Một đại dương mới đang ra đời gần biển Đỏ

Theo Live Science, thứ tạo ra xung động mà các nhà khoa học mô tả là "nhịp nhàng như nhịp tim" là một cột manti, sẽ xé toạc Sừng châu Phi và thúc đẩy sự ra của một đại dương mới nằm gần biển Đỏ và vịnh Aden.

Cột manti là một cột đá nóng khổng lồ, khá lỏng, dâng lên từ bên dưới lớp phủ sâu của Trái Đất.

Hoạt động núi lửa ở Ethiopia, nơi một cột manti đang tạo động lực cho sự ra đời của một đại dương mới - Ảnh: ĐẠI HỌC FLORENCE

Viết trên tạp chí khoa học Nature Geoscience, các nhà khoa học cho biết một cột như thế đang hoạt động ngay bên dưới Ethiopia.

Cột đá nóng này được thúc đẩy bởi quá trình kiến tạo mảng - có thể hiểu nôm na là sự chuyển dịch của các mảnh vỏ Trái Đất - và sẽ dần xé đôi khu vực Sừng châu Phi.

"Chúng tôi đã phát hiện ra rằng sự phát triển của các đợt trào lên của lớp phủ sâu có liên quan mật thiết đến chuyển động của các mảng kiến tạo ở trên" - nhà khoa học Trái Đất Derek Keir, từ Đại học Southampton (Anh) và Đại học Florence (Ý), cho biết.

Ông giải thích thêm: "Điều này có ý nghĩa sâu sắc đối với cách chúng ta diễn giải hoạt động núi lửa bề mặt, hoạt động động đất và quá trình chia tách lục địa".

Cột đá nóng này nằm dưới vùng Afar của Ethiopia, tại giao điểm của 3 mảng kiến tạo. Tất cả các vết nứt giữa các mảng này đều có độ tuổi khác nhau và chúng đang thay đổi với tốc độ khác nhau.

Cấu trúc và chuyển động của cột manti, cũng như các lực thúc đẩy những chuyển động này, vẫn chưa được hiểu rõ.

Vì vậy, nhóm tác giả đã thu thập hơn 130 mẫu đá núi lửa từ vùng Afar. Các mẫu này cung cấp thông tin về độ sâu và thành phần của đá nóng chảy bên dưới bề mặt.

Họ cũng sử dụng các mô hình máy tính để xác định cách khu vực này có thể phản ứng với các loại cột manti như thế nào và so sánh các phản ứng đó với dữ liệu địa chất hiện có.

Nhờ đó, họ phát hiện ra rằng chỉ một cột manti duy nhất đang nằm bên dưới, thành phần không đồng nhất và dâng lên theo nhịp điệu như nhịp tim.

Các xung họ thu thập được cũng có sự khác biệt tùy thuộc vào độ dày của mảng ở khu vực đó và tốc độ tách ra của nó. Ví dụ tại các vết nứt nằm gần phía biển Đỏ, các xung di chuyển hiệu quả hơn và đều đặn hơn.

Khoảng cách thay đổi giữa các đặc điểm dạng sọc trong các vết nứt khác nhau cho thấy rằng cột manti phản ứng khác nhau tùy thuộc vào các mảng kiến tạo ở bên trên nó.

Trong tương lai gần, điều này có thể cung cấp thêm một công cụ mới để các nhà khoa học dự đoán các thảm họa địa chất như núi lửa hay động đất.

Trong tương lai xa, một đại dương mới sẽ khiến toàn bộ cảnh quan chúng ta thấy ngày nay biến đổi. Nhưng đó là một quá trình rất chậm, chắc chắn không thể quan sát chỉ trong vài thế hệ.

Anh Thư