Mười bốn năm chưa thi hành được một bản án dân sự

Lãnh đạo Viện KSND tỉnh và Phòng Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án tiến hành kiểm tra trực tiếp vụ việc này ở Chi cục THADS TP Tuy Hòa. Ảnh: LỆ VĂN

Một bản án tranh chấp dân sự về hợp đồng vay tài sản được TAND hai cấp đưa ra xét xử và có hiệu lực thi hành từ ngày 10/12/2008. Sau đó, cơ quan Thi hành án dân sự (THADS) TP Tuy Hòa ban hành quyết định thi hành án. Tuy nhiên, do buông lỏng quản lý và chấp hành viên ở Chi cục THADS TP Tuy Hòa chưa thực hiện đúng Pháp lệnh THADS, Luật THADS và các văn bản pháp luật liên quan, đến nay, gần 14 năm trôi qua, bản án này vẫn còn nằm… trên giấy.

Mượn tiền không chịu trả

Theo hồ sơ vụ việc, vào tháng 7/1995, vợ chồng bà Trần Thị Thủ (SN 1932) và ông Nguyễn Mười (SN 1930, trú 416 Trần Hưng Đạo, phường 6, TP Tuy Hòa) có vay của bà Trần Thị Kiều (SN 1940, trú 547 Trần Hưng Đạo, phường 6) 76 triệu đồng để làm nghề biển.

Đến ngày 28/8/1995, vợ chồng bà Thủ tiếp tục nhờ bà Kiều vay thêm 20 triệu đồng; đồng thời hứa với bà Kiều sẽ thế chấp giàn lưới vây rút chì để đảm bảo. Nhưng sau đó, vợ chồng bà Thủ bội tín, lén bán giàn lưới cho người khác. Đến ngày 3/2/1997, vợ chồng bà Thủ nhờ bà Kiều giúp vay tiếp 5 triệu đồng để làm nghề câu cá người đại dương. Sau đó, vợ chồng bà Thủ chỉ trả bà Kiều tổng cộng 5 triệu đồng, còn lại 96 triệu đồng không trả nên bà Kiều khởi kiện ra TAND TP Tuy Hòa yêu cầu tòa giải quyết và buộc vợ chồng bà Thủ trả cho bà số tiền vay gốc là 96 triệu đồng cùng với tiền lãi từ khi vay.

Ngày 22/8/2008, xử sơ thẩm, TAND TP Tuy Hòa tuyên buộc bà Thủ và ông Mười phải trả cho bà Kiều hơn 265 triệu đồng. Trong đó, số tiền gốc là 96 triệu đồng và hơn 169 triệu đồng lãi suất cơ bản theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Không đồng ý với phán quyết của TAND TP Tuy Hòa, ngày 9/9/2008, bà Thủ làm đơn kháng cáo xin trả dần tiền gốc, không trả tiền lãi và xin miễn án phí dân sự. Ngày 10/12/2008, TAND tỉnh xử phúc thẩm. Tại phiên xử, TAND tỉnh tuyên buộc vợ chồng bà Thủ phải trả cho bà Kiều hơn 265 triệu đồng và chỉ miễn phần án phí dân sự sơ thẩm.

Ngày 14/1/2009, Chi cục THADS TP Tuy Hòa căn cứ Bản án dân sự phúc thẩm 96 ngày 10/12/2008 của TAND Phú Yên và đơn yêu cầu thi hành án ngày 7/1/2009 của bà Trần Thị Kiều để ra quyết định thi hành án, buộc vợ chồng ông Nguyễn Mười, bà Trần Thị Thủ phải trả cho bà Trần Thị Kiều số tiền hơn 265 triệu đồng.

Ngày 25/2/2009, Chi cục THADS TP Tuy Hòa tiến hành xác minh điều kiện thi hành án, xác định: Vợ chồng ông Mười, bà Thủ có tài sản là nhà và đất tọa lạc tại 416 Trần Hưng Đạo, phường 6 và có giấy chứng nhận quyền sở hữu do Sở Xây dựng Phú Yên cấp ngày 12/8/1994, chưa chuyển nhượng cho ai. Thế nhưng, đến ngày 12/9/2016, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Tuy Hòa bất ngờ có văn bản 236 xác định ngôi nhà nói trên đã được vợ chồng ông Mười, bà Thủ tặng cho con là ông Nguyễn Đức Thuận từ năm 2012.

Bức xúc vì bản án đã tuyên có hiệu lực nhiều năm, nhưng vẫn không thi hành nên bà Trần Thị Kiều nhiều lần làm đơn khiếu nại đến Chi cục THADS TP Tuy Hòa, yêu cầu tiến hành thủ tục thi hành bản án theo đúng quy định của pháp luật; truy cứu trách nhiệm đối với lãnh đạo, chấp hành viên của Chi cục THADS TP Tuy Hòa đã cố tình bao che người phải thi hành án, vi phạm Luật THADS…

Cơ quan thi hành án chưa thực hiện đúng pháp luật

Mới đây, qua kiểm sát hồ sơ thi hành án ở Chi cục THADS TP Tuy Hòa, Phòng Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án (Viện KSND tỉnh) đã phát hiện vụ việc này có nhiều khuất tất và nhiều sai phạm theo quy định của Luật THADS và Pháp lệnh THADS.

Theo ông Nguyễn Quang Hiển, Trưởng Phòng Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án (Viện KSND tỉnh), Chi cục THADS TP Tuy Hòa có hàng loạt vi phạm trong việc tổ chức thi hành án vụ việc này. Cụ thể như không ra quyết định phân công chấp hành viên; không chỉ đạo, kiểm tra công tác THADS đối với chấp hành viên nên đã vi phạm khoản 2, 3 Điều 16 Pháp lệnh THADS và điểm a, b khoản 1 Điều 23 Luật THADS. Mặt khác, cơ quan THADS đã không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ trong quá trình tổ chức thi hành án nên đã vi phạm khoản 1, 5 Điều 14 Pháp lệnh THADS và khoản 1, 2, 4, 5 Điều 20 Luật THADS; không tổ chức cưỡng chế thi hành án nên đã vi phạm khoản 1, 4 Điều 41 Pháp lệnh THADS và khoản 1, Điều 46 và khoản 1, Điều 90 Luật THADS; các chấp hành viên: Phan Văn Phú, Phan Đức Thông, Nguyễn Thị Đễ, Nguyễn Minh Nam, Phạm Văn Toàn đã không tiến hành kê biên tài sản để thi hành án nên tiếp tục vi phạm khoản 1, Điều 24 Nghị định 62 của Chính phủ; không áp dụng các biện pháp đảm bảo thi hành án; không yêu cầu tòa án tuyên bố giao dịch vô hiệu; không thông báo về thi hành án. Đồng thời giao cho người không có thẩm quyền tiến hành xác minh điều kiện thi hành án…

Theo ông Nguyễn Quang Hiển, từ những sai phạm vừa nêu, cho thấy lãnh đạo và chấp hành viên Chi cục THADS TP Tuy Hòa chưa làm hết trách nhiệm, chưa thực hiện đúng quy định của Pháp lệnh THADS, Luật THADS và các văn bản pháp luật liên quan. Nhất là công tác kiểm tra, chỉ đạo nghiệp vụ của lãnh đạo Chi cục THADS TP Tuy Hòa chưa kịp thời, sâu sát và còn buông lỏng quản lý, điều hành.

Để đảm bảo pháp luật được chấp hành nghiêm và thống nhất, Viện KSND tỉnh đã có văn bản kết luận vụ việc này và kiến nghị Chi cục trưởng Chi cục THADS TP Tuy Hòa kịp thời chỉ đạo tiếp tục tổ chức thi hành án vụ việc nói trên theo Quyết định thi hành án 407 ngày 14/1/2009 của Chi cục THADS TP Tuy Hòa đúng quy định của pháp luật, nhằm đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của các đương sự. Đồng thời tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân để xảy ra những vi phạm; có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục, rút kinh nghiệm…

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Hạnh, Chi cục trưởng Chi cục THADS Tuy Hòa cho rằng: “Vụ việc này liên quan đến nhiều thế hệ lãnh đạo của chi cục và chấp hành viên. Do họ chưa làm tròn trách nhiệm, khiến đương sự có dấu hiệu tẩu tán tài sản và trốn tránh việc thi hành án. Chúng tôi đã khởi kiện ra tòa để yêu cầu hủy quyết định tặng cho ngôi nhà 416 Trần Hưng Đạo, phường 6 của vợ chồng ông Mười cho ông Nguyễn Đức Thuận. Đồng thời tiến hành kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của các cá nhân liên quan”.

Một vụ việc tranh chấp dân sự đơn giản, nhưng vì sao gần 14 năm qua cơ quan THADS TP Tuy Hòa không thi hành bản án? Không riêng bà Kiều mà nhiều người dân địa phương đang chờ đợi Chi cục THADS TP Tuy Hòa sẽ xử lý vụ việc này ra sao. Đừng “để lâu hóa bùn”, mọi người sẽ nhờn luật và luôn tìm kẽ hở, trốn tránh trách nhiệm trả nợ để thi hành án, như trường hợp vợ chồng bà Thủ và ông Mười…

VĂN TÀI