'Mùa vàng' đất bưởi

Vườn bưởi Cát quế của gia đình ông Vũ Tuấn Dậu chín vàng đợi thu hoạch.

Mới sáng sớm, sương còn đọng giọt trên những lá bưởi xanh mướt rượt, khu vườn nhà ông Vũ Tuấn Dậu (khu 2, xã Vân Đồn) đã tấp nập bóng người, ríu ran tiếng nói cười. Chuyện này chẳng có gì lạ, tiếng là nông dân quanh năm lam lũ với ruộng vườn nhưng ông Dậu sống quảng giao, con cái lại thành đạt, công tác trên phố huyện nên nhà ông đón khách thường xuyên. Nhà ông lại có vườn bưởi được đánh giá là ngon, đẹp nhất nhì trong xã nên liên tục có cán bộ về thăm, tìm hiểu, tư vấn kỹ thuật, xây dựng mô hình nâng cao chất lượng, hiệu quả nông sản đặc trưng của huyện. Mấy năm gần đây, ngay từ khi bưởi trổ hoa, đơm trái, nhiều đoàn khách đã tìm về tham quan, tận hưởng không gian thanh bình, yên tĩnh, hương thơm thanh khiết, cảnh quan đẹp đến mê hoặc lòng người của vườn bưởi nơi thôn dã.

Bước sang tuổi 58, cơ thể vẫn dẻo dai, săn chắc, hai vợ chồng ông là lao động chính chăm sóc hơn hai héc ta bưởi Cát quế (Diễn tôm xanh), da xanh, Diễn… có tuổi đời từ 15-20 năm, đang trong giai đoạn cho năng suất, chất lượng quả cao nhất. Đã quá quen thuộc với việc tiếp các đoàn khách đến tham quan, trải nghiệm, thậm chí còn nhiều lần đón khách Tây đến thăm vườn nên hôm nay đón đoàn học sinh Trường THPT Đoan Hùng, ông bà vẫn vừa thu hoạch cả nghìn quả bưởi để kịp giao cho thương lái vừa vui vẻ trò chuyện, chiều theo các yêu cầu, đề nghị của những học sinh hiếu động, ưa khám phá. Ông Dậu chia sẻ: “Gia đình thuần nông, đông anh chị em, vất vả từ nhỏ nên trưởng thành, có sức vóc là tôi đã ra khu đồi hoang này khai phá đồi rừng. Cuối thập niên tám mươi của thế kỷ trước, khu vực này còn hoang vu lắm. Gỗ lớn đã bị khai thác hết, đồi đất um tùm cỏ dại, lau lách vượt quá đầu người. Suốt mấy năm trời, tôi làm quần quật mới vỡ hoang được hơn hai héc ta để trồng bạch đàn. Hết chu kỳ, khai thác chẳng được bao nhiêu, tôi lại cất công đánh gốc mua các giống bưởi về trồng thay thế dần. Hợp thổ nhưỡng, được chăm sóc tốt, đến nay vườn bưởi đã cho nguồn thu ổn định ở mức cao hơn rất nhiều lần làm ruộng. Mỗi vụ, gia đình cũng thu về 700-800 triệu đồng từ vườn bưởi. Mấy năm gần đây, vườn bưởi nhà tôi được nhiều đoàn khách đến tham quan, trải nghiệm, chụp ảnh lưu niệm từ lúc bưởi trổ lá non, đơm hoa, kết trái và nhiều nhất là dịp cuối năm, khi bưởi chín. Rất vui khi có nhiều người quan tâm, hứng thú với cây trồng đặc sản địa phương, thế nên dẫu có bận rộn, chúng tôi cũng cố gắng thu xếp thời gian đón tiếp, nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ các đoàn khách đến thăm. Càng nhiều người biết đến, yêu thích thì giá trị quả bưởi Đoan Hùng sẽ càng được nâng cao và cuộc sống những người trồng bưởi chúng tôi sẽ càng khá giả, sung túc…”.

Gia đình ông Trương Văn Vương (khu 2, xã Bằng Luân) đầu tư giữ gìn, tạo cảnh quan cho vườn bưởi đặc sản phục vụ khách tham quan.

Đạt thành tích cao trong học tập, nhóm học sinh ở Trường THPT Đoan Hùng được bố mẹ thưởng cho chuyến đi chơi. Cả nhóm thống nhất chọn ngày nghỉ đi trải nghiệm ở các vườn bưởi trên đất quê. Mang theo đồ ăn, nước uống, đàn ghi ta, loa đài, hơn chục bạn trẻ đã có cuộc picnic ấn tượng với nhiều trải nghiệm thú vị trên các vườn bưởi thanh bình, đẹp như tranh vẽ ở Vân Đồn, Bằng Luân. Liên tục soát lại bộ nhớ trên điện thoại di động, loại bỏ bớt những bức ảnh chưa ưng ý, Nguyễn Minh Tú (học sinh lớp 12A1, Trường THPT Đoan Hùng) phấn chấn: “Cảnh đẹp mê hồn. Em đã có rất nhiều ảnh đẹp, mới post mấy tấm lên facebook mà đã bao nhiêu bạn vào like, comment ao ước được đến thăm vườn bưởi. Đã từng được ngắm cảnh núi non choáng ngợp trên cao nguyên đá Đồng Văn, thăm chè cổ thụ Suối Giàng, ngắm ruộng bậc thang Mù Cang Chải…, nhưng đây là lần đầu tiên em được trải nghiệm vườn bưởi. Thật không ngờ quê mình lại có không gian đẹp, yên tĩnh, thanh bình đến thế này. Nhất định em cùng bạn bè sẽ còn nhiều lần quay lại. Còn một điều rất lạ nữa, cũng là bưởi nhưng ăn tại vườn, em thấy hương vị như được nhân lên rất nhiều lần. Có lẽ cảnh sắc, không gian, cảm xúc… là thứ gia vị đặc biệt mà không gì có thể thay thế được…”.

Cũng thường xuyên đón các đoàn khách về tham quan, du lịch, gia đình ông Trương Văn Vương (khu 2, xã Bằng Luân) đã quyết định đầu tư làm đường bê tông quanh vườn; trồng thảm cỏ lạc; nhân thêm giống cam canh, cam Cao Phong, quýt, cam chũm không hạt… bên những gốc bưởi đặc sản Bằng Luân đã trên 20 tuổi để phục vụ nhu cầu trải nghiệm, chụp ảnh lưu niệm của du khách. Ông Vương bộc bạch: “Vườn bưởi nhà tôi hiện có hơn 100 gốc, trong đó có 20 gốc bưởi đặc sản Bằng Luân trồng từ năm 1998, chiết từ gốc bưởi cổ đã hơn 80 năm tuổi của ông nội tôi để lại. Tôi muốn thật nhiều người biết đến và có ấn tượng đẹp về vườn bưởi đặc sản ông cha để lại nên cùng với việc nâng cao chất lượng quả qua việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chăm sóc, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng quy định, gia đình chúng tôi còn đầu tư tạo cảnh quan, không gian đẹp, cung cấp các dịch vụ thiết yếu phục vụ khách tham quan…”.

Thưởng thức bưởi đặc sản ngay tại vườn với không gian thoáng đãng, hương thơm quyến rũ là trải nghiệm độc đáo của du khách khi về vườn bưởi Đoan Hùng.

Xác định rõ vai trò, cây trồng thế mạnh, chủ lực của địa phương, những năm qua, huyện Đoan Hùng đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, hữu hiệu để lưu giữ giống bưởi đặc sản, nhân rộng diện tích, phát triển các giống bưởi mới phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng địa phương. Toàn huyện hiện có hơn 2.700ha bưởi, trong đó có hơn 1.200ha bưởi đặc sản. Chất lượng, sản lượng bưởi tăng cao theo từng năm. Năm nay, sản lượng bưởi quả của huyện ước đạt khoảng 29.000 tấn tăng 18.000 tấn so với năm 2016, giá trị sản phẩm ước đạt 350 tỉ đồng. Giá trị sản phẩm bình quân trên diện tích đất canh tác của cây bưởi hiện lên tới 400 triệu/ha, cao hơn rất nhiều lần các hoạt động sản xuất nông nghiệp khác.Cùng với các hoạt động nâng cao chất lượng, sản lượng, quảng bá, xây dựng thương hiệu bưởi Đoan Hùng, thời gian gần đây, du lịch bưởi đang là hướng mở triển vọng được chính quyền và người dân “thủ phủ bưởi” quan tâm, chú trọng với những kết quả bước đầu rất khả quan. Ông Trần Trung Kiên- Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Thể thao, Du lịch và truyền thông huyện Đoan Hùng khẳng định: “Tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả kinh tế, những năm gần đây, huyện đặc biệt chú trọng đến công tác quản lý chỉ dẫn địa lý, tăng cường các hoạt động quảng bá, bảo vệ và phát triển bền vững thương hiệu bưởi đặc sản Đoan Hùng. Duy trì việc dán tem truy xuất nguồn gốc, sử dụng bao bì, đến nay sản phẩm bưởi đặc sản Đoan Hùng trở thành sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh. Toàn huyện đã có 105,65ha bưởi được cấp giấy chứng nhận VietGAP, 1.036,3ha đủ điều kiện đạt tiêu chuẩn sản xuất thực hành nông nghiệp tốt (GAP); 269ha được cấp mã số vùng trồng. Thị trường tiêu thụ bưởi đặc sản Đoan Hùng từng bước được mở rộng ra nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh, được người tiêu dùng ưa chuộng… Tiềm năng, thế mạnh của cây bưởi Đoan Hùng rất lớn, không chỉ quả chín, những năm gần đây, các phụ phẩm từ cây bưởi như tinh dầu, cùi non và đặc biệt là dịch vụ du lịch trải nghiệm tại các vườn bưởi đã hình thành, phát triển khả quan. Để tiếp tục tăng cường hoạt động quảng bá, nâng cao hiệu quả kinh tế của cây bưởi, huyện sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân xây dựng một số vườn bưởi thành các điểm đến phục vụ du lịch cộng đồng với các dịch vụ hấp dẫn, từng bước liên kết hình thành các tour, tuyến du lịch trải nghiệm vườn bưởi…”.

Như vậy, bản đồ du lịch Đất Tổ sẽ thêm những điểm đến mới lạ, hấp dẫn. Trái bưởi đặc sản sẽ ngày càng vươn cao, bay xa, mang lại cuộc sống trù phú cho người dân Phủ Đoan.

Tiến Thành