái Đất.

Ngày 7/9/2024: Starliner về Trái Đất mà không có phi hành đoàn

Gần ba tháng muộn hơn so với kế hoạch, Starliner đã quay trở lại. Tàu hạ cánh thành công tại New Mexico vào lúc 0h1 sáng theo giờ miền Đông ngày 7/9/2024 mà không có ai trên khoang.

Ngày 13/9/2024: Phi hành gia Butch và Suni trả lời phỏng vấn từ ISS

Theo hai phi hành gia Wilmore và Williams, dù Starliner về mà không có phi hành đoàn, kết quả này có thể đã khác nếu NASA có thêm thời gian. Phi hành gia Wilmore nói trong cuộc gọi với báo giới từ ISS vào ngày 13/9/2024: “Chúng tôi chỉ không có đủ thời gian để đưa ra quyết định rằng mình có thể trở về trên con tàu đó hay không. Tôi nghĩ là chúng tôi sẽ làm được, nhưng thời gian đã hết”.

Ngày 22/9/2024: Suni Williams tiếp quản quyền chỉ huy ISS

Sau hơn ba tháng trên ISS, phi hành gia Williams tiếp quản vai trò chỉ huy trạm ISS từ nhà du hành vũ trụ Nga Oleg Kononenko. Ông Kononenko trở về Trái Đất vào ngày 23/9/2024 trên tàu Soyuz MS-25 cùng hai đồng đội.

Ngày 28/9/2024: Crew-9 phóng lên ISS

Crew Dragon chở hai phi hành gia thuộc Crew-9 là Nick Hague của NASA và Aleksandr Gorbunov của Nga cất cánh trên tên lửa Falcon 9 từ Cape Canaveral vào ngày 28/9/2024. Hai ghế trống trên tàu được dành cho Wilmore và Williams.

Ngày 12/11/2024: Phi hành gia Suni Williams bác bỏ tin đồn về sức khỏe

Trước những tin đồn rằng thời gian dài trên không gian ảnh hưởng đến sức khỏe của mình, bà Williams khẳng định bà vẫn ổn và duy trì chế độ luyện tập đầy đủ.

“Tôi vẫn giữ nguyên cân nặng từ khi đến đây”, bà nói trong một cuộc phỏng vấn video từ ISS vào ngày 12/11/2024.

Ngày 17/12/2024: NASA thông báo hai phi hành gia sẽ ở lại đến tháng 3/2025

NASA xác nhận Crew-9 chỉ có thể về khi Crew-10 đến ISS. Ban đầu, Crew-10 dự kiến phóng vào tháng 2, nhưng bị hoãn do vấn đề kỹ thuật. NASA tuyên bố ngày 17/12/2024 rằng Crew-10 sẽ chỉ có thể bay vào cuối tháng 3.

Ngày 28/1: Tổng thống Donald Trump yêu cầu tỷ phú Elon Musk đón hai phi hành gia Butch và Suni

Sau khi nhậm chức, ông Trump tuyên bố đã đề nghị Elon Musk đón hai phi hành gia Butch và Suni, cho rằng họ bị chính quyền tiền nhiệm bỏ rơi ngoài không gian.

Ngày 14/3: Crew-10 phóng lên ISS, mở đường cho Crew-9 trở về

Crew-9 chính thức rời ISS vào ngày 18/3 lúc 1h5 sáng giờ miền Đông.

Ngày 18/3: Hai phi hành gia đã trở về Trái Đất an toàn

Video ghi lại khoảnh khắc dù của các phi hành gia chạm mặt biển (Nguồn: indiatoday):

Thùy Dương/Báo Tin tức