Mối lo thuốc lá điện tử tại Việt Nam

Thuốc lá là một trong những mặt hàng có lợi nhuận thuộc loại cao nhất trong các ngành công nghiệp. Tại các nước phát triển, nó bị kiểm soát một cách chặt chẽ và Việt Nam dường như đang trở thành “thị trường béo bở” để mặt hàng này gia nhập ngày càng lớn mạnh.

Thuốc lá điện tử trở thành mối lo ngại khi gia nhập mạnh vào Việt Nam, đặc biệt đối với thanh thiếu niên. Ảnh minh họa.

Theo điều tra của Báo The Guardian (Anh), các hãng thuốc lá đang hướng đến những nước đang phát triển tại châu Phi, châu Á, Ấn Độ, Indonesia và Đông Nam Á, những nơi mà các quy định về cấm thuốc lá không chặt chẽ như tại các nước phát triển. Tiến sĩ J. Robert Branston, Giảng viên Kinh tế thương mại, Đại học Bath, Vương quốc Anh cho hay, tại những thị trường mới, các hãng thuốc lá thực hiện những hoạt động vốn bị nghiêm cấm tại Anh, như: Quảng cáo, tiếp thị thuốc lá đến thanh thiếu niên, trưng bày thuốc lá tại những nơi khách hàng dễ nhìn thấy. Thuốc lá trở nên hấp dẫn bởi vẻ hào nhoáng và rất “Tây”, thu hút người dân tiếp cận và sử dụng. Tại Việt Nam, các hãng thuốc lá đã tiếp cận từ 20 năm nay.

Theo các nghiên cứu, phương thức tiếp cận được thực hiện theo quy trình: Đưa các sản phẩm thuốc lá lậu vào thị trường để thu hút người dùng, tạo hình ảnh cho việc hút thuốc lá trở thành sành điệu, giảm giá sản phẩm để phù hợp với kinh tế của người dân. Việt Nam hiện là 1 trong 15 quốc gia có người hút thuốc nhiều nhất thế giới. Hiện nay, các hãng không tăng cường các biện pháp tiếp thị những sản phẩm thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, theo ông Đào Thế Sơn, chuyên gia phòng chống tác hại thuốc lá, Liên minh Quốc tế phòng chống Lao và Bệnh phổi thì các hãng thuốc lá đang tiếp cận 1 sản phẩm khác, đó là thuốc lá điện tử. Họ dùng chiến thuật cũ cho các sản phẩm mới và nhóm người mới là thanh thiếu niên. Họ đưa sản phẩm thuốc lá điện tử vào thị trường lậu, hiện nay có thể mua thuốc lá điện tử tại các trường học dễ dàng, ngay cả trường cấp 2. Họ dùng mạng xã hội, thuê các Kol post những bài ẩn quảng cáo thuốc lá khéo léo, khiến việc hút thuốc lá điện tử trở nên sành điệu.

Theo báo cáo tài chính, trong năm 2015, lợi nhuận của 6 hãng thuốc lá lớn nhất thế giới còn cao hơn lợi nhuận của Coca Cola, Walt Disney, Fedex, Google, McDonald và Stark Bucks cộng lại. Mục tiêu của họ là sẽ ngày càng mở rộng đến các thị trường đang phát triển. Vì thế, những quy định của luật pháp cần phải thường xuyên được siết chặt để hạn chế tình trạng quảng bá, giới thiệu loại sản phẩm này.

ĐỖ TUẤN