Một thập niên Quốc tế Yoga: Khi con người và Trái Đất cùng hít thở

Mười năm trước, ý tưởng về một “ngày quốc tế dành cho yoga” có thể vẫn còn xa vời. Thế nhưng hôm nay, những tấm thảm yoga đã được trải khắp toàn cầu, từ công viên nhộn nhịp nơi đô thị đến những tiền đồn băng giá, tĩnh lặng ở Nam Cực. Ngày Quốc tế Yoga (IDY) giờ đây không chỉ là một ngày kỷ niệm mà đã trở thành một phong trào gắn kết con người với sức khỏe, sự kết nối và ý thức chung về nhân loại.

Trong bài viết mang tên "Một Thập niên Ngày Quốc tế Yoga (IDY): Yoga vì Một Trái Đất, Một Sức Khỏe", TS Raghavendra Rao - Giám đốc Hội đồng Nghiên cứu Trung ương về Yoga và Tự nhiên trị, Bộ Y Học Cổ truyền (Ayush), Chính phủ Ấn Độ - đã làm rõ hành trình đưa yoga đến với quốc tế và lợi ích của bộ môn này.

Hành trình 10 năm kết nối con người và hành tinh

Hành trình đưa yoga thành phong trào toàn cầu bắt đầu từ năm 2014, khi Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (LHQ) vào tháng 9 năm đó.

Thông điệp của ông Modi vừa đơn giản vừa mạnh mẽ: “Yoga là món quà vô giá từ truyền thống cổ xưa của Ấn Độ. Nó thể hiện sự thống nhất giữa tâm trí và cơ thể; giữa suy nghĩ và hành động; giữa kiềm chế và viên mãn. Yoga không chỉ là tập luyện mà còn là hành trình tìm thấy sự hòa hợp với chính mình, với thế giới và với thiên nhiên”.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tham gia một buổi tập yoga trong lễ kỷ niệm Ngày Yoga Quốc tế năm 2025 tại TP Visakhapatnam (bang Andhra Pradesh). Ảnh: PTI

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Modi, Phái đoàn thường trực Ấn Độ tại LHQ đã trình dự thảo nghị quyết tại Đại hội đồng ngày 11-12-2014, đề nghị chọn ngày 21-6 là “Ngày Quốc tế Yoga”. Nghị quyết này nhận được sự ủng hộ của 177 quốc gia thành viên và được thông qua. Trong nghị quyết, thuộc chương trình nghị sự “Sức khỏe Toàn cầu và Chính sách Đối ngoại”, Đại hội đồng LHQ ghi nhận rằng yoga “mang lại một cách tiếp cận toàn diện đối với sức khỏe và hạnh phúc”.

Việc LHQ chọn một “Ngày quốc tế” cho một chủ đề nào đó nhằm thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế và khuyến khích các quốc gia thành viên triển khai các hoạt động hưởng ứng.

Hàng ngàn người tham gia tập yoga tại Rajpath (Ấn Độ) vào Ngày Quốc tế Yoga năm 2015. Ảnh: PTI

Năm nay, khi kỷ niệm 11 năm Ngày Quốc tế Yoga, chủ đề 2025 “Yoga vì Một Trái Đất, Một Sức Khỏe” gửi gắm một thông điệp rõ ràng: sức khỏe của con người và sức khỏe của hành tinh gắn bó chặt chẽ với nhau. Yoga thể hiện triết lý về sự an lạc toàn diện - gắn kết sức khỏe cá nhân với sức khỏe cộng đồng và hành tinh.

Hành trình từ "tôi" đến "chúng ta"

Yoga là sợi dây nối con người với sự sống, và là con đường giúp nhân loại tìm lại sự gắn kết với thiên nhiên. Nó mở rộng cái nhìn hạn hẹp về bản thân để thấy gia đình, xã hội và nhân loại như là một phần của chính mình.

Kỷ niệm Ngày Quốc tế Yoga 2025 tổ chức tại tỉnh Bình Thuận. Ảnh: INDIA IN VIETNAM

Yoga là hành trình từ “tôi” đến “chúng ta”. Yoga giúp mỗi người trở nên tốt đẹp hơn trong suy nghĩ, hành động, tri thức và tâm nguyện.

Khi một người bắt đầu yêu thích và thực hành yoga một cách nghiêm túc, yoga sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống. Đó là cánh cửa mở ra hành trình tâm linh, tạo nên sự hợp nhất giữa thân, tâm và trí; giữa bản thân với gia đình, xã hội, đồng loại, cũng như muông thú và cây cối trên hành tinh xinh đẹp này. Yoga có tiềm năng mở ra một “Kỷ nguyên” mới của hòa bình, lòng trắc ẩn, tình huynh đệ và sự tiến bộ toàn diện của nhân loại.

Yoga không chỉ là các tư thế (asana), mà là sự hòa quyện của Gyan (tri thức), Karma (hành động) và Bhakti (tâm thành). Yoga là biểu tượng của khát vọng chung về sức khỏe và hạnh phúc; là “bảo hiểm sức khỏe” với chi phí bằng không. Yoga không chỉ hướng đến “Rog Mukti” (diệt trừ bệnh tật) mà còn “Bhog Mukti” (giải thoát khỏi tham dục trần tục).

Ngày 21-6-2015 đánh dấu lễ kỷ niệm IDY lần đầu tiên. Tại New Delhi, gần 36.000 người, bao gồm cả Thủ tướng Modi, đã tập trung tại Rajpath để cùng tham gia một buổi đồng diễn yoga.

Kỷ niệm Ngày Quốc tế Yoga 2025 tổ chức tại tỉnh Đắk Lắk. Ảnh: INDIA IN VIETNAM

Mỗi năm, hàng triệu người trên khắp thế giới tham gia tập yoga, kể cả trong thời kỳ COVID-19 với chủ đề “Yoga tại nhà, Yoga cùng gia đình”. Nhiều người ở các quốc gia khác nhau đã tham dự các buổi tập yoga trực tuyến. Thủ tướng Modi cũng khuyến khích người dân duy trì luyện tập yoga trong thời gian dịch bệnh để tăng cường sức khỏe cộng đồng, sức đề kháng và sự đoàn kết. Bộ Y Học Cổ truyền còn ban hành hướng dẫn “Teleyoga” trong giai đoạn này.

Nhiều kỷ lục Guinness đã được thiết lập, gần đây nhất là khoảng 300.000 người cùng tập yoga trên quãng đường bờ biển dài 28 km ở TP Visakhapatnam (bang Andhra Pradesh, Ấn Độ) với sự tham gia của Thủ tướng Modi.

Quy mô và tầm ảnh hưởng của ngày này ngày càng mở rộng, từ hai cực Trái Đất đến công viên, từ làng xã đến phố thị, từ đỉnh băng giá Himalaya đến sa mạc, từ trẻ em đến người cao tuổi, từ dân thường đến quân đội, mọi người đều tập yoga, không phân biệt chủng tộc, tôn giáo, địa lý hay tuổi tác.

Kỷ niệm Ngày Quốc tế Yoga 2025 tổ chức tại tỉnh Phú Yên ngày 8-6. Ảnh: INDIA IN VIETNAM/NGHINH PHONG MEDIA

Con số người tham gia IDY mỗi năm đã lên tới khoảng 250 triệu. Ngày Quốc tế Yoga được tổ chức với chủ đề và các chiến dịch sáng tạo khác nhau để tiếp cận đông đảo công chúng, theo phương thức “toàn bộ chính phủ” với sự tham gia của tất cả các Bộ và các cơ quan đại diện ngoại giao Ấn Độ ở nước ngoài.

Sáng kiến “Vòng tròn bảo vệ yoga” (Guardian Ring of Yoga) ghi lại các hoạt động IDY từ khoảnh khắc bình minh đầu tiên ở bán cầu Đông đến bình minh cuối cùng ở bán cầu Tây. “Vòng tròn yoga trên biển” (Sagar Mala) kêu gọi tổ chức yoga tại các cảng biển của các quốc gia thân hữu. Các cơ quan ngoại giao Ấn Độ cũng tổ chức nhiều hoạt động như hội thảo, khóa huấn luyện “Giao thức yoga chung IDY”, các cuộc thi… để lan tỏa thông điệp yoga tại nước sở tại.

Hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Yoga năm 2025 tại phố đi bộ Nguyễn Huệ. Ảnh: INDIA IN VIETNAM

Ngày Quốc tế Yoga nay đã trở thành phong trào toàn cầu, truyền bá trí tuệ và văn hóa cổ xưa của Ấn Độ tới cộng đồng quốc tế, kêu gọi sức khỏe, hòa hợp và hạnh phúc. Yoga không chỉ là chạm vào các ngón chân, mà là chạm đến và chuyển hóa cuộc sống.

Yoga - Khi pháp luật bảo hộ sức khỏe cộng đồng

Trong bối cảnh nhịp sống hiện đại ngày càng căng thẳng, sức khỏe thể chất và tinh thần trở thành mối quan tâm hàng đầu của xã hội. Những phương pháp rèn luyện toàn diện, vừa giúp cải thiện thể lực, vừa nuôi dưỡng tâm trí, vì thế nhận được sự quan tâm ngày một lớn. Yoga đã trở thành một lựa chọn phổ biến tại Việt Nam, không chỉ như một hoạt động thể thao mà còn như một lối sống.

Điểm đáng chú ý là từ năm 2016 Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam đã ban hành Thông tư 11 (11/2016/TT-BVHTTDL), chính thức đưa yoga vào hệ thống môn thể thao được công nhận, tổ chức và quản lý. Đây không đơn thuần là một động thái hành chính mà là một bước đi mang ý nghĩa xã hội sâu sắc, khẳng định vai trò của yoga trong việc nâng cao sức khỏe cộng đồng, phòng ngừa bệnh tật và góp phần xây dựng một xã hội lành mạnh.

Việc một bộ môn được bảo hộ và điều chỉnh bằng pháp luật tạo ra sự khác biệt lớn. Nó giúp thiết lập chuẩn mực về tổ chức tập luyện, yêu cầu huấn luyện viên đạt trình độ chuyên môn, bảo đảm an toàn cho người tập và quyền lợi của các tổ chức, cá nhân tham gia. Đồng thời, đây cũng là sự khẳng định rằng chăm sóc sức khỏe không chỉ là trách nhiệm cá nhân, mà là mối quan tâm chung của toàn xã hội.

Trong bức tranh phát triển đất nước, các chính sách xã hội hiệu quả luôn lấy con người làm trung tâm. Thừa nhận yoga như một phần của chính sách thể dục thể thao là minh chứng cho định hướng đó. Khi pháp luật đồng hành cùng những giá trị rèn luyện tích cực, lợi ích không chỉ dừng lại ở thể lực, mà còn lan tỏa tới đời sống tinh thần, tạo nền tảng cho một cộng đồng khỏe mạnh, năng động và nhân văn.

Hồi tháng 6 năm nay, nhiều tỉnh thành ở Việt Nam như TP.HCM, Đắk Lắk, Bình Dương,... cũng phối hợp cùng phái đoàn Ấn Độ tại Việt Nam tổ chức các hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Yoga.

DƯƠNG KHANG