Mưa lũ nghiêm trọng ở miền Trung - Tây Nguyên, báo động về sạt lở đất

Khu vực miền Trung và Tây Nguyên đang trải qua một đợt mưa lớn diện rộng đặc biệt nghiêm trọng trong sáng nay (17.11), với tâm mưa cực đoan tập trung tại Thừa Thiên Huế và các tỉnh lân cận. Số liệu khí tượng cho thấy nhiều trạm đã ghi nhận lượng mưa vượt ngưỡng lịch sử trong thời gian ngắn, đặt ra cảnh báo khẩn cấp về lũ quét và sạt lở đất.

Lượng mưa tích lũy được ghi nhận trong 12 giờ (từ 19 giờ ngày 16.11 đến 7 giờ sáng ngày 17.11) đã vượt xa mức bình thường, cho thấy cường độ mưa rất lớn, tập trung vào khu vực từ Quảng Trị đến Đà Nẵng và phía Đông Tây Nguyên.

Lượng mưa hơn 600mm trong vòng 12 giờ tại Bình Điền (Huế) là dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng về khả năng lũ đặc biệt lớn trên các sông và ngập lụt diện rộng tại các khu vực trũng thấp.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đã phát đi cảnh báo khẩn cấp về diễn biến mưa lớn trong 24-48 giờ tới.

Khu vực nguy hiểm cấp độ 1 (rủi ro rất cao): Quảng Trị đến TP.Đà Nẵng, Phía Đông Quảng Ngãi và Gia Lai có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến 200 - 400mm, cục bộ có nơi trên 700mm (tức là có thể đạt mức mưa kỷ lục mới).

Khu vực nguy hiểm cấp độ 2 (rủi ro cao): Phía Đông Đắk Lắk, Khánh Hòa có mưa to, cục bộ mưa rất to với lượng phổ biến 100 - 300mm, cục bộ có nơi trên 400mm.

Đoạn đường Hồ Chí Minh ngập sâu nhiều nơi - Ảnh: CTV Hoàng Dũng

Do đất đã bão hòa nước sau nhiều đợt mưa lũ trước đó, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất ở các khu vực vùng núi, sườn dốc (đặc biệt là vùng núi phía tây từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi, cũng như khu vực Lâm Đồng, Đắk Lắk) được cảnh báo ở mức rủi ro thiên tai cấp 3 (cao nhất). Lũ trên các sông từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa có khả năng dâng cao, vượt báo động 2 và báo động 3.

Cơ quan khí tượng khuyến nghị người dân tại các khu vực có nguy cơ cao cần theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo, chủ động di dời khỏi các khu vực ven sông, suối, vùng trũng thấp và sườn đồi dễ sạt lở. Chính quyền địa phương cần khẩn trương rà soát, sơ tán dân cư và chuẩn bị sẵn sàng các phương án ứng phó với tình trạng ngập lụt diện rộng.

Nguyên nhân mưa lớn ở miền Trung lần này là gì?

Lý giải về đợt mưa lớn đặc biệt này, ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết nguyên nhân có nhiều điểm tương đồng so với đợt mưa lớn kỷ lục cuối tháng 10 vừa qua. Không khí lạnh từ phía bắc tiếp tục di chuyển xuống, đẩy dải hội tụ ẩm xuống khu vực Trung Bộ. Sự kết hợp của gió đông hoạt động mạnh trên các độ cao từ 1.500m đến 5.000m, và có một rãnh áp thấp với trục đi qua khu vực Trung Bộ.

Nhiều nơi ở Huế mưa to, ngập sâu - Ảnh: CTV Hoàng Dũng

Ông Hưởng lưu ý rằng đợt mưa lần này có cường độ của gió đông và rãnh áp thấp hoạt động yếu hơn so với đợt mưa kỷ lục gây lũ đặc biệt lớn hồi cuối tháng 10. Tuy nhiên, dù không mạnh bằng, đợt mưa này vẫn là một đợt mưa đặc biệt lớn và cực đoan, thể hiện rõ qua lượng mưa 641mm chỉ trong 12 giờ tại Huế.

Với lượng mưa như trên, cơ quan khí tượng đặc biệt lưu ý nguy cơ ngập úng, lũ quét và trượt lở đất không chỉ giới hạn ở các tỉnh ven biển, mà còn mở rộng sang một khu vực rộng lớn: kéo dài từ Hà Tĩnh đến Lâm Đồng.

Nhiều khu vực sạt lở, gây khó khăn trong việc cứu nạn ở Đà Nẵng - Ảnh: CTV Hoàng Dũng

Các thành phố lớn như Huế, Đà Nẵng đối mặt với nguy cơ ngập sâu do hệ thống thoát nước quá tải bởi cường suất mưa quá lớn. Nguy cơ được cảnh báo ở mức cao nhất (rủi ro thiên tai cấp 3) đối với các vùng núi, sườn dốc thuộc khu vực từ Quảng Trị, TP.Huế, Quảng Nam cũ, Quảng Ngãi, cũng như các tỉnh Tây Nguyên như Đắk Lắk, Gia Lai và Lâm Đồng. Nước lũ các sông cũng được dự báo sẽ dâng cao, vượt mức báo động 2 và 3.

Lũ quét, sạt lở gây thiệt hại nặng nề

Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết vào khoảng 22 giờ 30 phút ngày 16.11, tại Km 45, Quốc lộ 27C (thuộc thôn Bố Lang, xã Nam Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa), xe khách mang biển kiểm soát 50H-531.14 đang lưu thông trên Quốc lộ 27C hướng từ Đà Lạt đi Nha Trang, khi đến Km 45 thì bất ngờ bị đá tảng lớn và đất cát từ trên núi rơi xuống khiến xe bị hư hỏng nặng.

Hình ảnh tại hiện trường sạt lở nghiêm trọng tại đèo Khánh Lê, tảng đá nặng hàng tấn rơi trúng phần đầu xe khách.

Thời điểm này, trời mưa lớn cùng với đó tại điểm sạt lở cũng xảy ra 2 điểm sạt lở phía sau và phía trước tại Km 43 và Km 47, khiến phương tiện và các lực lượng cứu nạn, cứu hộ không thể tiếp cận được hiện trường. Lực lượng chức năng đã phải đi bộ ven theo rừng dẫn đến việc tiếp cận hiện trường gặp rất nhiều khó khăn.

Đến khoảng 0 giờ ngày 17.11, lực lượng chức năng đã tiếp cận được hiện trường và ban đầu xác định vụ sạt lở làm 6 người chết tại chỗ, 19 người bị thương. Các nạn nhân bị thiệt mạng và bị thương đã được lực lượng chức năng tổ chức tìm kiếm và đưa đến bệnh viện đa khoa tỉnh Khánh Hòa để xác minh thông tin và điều trị kịp thời.

Một nạn nhân còn sống được đưa ra ngoài, đi cấp cứu. Theo lãnh đạo UBND xã Nam Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa, hiện đèo Khánh Lê có sạt lở, nên cơ quan chức năng đã đóng đèo cả hai đầu (Lâm Đồng và Khánh Hòa).

Cũng do mưa lớn kéo dài, giao thông nhiều nơi ở Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng bị ngập, sạt lở, ngành đường sắt tạm dừng một số tàu tuyến Bắc - Nam do ngập lụt khoảng 0,25m đoạn qua xã Nam Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa.

Ngày 16.11, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành công điện số 218 về việc khẩn trương khắc phục sự cố sạt lở đất tại đèo Khánh Lê thuộc xã Nam Vĩnh Khánh, tỉnh Khánh Hòa.

Để nhanh chóng khắc phục hậu quả sự cố sạt lở đất đá trên, đồng thời chủ động phòng, tránh, ứng phó mưa lớn, nhất là nguy cơ sạt lở đất, ngập lụt, bảo đảm an toàn tính mạng, hạn chế thiệt hại về tài sản của Nhân dân, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu:

Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan tiếp tục tập trung chỉ đạo khắc phục nhanh hậu quả sự cố sạt lở đất nêu trên.

Khẩn trương huy động các lực lượng, phương tiện cần thiết để tổ chức cứu hộ, cứu nạn với tinh thần khẩn trương nhất, kịp thời nhất để đưa các nạn nhân còn bị mắc kẹt ra khỏi khu vực sạt lở, trong đó lưu ý bảo đảm an toàn tuyệt đối cho lực lượng tham gia cứu hộ cứu nạn.

Hình ảnh tại hiện trường sạt lở nghiêm trọng tại đèo Khánh Lê

Phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương nơi nạn nhân cư trú và các cơ quan, đơn vị có liên quan kịp thời tổ chức thăm hỏi, động viên, hỗ trợ thân nhân các gia đình có người bị chết trong việc xác định danh tính, bàn giao, tiếp nhận, đưa người bị nạn về lo hậu sự theo nguyện vọng của gia đình nạn nhân; chỉ đạo các cơ sở y tế tổ chức cứu chữa miễn phí cho những người bị thương để sớm ổn định sức khỏe, tinh thần trở về với gia đình. Kịp thời thực hiện các chế độ, chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với các nạn nhân theo quy định.

Chỉ đạo xác minh, làm rõ nguyên nhân dẫn tới sự cố gây thiệt hại nghiêm trọng nêu trên, nhất là việc chấp hành các chỉ đạo của chính quyền và cơ quan có thẩm quyền trong việc bảo đảm an toàn giao thông khi có cảnh báo, chỉ đạo phòng, tránh, ứng phó mưa lũ để xử lý nghiêm các vi phạm (nếu có), kịp thời rút kinh nghiệm trong ứng phó tránh lặp lại sự cố tương tự.

Bộ Quốc phòng, Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị đóng trên địa bàn huy động tối đa lực lượng, phương tiện có thể để triển khai công tác khắc phục hậu quả sự cố sạt lở đất nêu trên theo đề nghị của địa phương; đồng thời chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác ứng phó thiên tai, cứu hộ cứu nạn theo quy định.

Bộ Y tế phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa và các cơ quan, địa phương có liên quan chỉ đạo các cơ sở y tế và huy động lực lượng y bác sỹ để tổ chức cứu chữa miễn phí cho những người bị thương, tạo điều kiện tốt nhất cho những người bị thương sớm ổn định sức khỏe, tinh thần trở về với gia đình...

Tuyết Nhung