Muốn làm dự án điện gió ngoài khơi phải có ý kiến thống nhất của 5 bộ

Trong dự thảo Nghị quyết về tháo gỡ khó khăn cho phát triển năng lượng giai đoạn 2026-2030, Bộ Công Thương cho rằng, một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều dự án điện vẫn “nằm trên giấy” là thủ tục lựa chọn nhà đầu tư quá phức tạp và thiếu nhất quán.

Dù đã nằm trong quy hoạch điện quốc gia, nhưng để được triển khai, dự án vẫn phải xin lại chủ trương đầu tư, lập lại hồ sơ, thẩm định nhiều lần… khiến thời gian kéo dài và lãng phí nguồn lực.

Để khắc phục, Bộ Công Thương đề xuất miễn thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án điện lực đã được đưa vào Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, trừ các dự án đặc biệt quan trọng hoặc nằm ở khu vực nhạy cảm về quốc phòng - an ninh. Song song, dự thảo cho phép doanh nghiệp Nhà nước 100% vốn được giao đầu tư các dự án truyền tải, dự án cấp bách hoặc dự án cần bảo đảm an ninh năng lượng, nhằm duy trì tiến độ và sự thống nhất trong triển khai.

Đối với các dự án còn lại, dự thảo đề xuất đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo cơ chế cạnh tranh minh bạch, đồng thời cho phép lấy giá điện trúng thầu làm cơ sở đàm phán phương án tài chính và ký hợp đồng mua bán điện.

Đáng chú ý, theo Bộ Công Thương, điện gió ngoài khơi được coi là “mũi nhọn” trong chiến lược chuyển dịch năng lượng của Việt Nam. Tuy nhiên, hệ thống quy định hiện hành còn thiếu thống nhất, đặc biệt ở các khâu khảo sát biển, giao khu vực biển, thẩm quyền cấp phép, chi phí khảo sát và tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư.

Đề xuất nhà đầu tư dự án điện gió ngoài khơi phải có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng.

Để đảm bảo dự án điện gió ngoài khơi triển khai khả thi, Bộ Công Thương đề xuất quy định cụ thể điều kiện đối với nhà đầu tư điện gió ngoài khơi.

Cụ thể, nhà đầu tư cần có ngành nghề kinh doanh về điện lực, vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu tối thiểu 15% tổng mức đầu tư, có kinh nghiệm trong phát triển dự án quy mô lớn, đồng thời phải có ý kiến thống nhất từ Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng và Bộ Nông nghiệp & Môi trường.

Theo Bộ Công Thương, đây là yêu cầu nhằm bảo đảm an ninh - quốc phòng, chủ quyền biển đảo và bảo đảm an toàn vận hành hệ thống điện quốc gia.

Một điểm quan trọng khác là cơ chế miễn, giảm tiền sử dụng khu vực biển và cho phép các dự án được hưởng ưu đãi đầu tư theo pháp luật hiện hành. Đặc biệt, những dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày 1/1/2031 sẽ được áp dụng sản lượng điện hợp đồng tối thiểu dài hạn tới 90% bình quân nhiều năm, giúp nhà đầu tư huy động vốn quốc tế dễ dàng hơn.

Với điện khí LNG, Bộ Công Thương đánh giá là nguồn điện nền quan trọng để bảo đảm ổn định hệ thống trong bối cảnh tỷ trọng năng lượng tái tạo tăng cao và biến động theo thời tiết, song hiện tại, các dự án đang vướng mắc lớn ở cơ chế bao tiêu khí, giá điện và thời hạn hợp đồng mua bán điện.

Bộ Công Thương đề xuất áp dụng cơ chế giá điện hai thành phần (giá công suất và giá điện năng) phù hợp thông lệ quốc tế; quy định sản lượng điện hợp đồng tối thiểu dài hạn không thấp hơn 75% sản lượng bình quân nhiều năm...

Dương Hưng