Một startup Mỹ chạy đua vũ khí siêu thanh với Nga và Trung Quốc

Castelion kỳ vọng sẽ phát triển các loại vũ khí siêu thanh

Trong lúc Bắc Kinh ngày càng có nhiều thành tựu về công nghệ quân sự, các công ty khởi nghiệp không có kinh nghiệm nhưng được hậu thuẫn bởi hàng tỉ đô la đang đua nhau sản xuất loại vũ khí bay nhanh gấp 5 lần tốc độ âm thanh mà quân đội Mỹ đã thất bại trong nhiều thập kỷ.

Khoảng trống nguy hiểm và cơn sốt đầu tư vào công nghệ siêu thanh

Lầu Năm Góc đang nghiêm túc hơn bao giờ hết với vũ khí siêu thanh, một công nghệ đã rời khỏi tầm tay quân đội Mỹ trong nhiều thập kỷ. Hiện tại, cả Trung Quốc và Nga đều có kho dự trữ các vũ khí tầm xa, siêu nhanh và có khả năng cơ động này, trong khi Mỹ thì không, mặc dù các quan chức coi chúng là thiết yếu để giành chiến thắng trong các cuộc xung đột tương lai.

Khi Bộ Quốc phòng muộn màng tìm cách thu hẹp khoảng cách đó, đầu tư tư nhân đang đổ vào như thác và các startup với mức định giá tăng vọt, nhiều công ty chưa xây dựng hệ thống siêu thanh ở quy mô lớn và chưa từng bay ở tốc độ siêu thanh.

Castelion có trụ sở tại Torrance, California, vào cuối tuần qua cho biết đã huy động được 350 triệu USD với mức định giá 2,8 tỉ USD. Vòng gọi vốn này sẽ tài trợ cho việc xây dựng nhà máy sản xuất mới ở New Mexico mà công ty cho biết trong hai năm nữa sẽ có khả năng sản xuất hàng nghìn tên lửa mỗi năm. Công ty đã chế tạo khoảng 50 tên lửa trong năm nay và thực hiện khoảng 20 cuộc thử nghiệm.

Các tên lửa của Castelion đã đạt tốc độ tối đa gấp 4 lần tốc độ âm thanh trong những thử nghiệm đó. Công ty có kế hoạch vào năm tới vượt qua ngưỡng Mach 5 được coi là siêu thanh. Giám đốc điều hành Bryon Hargis cho biết không phải vấn đề kỹ thuật để vượt qua rào cản âm thanh gấp 5 lần đã kìm hãm Mỹ, mà là thách thức sản xuất hàng loạt các vũ khí có thể làm điều đó một cách đáng tin cậy và tiết kiệm.

Hargis nói: "Đó là nơi đất nước đang tụt hậu đáng thương. Và đó là toàn bộ lý do mà chúng tôi tồn tại”. Castelion đang đặt cược vào gia tài mới tìm thấy của mình rằng công ty có thể tăng quy mô sản xuất vũ khí tương đối rẻ cho Lầu Năm Góc vào năm 2027, khi các quan chức Mỹ cho biết Trung Quốc có kế hoạch chuẩn bị sẵn sàng để giải quyết vấn đề Đài Loan bằng quân sự. Mỹ đã có nhiều thập kỷ tiến triển không ổn định trong phát triển vũ khí siêu thanh và quân đội đã thường xuyên từ bỏ các dự án trước khi có bất kỳ sản phẩm nào được triển khai hoặc sản xuất với số lượng lớn.

Mark Lewis, cựu quyền phó thứ trưởng quốc phòng về nghiên cứu và kỹ thuật và hiện là giám đốc điều hành của Viện Nghiên cứu Ứng dụng Purdue, cho biết "Chúng tôi đơn giản là không nhất quán trong các hoạt động đầu tư vào công nghệ siêu thanh. Chúng tôi đang di chuyển với tốc độ thong thả. Có tất cả những cơ hội đã mất này”.

Tháng trước, một quan chức quốc phòng Mỹ đã đưa công nghệ siêu thanh vào danh sách 6 công nghệ quan trọng sẽ "định hình tương lai của ưu thế quân sự Mỹ", được thu hẹp từ 14 công nghệ mà chính quyền Biden đã nêu là thiết yếu. Bay nhanh hơn 3.800 dặm một giờ, vũ khí siêu thanh có thể được phóng từ khoảng cách xa, né tránh hệ thống phòng không và tấn công mục tiêu trước khi kẻ thù có thể chuẩn bị hoặc thậm chí biết chúng đang đến. Khả năng đó đã khiến chúng trở thành vũ khí phải có đối với các cường quốc lớn trên thế giới, mặc dù cho đến gần đây thì không phải đối với Mỹ.

Chiến lược sản xuất mới và áp lực thời gian từ kịch bản 2027

Dưới thời Tổng thống Donald Trump, Lầu Năm Góc đã ra tín hiệu về một cách kinh doanh mới, loại bỏ các quy tắc sử dụng lâu đời liên quan đến mua sắm vũ khí, nhấn mạnh nhiều hơn việc mua phần mềm và công nghệ thương mại và cho phép các quân chủng mua vũ khí mà họ lựa chọn nhanh hơn. Các startup công nghệ quốc phòng và nhà đầu tư của họ đang đặt cược rằng những thay đổi này cuối cùng sẽ chuyển thành các hợp đồng lớn.

Các nhà đầu tư mạo hiểm trong năm 2025 đã đầu tư hơn 2 tỉ USD vào các startup Mỹ làm việc về công nghệ siêu thanh, gấp đôi so với bất kỳ năm nào trước đó, theo PitchBook. Lĩnh vực này cũng bao gồm các công ty xây dựng máy bay siêu thanh, động cơ tên lửa và cơ sở hạ tầng phóng..., tất cả đều cạnh tranh để làm ăn với Bộ Quốc phòng. Hermeus đang xây dựng một máy bay tự động tốc độ siêu thanh, đang trong quá trình huy động vốn từ các nhà đầu tư mạo hiểm. Rocket Lab niêm yết công khai, cung cấp dịch vụ phóng cho các chuyến bay siêu thanh với giá chỉ bằng một phần nhỏ so với những gì chính phủ truyền thống phải trả, đã chứng kiến giá cổ phiếu tăng gần gấp đôi trong năm nay.

Ursa Major, công ty cung cấp động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng cho chuyến bay đầu tiên của Bộ Quốc phòng về vũ khí siêu thanh có thể tái sử dụng trong gần 60 năm, cho biết vào tháng 11 đã huy động 100 triệu USD từ nhà đầu tư và thêm 50 triệu USD dưới dạng nợ. Bộ Quốc phòng đã yêu cầu hơn 3,9 tỉ USD cho năm tài chính hiện tại cho vũ khí siêu thanh, bao gồm khởi động lại một chương trình Không quân đã đóng cửa.

Castelion cho biết họ sản xuất các thành phần chính của hệ thống, bao gồm động cơ tên lửa nhiên liệu rắn, máy tính bay và các phần cứng và phần mềm khác nhau để dẫn đường tên lửa. Cách tiếp cận này giúp tránh sự chậm trễ lâu dài cho các bộ phận và cho phép sản xuất nhanh chóng và vũ khí rẻ hơn. Hargis nói: "Làm cho nó bay nhanh thực sự không phải là phần khó".

Công ty cho biết các tên lửa của mình mang tên Blackbeard sẽ được bán với giá hàng trăm nghìn USD. Một tên lửa hành trình tầm xa được quân đội sử dụng ngày nay, không bay ở tốc độ siêu thanh, có thể tốn từ 3 đến 4 triệu USD mỗi chiếc. Castelion có hơn 100 triệu USD hợp đồng chính phủ Mỹ, bao gồm các thỏa thuận với Lục quân và Hải quân để tích hợp Blackbeard vào nền tảng vũ khí của các quân chủng, bao gồm bệ phóng tên lửa di động của Lục quân được gọi là Himars.

Lục quân đã nói rằng họ sẽ triển khai vũ khí siêu thanh tầm xa vào năm 2023, nhưng không làm được. Vào tháng 2, Lục quân cho biết thời hạn mới là cuối tháng 9. Người phát ngôn của Lục quân nói với Wall Street Journal rằng họ vẫn đang đi đúng hướng để triển khai hệ thống siêu thanh đầu tiên trước cuối tháng 12.

Các quan chức Mỹ đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự vì để Mỹ tụt lại phía sau về vũ khí siêu thanh và đưa ra cảnh báo về sự vượt trội của Trung Quốc trong công nghệ này. Tại một cuộc diễu binh quân sự ở Bắc Kinh vào tháng 9, Quân Giải phóng Nhân dân đã tiết lộ các vũ khí siêu thanh mới. Theo báo cáo của Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Mỹ-Trung, chúng có thể được sử dụng để hỗ trợ chiến dịch ở eo biển Đài Loan và nhắm vào các tàu chiến Mỹ.

Lewis nói: "Chúng ta chỉ cần tiếp tục làm. Mọi thứ mà chúng ta nhìn vào trong kịch bản Thái Bình Dương, chúng ta cần nghĩ đến năm 2027 chứ không phải 2037. Tôi chỉ lo lắng về việc chúng ta đến muộn”.

Bùi Tú