Mùa săn 'lộc trời' trên sông Hồng

Mùa thu hoạch con vờ ở sông Hồng bắt đầu từ tháng 2 đến tháng 4 (âm lịch). Loài côn trùng này chỉ nổi lên mặt nước và bay lượn trong thời gian ngắn. Vì thế, từ lâu loài côn trùng này đã trở thành đặc sản quý hiếm, mang lại thu nhập cho người dân làm nghề đánh bắt cá ven sông Hồng.

Mùa săn ‘lộc trời’ trên sông Hồng.

Con vờ là loài côn trùng thuộc bộ phù du, có vòng đời cực kỳ ngắn, chỉ khoảng 2 tiếng đồng hồ từ khi lột xác trưởng thành cho đến khi chết.

Cuộc sống của loài côn trùng này bắt đầu từ đáy sông, nơi trứng nở và ấu trùng sinh trưởng. Thời điểm nhất định, chúng sẽ nổi lên mặt nước vào sáng sớm để trải qua hai lần lột xác.

Sau khi lột xác lần thứ hai, chúng chỉ bay lượn khoảng 15 phút rồi bắt đầu đẻ trứng, tiếp tục một vòng đời mới cho thế hệ tiếp theo. Chính vì vòng đời quá ngắn và quá trình sinh trưởng kỳ lạ mà loài côn trùng này càng trở nên hiếm và khó bắt.

Tại khu vực ven sông Hồng (xã Kim Lan, Gia Lâm, Hà Nội), từ tờ mờ sáng, khi mặt sông còn phủ sương, hàng chục chiếc thuyền nhỏ đã lặng lẽ rẽ sóng. Người dân Kim Lan lại bắt đầu một ngày săn "lộc trời".

Để thu hoạch được loài côn trùng quý hiếm, người dân phải chuẩn bị từ 3h sáng, mang theo vợt lưới, phễu bắt chuyên dụng để không bỏ lỡ khoảnh khắc hiếm hoi trong năm.

Vào thời xưa, con vờ xuất hiện nhiều và có giá trị thấp. Người dân ven sông Hồng có thể bắt dễ dàng và sử dụng như một nguồn thức ăn dân dã. Tuy nhiên, với sự thay đổi của môi trường và việc khai thác quá mức, loài côn trùng này ngày càng trở nên khan hiếm.

Trước đây, giá con vờ chỉ khoảng 250.000 – 350.000 đồng/kg. Hiện tại, có những thời điểm thương lái phải trả giá lên đến 500.000 đồng/kg, nhưng vẫn không có hàng.

Trước đây, người dân chủ yếu đánh bắt bằng tay với vợt lưới đơn sơ. Những năm gần đây, khi nhu cầu tăng cao, giá bán lên đến vài trăm nghìn đồng mỗi kilogram, họ đã trang bị thêm thuyền gắn máy và phễu thu vờ chuyên dụng để nâng cao sản lượng.

Anh Bảo (ở xã Kin Lan), một ngư dân đã gắn bó với nghề vớt "lộc trời" cho biết: "Con vờ là loài côn trùng sống ở đáy sông. Mỗi năm chúng chỉ nổi lên mặt nước một lần để lột xác, bay vật vờ trên mặt nước trong vài giờ rồi chết. Mỗi kilogram vờ tươi có giá lên đến vài trăm nghìn đồng, trở thành món đặc sản được nhiều người sành ăn săn lùng".

Sau khi thu hoạch, toàn bộ số vờ được đưa lên bờ để đãi sạch và phân loại. Công đoạn này đòi hỏi sự tỉ mỉ, nhẹ tay để giữ nguyên độ tươi và mùi vị thơm đặc trưng.

Mùa vờ trôi qua nhanh như chính vòng đời của loài côn trùng này. Nhưng với người dân Kim Lan, đó là mùa sinh kế, là dịp để họ khai thác "lộc trời" quý hiếm mà thiên nhiên ban tặng cho vùng đất ven sông.

Con vờ sau khi được đưa lên bờ sẽ được đãi sạch, loại bỏ tạp chất để giữ được hương vị thơm ngon đặc trưng.

Tuấn Anh