Một khởi đầu mới của Hàn Quốc

Phản ứng trong nước

Tối 3/6, cả đất nước Hàn Quốc dường như không ngủ với cuộc bỏ phiếu bầu Tổng thống thứ 21 và quá trình kiểm phiếu kéo dài đến rạng sáng 4/6. Kết quả cuối cùng, ông Lee Jae-myung – ứng cử viên đối lập – đã vượt qua các đối thủ và chính thức trở thành Tổng thống mới của Hàn Quốc. Tuy nhiên, vẫn còn đó những chia rẽ sâu sắc trong quan điểm và chính kiến của cử tri đối với giới chính trị.

Ứng cử viên Lee Jae-myung đã giành thắng lợi trong bầu cử Tổng thống thứ 21 của Hàn Quốc (Ảnh: Jiji Press)

Ngay từ trước ngày bầu cử, công chúng Hàn Quốc đã tỏ ra chán nản, mất niềm tin và chia rẽ sâu sắc. Theo kết quả các cuộc khảo sát do các cơ quan báo chí và tổ chức uy tín tại Hàn Quốc tiến hành, phần lớn người dân mong muốn thay đổi đảng cầm quyền, nhưng cũng không dành sự ủng hộ tuyệt đối cho đảng Dân chủ đối lập của ông Lee Jae-myung. Điều này thể hiện rõ qua tỷ lệ ủng hộ liên tục giảm sút đối với ông Lee trong giai đoạn nước rút trước bầu cử. Ngay cả kết quả bỏ phiếu cũng cho thấy ông Lee không giành chiến thắng áp đảo trước ứng cử viên Kim Moon-soo của đảng Quyền lực Nhân dân.

Điều này phản ánh thực tế rằng cử tri Hàn Quốc đang thiếu định hướng rõ ràng. Mặc dù thất vọng với đảng Quyền lực Nhân dân sau lệnh thiết quân luật gây khủng hoảng do cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol ban bố (và rút lại vào đêm 3/12/2024), họ cũng không thực sự đặt niềm tin vào bất kỳ thế lực chính trị nào khác. Nhiều người tỏ ra mệt mỏi với các động thái điều tra, luận tội liên tục từ phía đảng Dân chủ, do ông Lee Jae-myung dẫn dắt.

Ngay cả việc tỷ lệ ủng hộ giữa hai ứng viên thay đổi liên tục trước thềm bầu cử cũng cho thấy sự bất an, thiếu quyết đoán của cử tri. Hiện nay, chỉ có những người ủng hộ ứng viên thất cử thể hiện sự phản đối mạnh mẽ, trong khi phần lớn người ủng hộ ứng viên trúng cử lại không quá hân hoan, mà chỉ thể hiện sự vui mừng vừa phải, thận trọng, với tâm lý băn khoăn liệu niềm tin của họ có đặt đúng chỗ.

Ưu tiên trong chính sách

Trong bối cảnh đó, ngay sau khi nhậm chức, ông Lee Jae-myung sẽ phải tập trung giải quyết hàng loạt vấn đề tồn đọng do khủng hoảng chính trị để lại. Các ưu tiên của ông Lee tập trung vào nội chính, ngoại giao và đặc biệt là kinh tế. Về nội chính, việc hàn gắn chia rẽ chính trị, khôi phục sự ổn định của bộ máy nhà nước và lấy lại lòng tin của người dân là nhiệm vụ hàng đầu. Trong chiến dịch tranh cử, ông Lee cam kết không trả đũa chính trị đối với các đối thủ của mình.

Về đối ngoại, các vấn đề được lồng ghép với an ninh - quốc phòng. Theo nhận định của ông Lee, trong bối cảnh các cường quốc như Nga, Trung Quốc theo đuổi chính sách cứng rắn và Mỹ ngày càng khó đoán định, việc tăng cường quan hệ với các đồng minh và đối tác châu Á như Nhật Bản và ASEAN là giải pháp an toàn và hiệu quả. Để chuẩn bị cho hoạt động ngoại giao của tân Tổng thống, từ giữa tháng 5, Chính phủ và Bộ Ngoại giao Hàn Quốc đã bắt đầu lên kế hoạch để ông Lee có thể tham dự các diễn đàn quốc tế quan trọng ngay sau khi nhậm chức.

Một vấn đề cấp bách khác liên quan đến trục ngoại giao – an ninh là quan hệ với Triều Tiên. Đây là mối quan tâm lớn của công chúng Hàn Quốc. Trước mắt, chính quyền mới sẽ khôi phục đường dây nóng liên Triều và hướng tới khôi phục các cuộc đối thoại ở nhiều cấp độ.

Đặc biệt, kinh tế được coi là ưu tiên hàng đầu trong bối cảnh nền kinh tế Hàn Quốc đang suy thoái nghiêm trọng. Bước đi đầu tiên của tân Tổng thống là thúc đẩy đàm phán về thuế quan với Mỹ nhằm giảm thiểu tổn thất kinh tế ngày càng nặng nề. Nếu không xử lý tốt bài toán kinh tế, chính phủ mới chắc chắn sẽ phải đối mặt với phản ứng dữ dội từ dư luận cùng nhiều hệ lụy khó lường.

Chặng đường hiểm trở phía trước

Tất cả những ưu tiên nêu trên đều là thách thức lớn mà tân Tổng thống phải vượt qua. Lấy ví dụ từ vấn đề nội chính: việc hòa giải giữa các chính đảng – đặc biệt là giữa đảng Dân chủ và đảng Quyền lực Nhân dân – bị coi là "nhiệm vụ bất khả thi" trong giai đoạn hiện nay, bởi mâu thuẫn giữa hai bên đã leo thang đến mức đối đầu không khoan nhượng sau sự ra đi của cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol. Do đó, các nguy cơ vẫn tiềm ẩn và có thể bùng phát bất cứ lúc nào.

Về ngoại giao – an ninh, cuộc khủng hoảng chính trị kéo dài suốt 6 tháng qua đã khiến các đối tác, kể cả đồng minh, tỏ ra dè dặt. Trong thời gian tới, họ sẽ tiếp tục theo dõi thái độ và chính sách cụ thể của Tổng thống mới trước khi đưa ra quyết định. Đây là một quá trình dài hơi, khó thể giải quyết trong thời gian ngắn. Bên cạnh đó là áp lực từ phía Nhà Trắng liên quan đến chính sách quốc phòng của Seoul. Tuy nhiên, so với các thách thức khác, đây được xem là vấn đề ít phức tạp hơn.

Vấn đề cốt lõi và sống còn là kinh tế. Hàn Quốc đang đối mặt với cuộc suy thoái nghiêm trọng cùng khoản nợ khổng lồ từ Chính phủ, doanh nghiệp và người dân. Trong cam kết tranh cử, ông Lee Jae-myung cho biết sẽ tăng trợ cấp trẻ em đến 18 tuổi, hỗ trợ thu nhập cơ bản cho nông dân, giảm phí bảo hiểm lương hưu cho các cặp vợ chồng... Tuy nhiên, theo tính toán của các chuyên gia kinh tế, nếu thực hiện đầy đủ, nợ công của Hàn Quốc đến năm 2055 có thể tăng tới 202,5% so với hiện nay.

Đây là rủi ro rất lớn, khi chỉ tính riêng trong quý III/2024, tổng nợ công, nợ doanh nghiệp và nợ hộ gia đình Hàn Quốc đã lên tới 4.270 tỷ USD, gấp gần 2,5 lần GDP của quốc gia này. Tất cả những vấn đề trên là những bài toán chưa có lời giải rõ ràng. Việc chính phủ mới có vượt qua được chặng đường nhiều gian nan hay không – câu trả lời sẽ chỉ có trong thời gian tới.

Tuy nhiên, với lợi thế đa số trong Quốc hội hiện nay của đảng Dân chủ, việc ông Lee Jae-myung trúng cử Tổng thống được coi là bước khởi đầu cho việc chấm dứt cuộc khủng hoảng chính trị kéo dài suốt 6 tháng qua, mở ra một chương mới với nhiều kỳ vọng cho Hàn Quốc.

Tuấn Nhật/VOV-Tokyo