Một dự án nhân văn

Những phạm nhân lần đầu tham gia buổi học âm nhạc kéo dài 3 tiếng đồng hồ này, ban đầu tỏ ra rất lo lắng. Họ được giám đốc dự án âm nhạc trong nhà tù, ông Wilfredo Tarazona, hướng dẫn thể hiện tác phẩm Festive Overture của nhà soạn nhạc lừng danh Dmitri Shostakovich. Gần 50 nhân viên an ninh theo dõi sát sao các phạm nhân tại lớp học âm nhạc trước khi đưa họ về lại nhà tù El Callao. Không lâu sau đó, các phạm nhân lại được đón các thành viên của dàn nhạc giao hưởng đến nhà tù để cùng chơi nhạc.

Tại hầu hết các nước trên thế giới, giới chức chỉ chú trọng vào các chương trình hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân, giúp họ có được hành trang để nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng. Nhưng tại Peru, dự án đào tạo âm nhạc cho các tù nhân đã ra đời và bước đầu đạt được những kết quả khả quan.

Lớp học âm nhạc nói trên là một phần của dự án tiên phong trong việc dùng âm nhạc để cải tạo tù nhân, trong đó có những đối tượng phạm tội giết người, cướp bóc, hay buôn bán ma túy. Dự án đặt mục tiêu là mở một buổi hòa nhạc giao hưởng do các tù nhân biểu diễn đúng vào dịp kỷ niệm 200 năm Quốc khánh Peru (28-7-1821 - 28-7-2021). Hiện các “nhạc công sau song sắt” đã có thể biểu diễn bài nhạc chủ đề trong loạt phim Games of Trones (Trò chơi vương quyền) và một số tác phẩm của nhà soạn nhạc nổi tiếng Beethoven.

Đối với ông Martin Reano, tù nhân bị kết án 20 năm tham gia dự án học nhạc, các buổi học sử dụng nhạc cụ đem lại cho ông cảm giác thư giãn. Người đàn ông 41 tuổi này hiện được giữ khá nhiều nhạc cụ trong phòng giam nhỏ của mình, gồm 1 cây đàn organ, 3 kèn trombone, 1 kèn trumpet và 1 cây guitar bass. Số nhạc cụ này do những người mãn hạn tù trước đó để lại. Ông đã được những phạm nhân cũ tận tình chỉ dẫn cách đọc bản nhạc.

Trong khi đó, một tù nhân khác là Michael Minan, cho biết: “Tôi chưa bao giờ tưởng tượng đến việc mình có thể chơi được một loại nhạc cụ nào đó. Việc này thực sự khó, tuy nhiên, sử dụng đàn violon là một trải nghiệm rất hay và giúp nâng cao giá trị của bản thân tôi. Âm nhạc có thể giúp trí tưởng tượng của tôi bay bổng, khiến tôi thấy bình yên, giúp giải thoát chúng tôi khỏi cuộc sống ngột ngạt ngày qua ngày, làm chúng tôi cảm thấy yêu đời hơn”.

Kể từ năm 2017, Peru bắt đầu mở các lớp học âm nhạc dành cho tù nhân. Dự án âm nhạc trong nhà tù này là phần mở rộng của một chương trình quốc gia tương tự dành cho các thanh thiếu niên. Hiện dự án đang được triển khai tại 4/69 nhà tù tại Peru. Ông Wilfredo Tarazona, Giám đốc dự án âm nhạc, cho biết: “Chúng tôi muốn làm giàu thêm việc cảm thụ âm nhạc tại đây và muốn hình thành nên dàn nhạc giao hưởng chung cho tất cả tù nhân. Những gì đang diễn ra rất tuyệt vời”. Theo ông Percy Trujillano, một nhạc công chuyên nghiệp dạy ở El Callao, một số phạm nhân sau khi ra tù đã có thể kiếm được tiền nhờ chơi trong các dàn nhạc nhỏ. Đối với họ, âm nhạc mang tới cơ hội để được sống một lần nữa.

LAM ĐIỀN