Một sáng mùa đông năm 1961 và hành trình 60 năm của Vĩnh Thành

Bác Hồ về thăm xã Vĩnh Thành, Yên Thành. Ảnh: Tư liệu

Khoảnh khắc lịch sử: Sáng mùa đông năm 1961

Sáng ngày 10 tháng 12 năm 1961, từ khắp các thôn xóm, hàng ngàn người dân Vĩnh Thành đã có mặt từ sớm, háo hức chờ đón vị Cha già của dân tộc. Đúng 7 giờ, tiếng trực thăng vang vọng giữa bầu trời trong xanh. Chiếc máy bay từ từ hạ cánh, mang theo một sự kiện lịch sử đang hiện hữu.

Chủ tịch Hồ Chí Minh bước xuống máy bay, giản dị trong bộ bà ba màu gụ, khoác ngoài chiếc áo kaki bạc màu, đôi dép cao su quen thuộc. Mái tóc đã pha sương, ánh mắt Người sáng rỡ và hiền từ. Bác bắt tay cán bộ huyện, xã, rồi bước lên lễ đài giữa tiếng hô vang dậy của biển người: “Hồ Chủ tịch muôn năm!”.

Trên tay cầm mảnh giấy nhỏ, Người bắt đầu trò chuyện với bà con bằng chất giọng Nghệ thân thương: “Thưa toàn thể đồng bào! Bác và các đồng chí Trung ương, Tỉnh ủy về thăm HTX Vĩnh Thành, các cô, các chú xã viên và các cháu. Bác có câu chuyện tóm tắt sau đây để bà con và các cháu chú ý…”

Trong buổi trò chuyện, Bác biểu dương thành tựu của Hợp tác xã nhưng cũng thẳng thắn chỉ rõ những mặt còn tồn tại, nhấn mạnh các yếu tố quyết định năng suất như nước - phân - thời vụ, tinh thần đoàn kết, vai trò của Ban quản trị và chi bộ Đảng.

Có mặt hôm ấy, nhiều người dân Vĩnh Thành vẫn nhớ như in từng cử chỉ, lời nói giản dị mà sâu sắc của Bác. Khi ông Nguyễn Quỹ - Chủ nhiệm HTX tiến đến đưa khăn lau mồ hôi, Bác nhẹ nhàng xua tay. Khi Bí thư Đảng ủy xã định che ô, Người chỉ xuống đám đông:

“Bác không phong kiến! Các chú có đủ ô cho hàng ngàn bà con dưới kia không?”

Khi trao Huy hiệu cho 5 cá nhân tiêu biểu, Bác quay xuống hỏi đồng bào: “Thành tích của các cô, các chú trên có đúng sự thật không?” “Đồng bào có tán thành không?” - Câu hỏi tưởng như bình dị ấy lại chứa đựng tinh thần dân chủ, minh bạch - điều Người luôn trân quý.

Bác Hồ thăm HTX nông nghiệp xã Vĩnh Thành, Yên Thành. Ảnh: Tư liệu

Rời lễ đài, Bác không nghỉ mà đi thăm thực tế. Đến khu chuồng trâu của HTX, Bác hỏi: “Đêm có cho trâu ăn không? Phải cho trâu ăn đêm để mai có sức kéo. Mà cho ăn phải đồng loạt để trâu khỏi mất ngủ” - Lời dặn cho thấy sự sâu sát đến từng chi tiết trong sản xuất nông nghiệp.

Thay vì nghỉ chân ở ngôi nhà ngói được chuẩn bị sẵn, Bác ghé thăm nhà bà Thậm - mái tranh đơn sơ. Đến nhà trẻ xóm Vĩnh Phúc, Người ân cần hỏi giờ ăn, giờ ngủ của trẻ; thăm nhà dân, thấy bếp lửa bén rơm liền nhắc: “Thím vào trông bếp đi!”

Bức thư tay Bác gửi cho gia đình chị Máy sau hôm ấy trở thành báu vật truyền đời - một minh chứng sống động về tình cảm sâu nặng của Người.

Từ lời Bác dặn - Hành trình kiến tạo tương lai

Chuyến thăm lịch sử ấy đã trở thành động lực thiêng liêng thôi thúc bao thế hệ Vĩnh Thành nỗ lực vượt khó. Những lời Bác dặn về trồng cây, chăm trâu, giữ vệ sinh, nâng cao tay nghề, đoàn kết trong hợp tác xã… đã trở thành kim chỉ nam trong mọi quyết sách của địa phương.

Từ một xã thuần nông, sản xuất manh mún, đời sống còn khó khăn, Vĩnh Thành đã từng bước thay đổi mô hình sản xuất. Tư duy “làm ăn nhỏ lẻ” chuyển sang sản xuất hàng hóa, liên kết chuỗi giá trị. Các mô hình HTX kiểu mới, tổ hợp tác nông nghiệp gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm được hình thành và mở rộng.

Người dân chú trọng chuyển đổi cây trồng, áp dụng cơ giới hóa, sử dụng công nghệ, chuyển sang nông nghiệp thông minh. Các lĩnh vực mũi nhọn như lúa chất lượng cao, rau an toàn, cây ăn quả, chăn nuôi hữu cơ phát triển mạnh mẽ.

Bên cạnh nông nghiệp, kinh tế hộ gia đình cũng được đa dạng hóa: tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ, xuất khẩu lao động… đã góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện chất lượng sống cho người dân.

Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, hạ tầng nông thôn Vĩnh Thành khang trang, hiện đại: đường làng, ngõ xóm bê tông hóa; thủy lợi, điện, nước sạch, thông tin liên lạc được phủ kín; hệ thống trường học, trạm y tế đạt chuẩn quốc gia.

Đời sống văn hóa - xã hội ngày càng phong phú. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được triển khai sâu rộng. Các thiết chế văn hóa, nhà văn hóa xóm, thư viện cộng đồng là nơi gặp gỡ, sinh hoạt, lan tỏa nếp sống văn minh, nghĩa tình.

Đặc biệt, giá trị truyền thống luôn được gìn giữ, hòa quyện hài hòa với sự phát triển hiện đại - một trong những nét riêng của Vĩnh Thành trong hành trình xây dựng nông thôn mới nâng cao.

Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Vĩnh Thành được xây dựng trang trọng, là nơi ghi dấu cuộc gặp gỡ thiêng liêng giữa Bác và bà con HTX năm xưa. Không chỉ là nơi tưởng niệm, đây còn là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.

Hằng năm, khu lưu niệm đón hàng nghìn lượt học sinh, cán bộ, đoàn thể về dâng hương, học tập và ôn lại lời Bác. Những buổi ngoại khóa, chuyên đề, tọa đàm, sinh hoạt chính trị… gắn với sự kiện Bác về thăm đã trở thành nét văn hóa đặc trưng của Vĩnh Thành.

Trung Anh