Mùa đông năm 2023 sẽ ấm nhất từ trước đến nay?

Nền nhiệt cao hơn trung bình nhiều năm

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, hiện nay, trạng thái khí quyển và đại dương đang trong điều kiện El Nino. Dự báo trong ba tháng tới, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất trên 95%. Từ nay đến hết năm 2023, trên Biển Đông có khả năng xuất hiện khoảng 1-2 cơn bão/áp thấp nhiệt đới và có khả năng ảnh hưởng đến đất liền nước ta.

Về nhận định chung, mùa đông năm 2023-2024, không khí lạnh có khả năng hoạt động yếu hơn trung bình nhiều năm; rét đậm, rét hại có thể xuất hiện muộn và số ngày rét đậm, rét hại có xu hướng thấp hơn so với trung bình nhiều năm. Tuy nhiên, vẫn cần đề phòng các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh đặc biệt trong những tháng chính đông.

Mùa đông năm 2023-2024, không khí lạnh có khả năng hoạt động yếu hơn trung bình nhiều năm.

Khu vực Trung Bộ sẽ còn nhiều ngày mưa rào và dông, có ngày xuất hiện mưa vừa, mưa to đến rất to. Trên phạm vi toàn quốc tiếp tục đề phòng các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Trong năm nay, hiện tượng thời tiết El Nino quay trở lại, mùa hè nóng bức đặc biệt, một loạt hiện tượng thời tiết cực đoan xuất hiện, hiện tượng ấm lên toàn cầu có tác động ngày càng rõ rệt. Do đó, các chuyên gia đang dự báo rằng mùa đông năm nay có thể sẽ phá kỷ lục và trở thành mùa đông ấm nhất từng được ghi nhận.

Giáo sư khoa học khí hậu tại Đại học Massachusetts Lowell ở Mỹ, nêu rõ rằng có xu hướng chung về tình trạng ấm lên toàn cầu và hiện tượng El Nino làm tăng thêm tình trạng đó.

Giáo sư Barlow cho biết thêm, những năm lập kỷ lục về nhiệt độ toàn cầu hầu hết đều là những năm xuất hiện hiện tượng El Nino và sắp tới, nhiệt độ trung bình dự kiến sẽ ấm hơn ở hầu hết mọi nơi. Ông cho biết tháng 10 vừa qua là tháng nóng kỷ lục nhất từ trước tới nay (so sánh theo tháng). Theo Cơ quan Biến đổi Khí hậu Copernicus của EU, tháng 10/2023 là tháng 10 ấm nhất trên toàn cầu trong các hồ sơ dữ liệu kể từ năm 1940.

Tại Việt Nam, theo dự báo, nền nhiệt cả nước trong tháng 12/2023 sẽ ở mức cao hơn từ 1-3 độ so với cùng kỳ năm ngoái. Nhiệt độ trung bình tháng tại Bắc Bộ từ 17.5-20.5 độ C, vùng núi 15-17 độ C. Bắc Trung Bộ 20.5-22.5 độ C; Nam Trung Bộ 24.5-26.5 độ C. Tây Nguyên 22-24 độ C, vùng núi cao dưới 21 độ C; Nam Bộ 26-28 độ C.

Trong tháng có khoảng 3-4 đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến nước ta. Nhìn chung các đợt không khí lạnh có cường độ từ yếu đến trung bình, tuy nhiên vẫn có khả năng thấp xuất hiện 1 đợt không khí lạnh mạnh gây rét đậm, rét hại ở vùng núi. Không khí lạnh hoạt động với cường độ yếu đến trung bình

Về xu thế mưa, tháng 12/2023 khu vực Hà Tĩnh-Khánh Hòa có 2-3 đợt mưa diện rộng, trọng tâm mưa từ Quảng Bình-Phú Yên; Tây Nguyên Nam Bộ bước vào mùa khô thời tiết nhiều ngày nắng, mưa chỉ xảy ra ở diện vài nơi. Tổng lượng mưa tháng ở Đông Bắc Bộ, Sơn La, Hòa Bình, Nam Bộ và Nam Tây Nguyên phổ biến cao hơn so với cùng kỳ năm 2022, các khu vực còn lại ở mức xấp xỉ và thấp hơn. Tổng lượng mưa tháng ở Bắc Bộ và Thanh Hóa-Nghệ An trong khoảng 30-70mm. Hà Tĩnh-Khánh Hòa 100-350mm, có nơi trên 400mm. Tây Nguyên-Nam Bộ từ 20-60mm, Tây Nam Bộ có nơi trên 60mm.

Các đợt rét đậm, rét hại không kéo dài

Ông Vũ Anh Tuấn, Phó trưởng phòng Dự báo thời tiết Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, tính đến hôm nay (29/11), nhiệt độ trung bình tháng 11/2023 ở khu vực Bắc Bộ phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm cùng thời kỳ từ 1,0-1,5 độ C, có nơi xấp xỉ 2 độ C; khu vực Trung Bộ nhiệt độ phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,7-1,2 độ C; Tây Nguyên và Nam Bộ nhiệt độ phổ biến cao hơn TBNN từ 0,5-1,0 độ C.

Dự báo, mùa Đông năm nay không khí lạnh trung bình nhiều năm. Có khả năng rét đậm sẽ xuất hiện muộn hơn trung bình nhiều năm và muộn hơn so với mùa Đông năm ngoái (đợt rét đậm đầu tiên của mùa Đông 2022-2023 xuất hiện vào cuối tháng 12/2022 - ở mức tương đương so với trung bình nhiều năm trung bình nhiều năm cùng thời kỳ). Nhận định số ngày rét đậm, rét hại ít hơn so với trung bình nhiều năm và cũng không khác biệt nhiều so với mùa Đông năm ngoái.

Dự báo trong 2 tuần đầu tháng 12/2023, khu vực Bắc Bộ chịu ảnh hưởng của 1-2 đợt không khí lạnh với cường độ yếu đến trung bình, khoảng 2-4 ngày có mưa rào nhẹ, trời rét về đêm và sáng, vùng núi có nơi rét đậm. Tương tự, khu vực Hà Tĩnh - Khánh Hòa cần lưu ý với 1-2 đợt mưa diện rộng, riêng Quảng Trị - Khánh Hòa đề phòng mưa lớn. Các khu vực còn lại phổ biến nắng gián đoạn, 2-4 ngày xuất hiện mưa rào, Thanh Hóa - Nghệ An đêm và sáng trời rét nhẹ. Tây Nguyên - Nam Bộ phổ biến ít mưa, ngày nắng, thời gian nắng kéo dài 7-9 tiếng/ngày, có khoảng 3-5 ngày mưa dông vài nơi, tập trung nhiều ở khu vực ven biển Tây Nam Bộ.

2 tuần cuối tháng 12/2023, không khí lạnh vẫn hoạt động ở mức yếu đến trung bình, cả giai đoạn có khoảng 5-8 ngày trời rét, vùng núi có nơi rét đậm, ít khả năng xảy ra rét đậm diện rộng. Đề phòng vài ngày mưa rào nhẹ gián đoạn do ảnh hưởng của không khí lạnh. Trung bộ có ít nhất 1 đợt mưa diện rộng. Dự báo khu vực Hà Tĩnh - Phú Yên có ít nhất 1 đợt mưa diện rộng, trọng tâm mưa từ Thừa Thiên Huế - Quảng Ngãi. Các khu vực khác phổ biến ít mưa, riêng Thanh Hóa - Hà Tĩnh vài ngày trời rét về đêm và sáng. Khu vực Tây Nguyên-Nam Bộ vẫn phổ biến ít mưa, nắng nhiều, thời gian nắng kéo dài trên 8 tiếng/ngày. 2-4 ngày có mưa dông vài nơi chủ yếu ở Tây Nam Bộ.

Theo cơ quan khí tượng, từ tháng 1-3/2024, số ngày rét đậm, rét hại có khả năng ít hơn so với trung bình nhiều năm và các đợt rét đậm, rét hại có xu hướng không kéo dài. Dự báo từ tháng 3-5/2024, bão/áp thấp nhiệt đới ít có khả năng hoạt động trên khu vực Biển Đông.

Trong tháng 3/2024, số ngày rét đậm, rét hại có khả năng ít hơn so với trung bình nhiều năm và các đợt rét đậm, rét hại có xu hướng không kéo dài.

Nắng nóng có khả năng xuất hiện ở khu Tây Bắc Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ và một số nơi thuộc Tây Nguyên từ khoảng tháng 3/2024, sau đó có xu hướng mở rộng hơn từ tháng 4/2024. Khu vực phía Đông Bắc Bộ, nắng nóng xuất hiện muộn hơn và tập trung trong tháng 5-6/2024.

Số ngày nắng nóng năm 2024 có khả năng xuất hiện nhiều hơn trung bình nhiều năm, đề phòng xảy ra nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt, đặc biệt tại các tỉnh Bắc Bộ và Trung Bộ. Tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ dự báo các tháng đầu năm 2024 sẽ ít mưa, do vậy nhiều khả năng xảy ra khô hạn kéo dài trong các tháng mùa khô năm 2024.

Tại Việt Nam, biến đổi khí hậu đang ngày càng khó lường, thời tiết có nhiều diễn biến bất thường và trái quy luật. Do vậy hiện chưa thể khẳng định mùa đông năm 2023 có phải là mùa đông ấm nhất từ trước đến nay hay không.

Tô Hội