Mục đích của Ukraine khi tấn công hàng trăm mục tiêu trên lãnh thổ Nga năm 2024

Vào năm 2024, lực lượng Ukraine đã đặt cược vào máy bay không người lái, tấn công các mục tiêu nằm sâu hàng nghìn km bên trong nước Nga. Ukraine đã nhắm vào hàng chục nhà máy lọc dầu hỗ trợ cho chiến dịch quân sự của Nga, các kho vũ khí, nhà máy sản xuất vũ khí cùng các sân bay quân sự có sự hiện diện của lực lượng không quân Nga.

Ukraine liên tiếp tấn công các mục tiêu trong lãnh thổ Nga bằng UAV. Ảnh: Atlantic Council

Các cuộc tấn công vào sâu trong lãnh thổ Nga không có khả năng chấm dứt xung đột nhưng được cho là đã làm chậm bước tiến của đối phương, cản trở quá trình hậu cần, liên lạc và buộc Moscow phải di dời các kho vũ khí. Người phát ngôn của Tổng cục tình báo thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine (HUR) Andrii Yusov cho biết: “Về mặt lý thuyết, máy bay không người lái tầm xa của Ukraine có thể hoạt động ở phạm vi lên tới 2.000 km”.

Số lượng hơn chất lượng

Đối với Ukraine, năm 2024 là một năm đột phá trong việc triển khai máy bay không người lái tầm xa. Vào cuối tháng 9/2024, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov cho biết, lực lượng Ukraine đã phá hủy hoặc làm hư hại hơn 200 cơ sở quân sự ở Nga bằng máy bay không người lái. Kiev được cho là đã sản xuất hàng nghìn máy bay không người lái tầm xa sau khi xung đột nổ ra.

Không chỉ Ukraine, Nga cũng sử dụng công nghệ UAV. Các bên đã phóng hàng chục, đôi khi là hàng trăm máy bay không người lái cùng một lúc để chế ngự hệ thống phòng không của đối phương. Các hệ thống phòng không của Nga, chủ yếu được thiết kế để chống lại các mục tiêu lớn như tên lửa hoặc máy bay chiến đấu, không phải lúc nào cũng nhận dạng được máy bay không người lái.

Theo các báo cáo của Nga, cuộc tấn công bằng máy bay không người lái lớn nhất của Ukraine vào lãnh thổ nước này diễn ra vào ngày 1/9/2024. Quân đội Nga tuyên bố đã bắn hạ 158 máy bay không người lái trên 16 vùng, trong đó có cả Moscow. Cuộc tấn công đã gây ra hỏa hoạn tại nhà máy lọc dầu của Gazpromneft ở quận Kapotnya của Moscow khiến nhà máy chỉ hoạt động với một nửa công suất. Các nhà máy điện ở Moscow và các vùng Tver cũng bị nhắm mục tiêu và một mạng lưới phân phối khí đốt ở Konakovo của vùng Tver đã bị hư hại.

Cuộc tấn công lớn thứ hai được ghi nhận vào ngày 10/9. Giới chức Nga cho biết, hệ thống phòng không nước này đã bắn hạ 144 máy bay không người lái.

Các cuộc tấn công vào tháng 9 cho thấy có nhiều lỗ hổng trong mạng lưới phòng không của Nga. Ông Mattias Eken, chuyên gia về quốc phòng và an ninh tại RAND Europe cho rằng Nga cần phải nâng cấp công nghệ radar để chống lại các cuộc tấn công ngày càng tăng của UAV cỡ nhỏ. Công nghệ này tích hợp các hệ thống phát hiện quang học và âm thanh để phát hiện máy bay không người lái một cách đáng tin cậy ở tầm xa, tuy nhiên việc nâng cấp có thể mất nhiều năm.

Nga hiện đang cố gắng bảo vệ không phận bằng cách gia tăng hỏa lực di động, cùng với nhiều biện pháp khác. Nhưng nỗ lực này cũng đòi hỏi Moscow phải triển khai nguồn lực lớn, xét đến khả năng tập kích tầm xa của máy bay không người lái.

Tầm hoạt động ấn tượng

Máy bay không người lái của Ukraine rẻ hơn nhiều so với tên lửa nhưng được cho là có tầm hoạt động tương đương. Theo các chuyên gia, Ukraine đã tăng cường năng lực tấn công tầm xa của họ "nhiều lần" trong năm nay.

Vào tháng 4/2024, Ukraine lần đầu tiên bắn trúng mục tiêu cách biên giới nước này 1.300 km. Một nguồn tin trong Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) Ukraine cho biết, máy bay không người lái tầm xa của Ukraine đã nhắm vào một trong những nhà máy lọc dầu lớn nhất của Nga tại thành phố Nizhnekamsk ở Tatarstan của Nga. Nhà máy này có công suất sản xuất hàng năm lên đến khoảng 8 triệu tấn, chiếm 2,6% công suất chế biến dầu hàng năm của Nga.

Vào tháng 7/2024, một máy bay không người lái của Ukraine đã lập kỷ lục tầm xa mới khi tấn công sân bay quân sự Olenya ở Murmansk của Nga và làm hư hại một máy bay ném bom Tu-22M3. Sân bay này cách biên giới Ukraine 1.800 km

Các cuộc tấn công tầm xa mà Ukraine thực hiện buộc Nga phải di dời máy bay của mình, ảnh hưởng đến việc lập kế hoạch tấn công trong tương lai. Một số báo cáo cho biết, đến thời điểm hiện tại, Nga đã di chuyển 90% máy bay chiến đấu được sử dụng để không kích đối phương tới khu vực cách biên giới Ukraine hơn 300 km, sau khi Mỹ cho phép Kiev dùng tên lửa tầm xa tấn công lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, nhiều cơ sở quân sự của Nga không thể di chuyển và do đó trở thành mục tiêu hàng đầu của máy bay không người lái Ukraine.

Kho vũ khí, đạn dược

Một trong những mục tiêu hàng đầu mà Ukraine nhắm tới là các kho vũ khí của Nga, nơi lưu trữ vũ khí, đạn dược để cung cấp cho tiền tuyến.

Kho vũ khí ở Toropets thuộc khu vực Tver của Nga được cho là có thể chống chịu một cuộc tấn công hạt nhân, nhưng lại không thể đối phó với máy bay không người lái. Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) cho biết, các cuộc tấn công bằng UAV đã phá hủy một phần nhà kho chứa tên lửa và pháo binh này của Nga.

Các chuyên gia quân sự cho rằng, ngay cả khi các kho vũ khí bị thiệt hại nhỏ thì vẫn gây ảnh hưởng đến hoạt động hậu cần của Nga.

"Nếu tiến hành 10 cuộc không kích bằng máy bay không người lái khiến cơ sở đó không thể bốc dỡ hoặc lưu trữ đạn dược mới trong 5 đến 8 giờ thì điều này sẽ gây ra tác động đáng kể. Kho vũ khí có thể không hư hại nhưng đạn dược sẽ không thể đến kịp tiền tuyến", kỹ sư Michael Bohnert tại tổ chức nghiên cứu RAND cho biết.

Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết, nước này có thể sản xuất ít nhất 4 triệu máy bay không người lái mỗi năm. Hiện Kiev đang cố gắng gia tăng sản lượng UAV trong năm 2025, đồng thời tìm cách tăng cường chế tạo tên lửa trong bối cảnh nguồn cung từ các đối tác phương Tây, đặc biệt là Mỹ có thể bị suy giảm. Tổng thống Zelensky đã kêu gọi đầu tư vào ngành công nghiệp quốc phòng của nước này để duy trì sản lượng vũ khí ở mức cao.

Tuy vậy, một số chuyên gia dự đoán trong năm 2025, quân đội Ukraine sẽ tiếp tục phải đối mặt với một mối đe dọa khác nguy hiểm hơn, đó là sự tiến công mạnh mẽ của Nga trên tuyến đầu. Hiện Ukraine vẫn chưa có đủ tên lửa và máy bay không người lái để ngăn chặn đòn tấn công của Nga ở phía Bắc, phía Đông và phía Nam.

Hồng Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo Kiev Independent