Mưa lớn gây thiệt hại nặng nề, cảnh báo thiên tai bất thường những tháng tới

Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH Công an tỉnh Tuyên Quang cứu nạn thành công 2 nhà bè trên sông Lô, đưa 3 người mắc kẹt vào bờ an toàn, ngày 24/5 (ảnh: BTQ)

Mưa lớn khiến 7 người tử vong, 5 người bị thương

Thông tin từ cơ quan chức năng tỉnh Vĩnh Phúc hôm nay (26/5) cho biết, khoảng 18h ngày 25/5, tại xã Kim Long, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc đã xảy ra vụ đổ sập tường nhà khiến 3 người tử vong, 1 người bị thương. Đây là những người qua giúp đỡ người dân dọn dẹp nhà cửa do ảnh hưởng sau cơn mưa lớn trên địa bàn thì bất ngờ bị tường nhà đổ sập.

Mưa lớn còn khiến nhiều khu vực ở TP Vĩnh Yên, huyện Tam Dương, huyện Tam Đảo bị ngập sâu, giao thông tê liệt hoàn toàn, nhiều nhà dân và gia súc, gia cầm bị ngập trong nước.

Các lực lượng của chính quyền, trong đó có Công an huyện Tam Đảo, đã khẩn trương triển khai việc hỗ trợ, giúp người dân chống chọi với mưa lụt. 100% cán bộ chiến sĩ Công an huyện Tam Đảo đã nhanh chóng tiếp cận kịp thời các xã bị ngập nặng, phối hợp địa phương để sơ tán người dân và di chuyển tài sản đồ đạc, gia súc, gia cầm đến nơi an toàn.

Trước đó, Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai, cho biết mưa lớn, sạt lở đất tại khu vực Bắc Bộ đã làm 4 người chết, 4 người bị thương, gây thiệt hại nặng nề cho nhiều địa phương ở Hà Giang, Tuyên Quang, Yên Bái, Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Hòa Bình, Ðiện Biên, Cao Bằng, Hà Nội.

Trong đó, 2 người ở Tuyên Quang, 1 người ở Ðiện Biên chết do sạt lở đất, 1 người chết ở Hòa Bình do lũ cuốn. 4 người khác bị thương do sạt lở và mưa lớn gây đổ nhà ở Tuyên Quang.

Về tài sản, 253 ngôi nhà hư hỏng, hơn 9.300 ha lúa và hoa màu, 64 ha thủy sản thiệt hại, 835 con gia cầm bị chết. Mưa lớn khiến nhiều tuyến đường ngập cục bộ, sạt lở trên 24.600 m3 đất đá ở các tuyến quốc lộ 2, 279, 4C, 4D, tỉnh lộ 170, 171, 177, 204, 212 và nhiều tuyến đường giao thông nông thôn.

Lực lượng quân đội, công an huyện Tam Đảo, tỉnh Vình Phúc đưa tài sản, vật nuôi của người dân tổ dân phố Cửu Yên 1, 2 đến nơi an toàn (ảnh: HTĐ)

Cảnh báo thiên tai bất thường trong những tháng tới

Những ngày vừa qua, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa vừa, mưa to có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 150-300mm, có nơi trên 350mm, riêng khu vực Tuyên Quang, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc có lượng mưa 200-400mm, có nơi trên 450mm. Một số nơi có lượng mưa lớn như: Tam Đảo (Vĩnh Phúc) 808mm, Xuân Khánh (Thanh Hóa) 594mm, Đại Từ (Thái Nguyên) 554mm, Quân Chu (Thái Nguyên) 692mm, Kiến Thiết (Tuyên Quang) 612mm, Tam Dương (Vĩnh Phúc) 496mm, Đông Lai (Hòa Bình) 442mm, Phúc Thọ (Hà Nội) 396mm...

Lý giải về hiện tượng mưa lớn diễn ra nhiều ngày qua tại Bắc Bộ, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn cho biết, rãnh gió mùa (là khu vực hội tụ của hai đới gió mùa: Đông Bắc và Tây Nam) có trục đi qua Bắc Bộ là nguyên nhân trực tiếp gây ra mưa lớn diện rộng ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.

Đặc biệt trong ngày 23-24/5, rãnh áp thấp hoạt động mạnh, kết hợp với vùng xoáy thấp trên rãnh áp thấp phát triển đến độ cao 5.000m là nguyên nhân gây ra mưa rất to ở Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ.

Cơ quan khí tượng thủy văn cũng cho biết, thông thường trong tháng 5 (tháng chuyển tiếp giữa gió mùa Đông Bắc và gió mùa Tây Nam), dưới tác động của rãnh gió mùa, các tỉnh miền Bắc vẫn thường xuyên xuất hiện các đợt mưa rào và dông.

Vì thế những đợt mưa tương tự như đợt mưa từ ngày 21/5 ở Bắc Bộ không phải xảy ra lần đầu tiên. Tuy nhiên, đợt mưa diện rộng lần này có cường độ lớn, tổng lượng mưa phổ biến từ 100- 250mm, một số nơi như Vĩnh Phúc xuất hiện lượng mưa kỉ lục; tại Tam Đảo lượng mưa 4 ngày lên tới 808mm, đây là lượng mưa cao nhất trong tháng 5 từ trước tới giờ. Qua đó có thể thấy, đây là một đợt mưa lớn ít gặp.

Trong quá khứ, đợt mưa lớn gần nhất trong tháng 5 có cường độ tương tự ở Bắc Bộ xảy ra vào ngày 23-26/5/2016. Điều này có thể là một dấu hiệu cho thấy năm nay có khả năng sẽ là một năm có nhiều thiên tai bất thường ở nước ta.

Ngoài ra, hiện tượng La Nina được dự báo tiếp tục duy trì trong những tháng tới và chi phối mạnh đến diễn biến thiên tai trong năm 2022. Mặc dù không thể khẳng định chắc chắn La Nina sẽ gây ra thiên tai cụ thể thế nào nhưng theo phân tích thống kê, những năm La Nina thường có mưa lũ nhiều và phức tạp ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.

Cơ quan khí tượng thủy văn cũng cho biết, từ nay đến cuối năm 2022, lượng mưa tại Bắc Bộ có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN) từ tháng 7-9/2022. Trái lại, tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ lượng mưa có xu hướng thiếu hụt so với TBNN từ tháng 6-9/2022. Từ khoảng tháng 10-11/2022, khu vực ven biển Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ lượng mưa có xu hướng gia tăng. Cảnh báo nguy cơ xảy ra mưa, lũ dồn dập tại các tỉnh miền Trung trong tháng 10-11/2022.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia dự báo, từ chiều tối 26 đến đêm 28/5 mưa ở Bắc Bộ có khả năng tăng trở lại, tập trung ở khu vực Tây Bắc, Việt Bắc, miền Đông Nam Bộ. Lượng mưa phổ biến 20-50mm/ngày. Hai ngày 29-30/5 chủ yếu là mưa dông xảy ra vào buổi chiều tối ở các khu vực kể trên.

Do mưa lớn đã kéo dài nhiều ngày, trong những ngày tới, mưa dông và mưa lớn cục bộ liên tục xảy ra rải rác ở vùng núi và trung du Bắc Bộ. Do vậy, cần đề phòng khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh trong mưa dông; nguy cơ rất cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất tại các tỉnh vùng núi Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và ngập úng tại các khu vực trũng, thấp.

T.H