Một số bài học từ công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng của Đảng bộ thành phố Đà Nẵng
(Trích tham luận của đồng chí Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng)
Nhiệm kỳ qua, nhất là nửa đầu nhiệm kỳ, Đảng bộ TP Đà Nẵng gặp nhiều khó khăn, thách thức trong công tác xây dựng Đảng nói chung và công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng nói riêng (được chỉ ra tại Thông báo kết luận số 292-TB/UBKTTW ngày 21-9-2017 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương). Với tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm và quyết tâm cao, Đảng bộ thành phố đã nghiêm túc khắc phục những sai phạm, khuyết điểm, nỗ lực điều chỉnh những bất cập, nhanh chóng ổn định tình hình, tập trung lãnh đạo thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ 21. Rút kinh nghiệm sâu sắc từ các ý kiến kết luận của Ủy ban Kiểm tra T.Ư, các cấp ủy đảng đã tập trung tăng cường lãnh đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đối với các tổ chức đảng và đảng viên trong việc chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, đoàn kết thống nhất, bảo đảm dân chủ trong Đảng, giữ vững kỷ cương, kỷ luật; phòng ngừa, ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, củng cố niềm tin của nhân dân, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội; duy trì và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2015 - 2020.
Qua thực tiễn công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật trong Đảng của Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ qua, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:
Thứ nhất, đầu tư xây dựng chương trình, kế hoạch công tác kiểm tra, giám sát, bám sát các nhiệm vụ chính trị đã được đề ra trong nghị quyết, chỉ đạo của cấp trên và phù hợp tình hình thực tế của địa phương, tập trung kiểm tra, giám sát các vấn đề nổi cộm, dư luận xã hội quan tâm. Thực hiện đúng nguyên tắc, thẩm quyền, quy trình, thủ tục trong quá trình thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng.
Thứ hai, phát huy vai trò lãnh đạo của người đứng đầu, ban thường vụ cấp ủy trong công tác kiểm tra, giám sát; phải sớm phát hiện vi phạm để ngăn chặn, khắc phục kịp thời, không để vi phạm nhỏ gây hậu quả ít nghiêm trọng trở thành vi phạm lớn gây hậu quả nghiêm trọng, vi phạm của một cá nhân thành vi phạm của một tổ chức; nghiêm túc nhìn nhận, khẩn trương khắc phục các sai phạm, khuyết điểm được chỉ ra trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, không để vi phạm kéo dài trở thành một tình trạng của cả hệ thống.
Thứ ba, tăng cường công tác giám sát thường xuyên, giám sát chuyên đề, kiểm tra tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên, kể cả cấp ủy viên cùng cấp khi có dấu hiệu vi phạm để uốn nắn, ngăn chặn, xử lý kịp thời, nghiêm minh vi phạm và hạn chế hậu quả gây ra. Xử lý dứt điểm trường hợp cán bộ, đảng viên "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, gây bức xúc trong dư luận xã hội và nhân dân. Xử lý, giải quyết kịp thời các kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo; thực hiện công khai, dân chủ kết quả xem xét, xử lý vi phạm đối với các tổ chức đảng và đảng viên theo quy định nhằm tạo sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh.
Thứ tư, cấp ủy các cấp có sự quan tâm, chỉ đạo chặt chẽ phát huy hiệu quả công tác phối hợp giữa Ủy ban Kiểm tra (UBKT) các cấp với các cơ quan thanh tra, điều tra và các cơ quan tư pháp... trong xem xét, xử lý đối với các cán bộ, đảng viên sai phạm. Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng cần gắn với hoạt động thanh tra của Nhà nước, hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các cơ quan có chức năng giám sát, tránh chồng chéo, gây khó khăn cho việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của các cơ quan, đơn vị.
Từ kinh nghiệm và thực tiễn của Đảng bộ trong thời gian qua, Thành ủy Đà Nẵng tập trung vào các nội dung công tác kiểm tra, giám sát trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 như sau:
1. Cấp ủy, tổ chức đảng, đặc biệt là người đứng đầu cấp ủy triển khai thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo Điều lệ Đảng, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn cấp ủy và các tổ chức đảng trực thuộc thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để UBKT các cấp thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
2. Đổi mới, nâng cao chất lượng xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình công tác kiểm tra, giám sát gắn với các chủ trương của cấp ủy, tập trung vào những vấn đề nổi cộm, bức xúc, những lĩnh vực dễ phát sinh vi phạm được dư luận quan tâm.
3. Thực hiện đồng bộ giữa kiểm tra và giám sát theo phương châm: "giám sát phải mở rộng" để kịp thời nhắc nhở, cảnh báo, chủ động phòng ngừa vi phạm, "kiểm tra phải có trọng tâm, trọng điểm" tập trung vào những lĩnh vực, địa bàn dễ xảy ra vi phạm để kịp thời kết luận, xử lý kiên quyết, nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Nâng cao trách nhiệm tự kiểm tra thường xuyên của các cấp ủy, nhất là đối với cấp ủy viên và cán bộ diện cấp ủy cấp mình quản lý, kịp thời chỉ ra những ưu điểm để phát huy và phát hiện những hạn chế, khuyết điểm để chủ động khắc phục, chấn chỉnh.
4. Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng; tăng cường công tác nắm tình hình, chỉ đạo của UBKT cấp trên đối với UBKT cấp dưới trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng. Làm tốt công tác phối hợp giữa UBKT các cấp với các cơ quan có chức năng thanh tra, giám sát của hệ thống chính trị nhằm nâng cao trách nhiệm lãnh đạo của tổ chức đảng, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện các quy định của Đảng và triển khai nhiệm vụ chính trị của các địa phương, đơn vị.
5. Củng cố, kiện toàn, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, nắm vững và thực hiện đúng các nguyên tắc, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; có đủ phẩm chất, bản lĩnh, tinh thần trách nhiệm và dũng khí đấu tranh trong thực thi nhiệm vụ. Bồi dưỡng về phương pháp và kỹ năng làm việc cho cán bộ làm công tác kiểm tra, bảo đảm tính chuyên nghiệp, sự nghiêm túc, nghiêm minh và tinh thần nhân văn, xây dựng, tính giáo dục trong quá trình thực thi công vụ