Một loại ung thư hiếm gặp đang gia tăng ở người trẻ tuổi

Ruột thừa có kích thước bằng ngón tay "treo" ở đường tiêu hóa và thường bị coi là cơ quan thừa, một cơ quan không có chức năng thực sự. Nhưng bằng chứng gần đây cho thấy nó có thể không hoàn toàn vô dụng.

Viêm ruột thừa là biến chứng phổ biến nhất liên quan đến cơ quan này và trong những trường hợp rất hiếm, ung thư được phát hiện khi ruột thừa bị cắt bỏ.

Sự tiến triển của ung thư ruột thừa có thể âm thầm. Các dấu hiệu cảnh báo, chẳng hạn đau bụng, đầy hơi và đau vùng chậu, có thể dễ bị nhầm lẫn với tình trạng phổ biến hơn nhiều, như vấn đề về tiêu hóa hay ung thư đại trực tràng - căn bệnh ảnh hưởng đến khoảng 150.000 người ở Mỹ mỗi năm. Trong khi đó, chỉ có khoảng 3.000 ca ung thư ruột thừa mỗi năm, khiến căn bệnh này còn thiếu nghiên cứu và nhận thức.

Tỷ lệ người trẻ mắc ung thư ruột thừa ngày càng tăng

Từ trước đến nay, bệnh ung thư ruột thừa hầu như luôn ảnh hưởng đến người lớn tuổi, nhưng hiện nay, cứ 3 bệnh nhân thì có 1 người được chẩn đoán mắc bệnh dưới 50 tuổi.

Tác giả chính của hai phân tích gần đây, nhà dịch tễ học và sinh học phân tử Andreana Holowatyj từ Đại học Vanderbilt, trong nhiều năm qua đã nghiên cứu sự gia tăng đột biến của căn bệnh ung thư này qua các thế hệ.

Cuộc khảo sát toàn quốc năm 2020 được bà Holowatyj thực hiện phát hiện tỷ lệ mắc ung thư ruột thừa ác tính ở Mỹ đã tăng 232% từ năm 2000 đến năm 2016. Mỗi thế hệ đều chứng kiến sự gia tăng.

"Mặc dù ung thư ruột thừa rất hiếm gặp, những người có các triệu chứng này cần phải đi khám chuyên gia chăm sóc sức khỏe", Holowatyj cho biết. "Việc loại trừ khả năng chẩn đoán hoặc chẩn đoán sớm là rất quan trọng đối với loại ung thư này khi chúng ta tiếp tục tìm hiểu những yếu tố nào có thể góp phần vào xu hướng đáng lo ngại này".

Hiện tại, chưa có hướng dẫn sàng lọc chuẩn hóa nào cho bệnh ung thư này, trong khi các phương pháp điều trị còn hạn chế. Theo Holowatyj, bệnh ung thư ruột thừa rất dễ bị bỏ sót, đặc biệt là khi việc điều trị viêm ruột thừa mà không cần phẫu thuật đang ngày càng phổ biến.

Đôi khi nó có thể biểu hiện dưới dạng thoát vị, u xơ hoặc u nang. Ở phụ nữ, ung thư có thể bị nhầm lẫn với các tổn thương nội mạc tử cung.

"Khối u ruột thừa có những đặc điểm phân tử khác với ung thư đại trực tràng", Holowatyj từng đưa ra lời giải thích vào năm 2020. "Chúng biểu hiện và lan rộng khác nhau, không phản ứng với hóa trị liệu như hầu hết khối u đại tràng và chúng ảnh hưởng không cân xứng đến những người trẻ tuổi".

Theo nghiên cứu mới nhất của Holowatyj và nhóm của bà, số ca ung thư ruột thừa tăng gấp 3 lần ở những người Mỹ sinh trong khoảng 1976-1984, so với những người sinh ở giai đoạn 1941-1949. Trong khi đó, số ca ung thư ruột thừa ở những người sinh trong khoảng 1981-1989 tăng gấp 4 lần.

Vì sao số ca ung thư ruột thừa lại tăng?

Các nhà khoa học vẫn chưa chắc chắn tại sao lại như vậy.

Holowatyj và các đồng nghiệp nghi ngờ những thay đổi trong hành vi sức khỏe, như chế độ ăn uống và hoạt động thể chất, biến thể gene di truyền và khả năng tiếp xúc với môi trường, chẳng hạn ô nhiễm nhựa hoặc hóa chất, có thể góp phần gây ra tình trạng này.

Bác sĩ phẫu thuật ung thư Steven Ahrendt của Đại học Colorado, người không tham gia vào nghiên cứu, không ngạc nhiên trước sự gia tăng gần đây. "Tôi chắc chắn đã gặp những bệnh nhân ở độ tuổi 20 và 30 mắc khối u ruột thừa tiến triển mà chúng tôi điều trị", bác sĩ Steven bình luận về nghiên cứu của Holowatyj. "Chúng tôi biết rằng tỷ lệ mắc ung thư ruột kết đang gia tăng ở người trẻ tuổi, do đó, cũng dễ hiểu khi những yếu tố tương tự cũng xảy ra ở bệnh nhân ung thư ruột thừa".

Các nghiên cứu gần đây khác đã phát hiện ra sự gia tăng bệnh ung thư ở những người trẻ tuổi trong những năm gần đây, với tỷ lệ chẩn đoán ở những người dưới 50 tuổi tăng vọt lên gần 80% trong 3 thập kỷ, theo một nghiên cứu năm 2023.

Một đánh giá quốc tế năm 2022 cho thấy ung thư đường tiêu hóa là nguyên nhân hàng đầu, với sự gia tăng đáng kể nhất ở ung thư ruột, ruột thừa, ống mật và tuyến tụy.

Mặc dù lý do cho điều này vẫn chưa được xác định, các chuyên gia tin rằng chế độ ăn uống và giấc ngủ kém có thể đóng vai trò. Trong đó, thực phẩm siêu chế biến và rượu có vẻ là nguyên nhân đặc biệt đáng ngờ. Những hóa chất tồn tại vĩnh viễn trong nước uống và vi nhựa cũng có liên quan đến bệnh ung thư nói chung.

Holowatyj và các đồng nghiệp của bà có kế hoạch tiếp tục nghiên cứu xem ai có nguy cơ mắc ung thư ruột thừa cao nhất và tại sao.

"Là loại ung thư hiếm gặp, ung thư ruột thừa ít được quan tâm. Nhóm của chúng tôi cam kết nỗ lực thúc đẩy những tiến bộ vượt bậc trong việc hiểu biết về căn bệnh này cho bệnh nhân", bà chia sẻ trên trang web phòng thí nghiệm Vanderbilt của mình.

Các nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Gastroenterology và Annals of Internal Medicine.

Mai Phương