Mua đất 2 tỷ nhưng ký hợp đồng 500 triệu để nộp thuế ít đi: Chuyên gia cảnh báo đầy rẫy rủi ro

Chị Hồng Nhung (49 tuổi, Hà Đông) mới đây đã đặt cọc 200 triệu đồng để mua một mảnh đất có diện tích 40m2, ở huyện Hoài Đức (Hà Nội). Trước khi ký hợp đồng mua bán, chị được nhân viên công ty bất động sản tư vấn, giá đất hai bên thống nhất là gần 2 tỷ đồng, nhưng chỉ ký hợp đồng mua bán với giá 500 triệu đồng. Việc này giúp chị giảm thuế khi làm hồ sơ sang tên đổi chủ.

Chị Nhung định nghe theo lời nhân viên công ty bất động sản tư vấn, nhưng chị lại lo lắng không biết việc này có tiềm ẩn nguy cơ gì hay không?

Chị Hồng Nhung cọc tiền mua lô đất ở Hoài Đức, Hà Nội. Ảnh: NVCC.

Những rủi ro nào có thể xảy ra?

Trao đổi với PV Báo Sức khỏe và Đời sống, Thạc sĩ, Luật sư Hoàng Thị Hương Giang (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho hay, việc ghi giá thấp trong hợp đồng mua bán có thể giúp giảm chi phí ban đầu, nhưng rủi ro tiềm ẩn là rất lớn. Người mua nên thực hiện giao dịch minh bạch, ghi nhận đầy đủ giá trị thực tế để bảo vệ quyền lợi của mình và tránh những hậu quả pháp lý không mong muốn.

Đầu tiên, hợp đồng mua bán là căn cứ pháp lý quan trọng khi xảy ra tranh chấp. Nếu bên bán không giao đất hoặc có hành vi lừa đảo, người mua sẽ rất khó chứng minh mình đã trả gần 2 tỷ đồng như trường hợp của chị Nhung. Khi đó, dù có giấy tờ chuyển khoản hay thỏa thuận riêng, tòa án vẫn có thể chỉ công nhận giá trị hợp đồng là 500 triệu đồng.

Thứ hai, trong trường hợp chủ đất đang nợ nần, bị khởi kiện hoặc vướng vào thủ tục phá sản, hợp đồng mua bán có thể bị xem xét lại. Khi đó, người mua chỉ được công nhận giao dịch ở mức 500 triệu đồng, còn lại 1,5 tỷ đồng có nguy cơ mất trắng.

Mảnh đất chị Hồng Nhung định mua. Ảnh: NVCC.

Thứ 3, khi muốn bán lại đất, người mua có thể gặp rắc rối vì giá trị hợp đồng quá thấp. Nếu kê khai lại giá cao hơn, cơ quan thuế có thể truy thu phần thuế bị thiếu trước đây. Nếu tiếp tục ghi giá thấp, rủi ro pháp lý sẽ kéo dài theo giao dịch mới.

Thứ 4, việc ghi giá thấp hơn thực tế có thể bị coi là hành vi trốn thuế. Nếu bị cơ quan thuế phát hiện, cả bên mua và bên bán đều có thể bị xử phạt hành chính quy định tại Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn, hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp nghiêm trọng (trốn thuế trên 100 triệu đồng có thể bị xử lý hình sự theo Điều 200 Bộ luật hình sự).

Thứ 5, nếu cần thế chấp đất để vay ngân hàng, hợp đồng ghi giá thấp sẽ khiến khoản vay bị hạn chế. Ngân hàng thường căn cứ vào giá trị hợp đồng để xác định hạn mức cho vay, do đó việc ghi giá thấp sẽ khiến người mua thiệt thòi khi cần vốn.

"Chính vì vậy, tốt nhất người mua nên thực hiện giao dịch minh bạch, không nên vì lợi ích trước mắt mà có thể để lại những hậu quả đáng lo ngại", luật sư Hoàng Thị Hương Giang đưa ra lời khuyên.

Quỳnh Mai