Muôn nẻo 'xe dù'

Tình trạng “xe dù” ngang nhiên hoạt động trên tuyến vận tải hành khách Nha Trang - Dốc Lết, Nha Trang - Vạn Giã và ngược lại, đã diễn ra từ nhiều năm nay. Đặc biệt, trong 2 năm gần đây, tình trạng này diễn ra phức tạp, với số lượng xe hoạt động “chui” ngày càng nhiều, khiến đơn vị kinh doanh chân chính chịu thiệt hại và không ít hành khách cảm thấy bức xúc.

Chiếc xe này liên tiếp bắt khách tại các trạm dừng xe buýt trong nội thành Nha Trang.

Ngang nhiên giành trạm, vừa mời vừa kéo khách

Một buổi sáng cuối tuần, trong vai những hành khách đi xe buýt, chúng tôi đứng đợi xe tại trạm dừng của Công ty TNHH Quyết Thắng Nha Trang (đơn vị phụ trách vận tải công cộng bằng xe buýt tuyến Nha Trang - Ninh Hòa - Vạn Ninh - Tuy Hòa). Theo lịch trình, còn 5 phút nữa xe buýt Quyết Thắng sẽ đến trạm đón khách, nhưng lúc này bỗng xuất hiện một chiếc xe 16 chỗ mang biển kiểm soát 85B-003... tạt vào. Chiếc xe chưa dừng hẳn, một người đàn ông bung cửa nhảy xuống, miệng liến thoắng: “Ninh Hòa, Vạn Giã. Lên xe, lên xe. Cô ơi, chị ơi, anh ơi, nhanh chân lên giùm cái!”. Cùng lúc, tài xế cũng bước xuống, họ vừa chèo kéo giục giã, vừa xách hành lý và cầm tay hành khách kéo lên xe…, tạo nên cảnh nhốn nháo, gấp gáp khiến những hành khách lớn tuổi không kịp phản ứng. Để nắm được hành tung của “xe dù”, chúng tôi quyết định lên chiếc xe này và chọn chỗ ngồi ở băng ghế cuối.

"Xe dù" hoạt động công khai.

Khung giờ đầu buổi sáng, khu vực trung tâm TP. Nha Trang, người, xe tấp nập, song chiếc xe chở chúng tôi vẫn lao nhanh và bấm còi liên hồi. Đến trạm dừng của xe buýt Quyết Thắng cạnh điểm giao nhau giữa đường Phan Chu Trinh và đường Quang Trung, chiếc xe này tiếp tục tạt vào bắt thêm 5 người khách nữa, trong đó có một bà cụ khoảng 70 tuổi. Với kiểu đón khách vừa mời vừa kéo như thế, chỉ qua các trạm dừng của xe buýt Quyết Thắng trong nội thành Nha Trang, chiếc “xe dù” đã đón đủ khách.

Một chiếc "xe dù" đón khách trước Bệnh viện Đa khoa Ninh Diêm.

“Xe dù” biển số Ninh Thuận ra khỏi nội thành Nha Trang, người đàn ông phụ xe bắt đầu thu tiền của khách. Theo ghi nhận của chúng tôi, mức thu tùy thuộc vào chiều dài hành trình của khách và tương ứng với giá vé xe buýt Quyết Thắng. Song điều đáng nói, trên chuyến xe này có 2 khách nam và 1 khách nữ lớn tuổi về xã Ninh An (thị xã Ninh Hòa), nhưng xe lại chạy lộ trình Nha Trang - Dốc Lết nên 3 vị khách này bất đắc dĩ phải xuống xe giữa chừng. Khi 3 người khách vừa bước xuống xe, phụ xe liền gọi điện cho cánh xe thồ đến “đón”.

Trải nghiệm trên chuyến “xe dù” chỉ mấy chục cây số, nhưng chúng tôi không ít lần thót tim, nhất là khi chiếc xe 85B-003... chở chúng tôi lưu thông trên đường 2-4 (Nha Trang), do phóng nhanh để giành khách, tài xế đã lách qua trước chiếc xe máy do một phụ nữ điều khiển đã bật tín hiệu sang đường, khiến chiếc xe máy đâm rớt một bên cản sau của chiếc xe 85B-003... Tình huống này khiến những hành khách trên xe một phen hú vía. Chưa hết, chiều cùng ngày, cũng chiếc “xe dù” này, khi chở khách lưu thông chặng Dốc Lết - Nha Trang, đến đoạn ngay trước UBND thị xã Ninh Hòa cũng xém chút nữa tông vào chiếc xe ô tô 4 chỗ đang bật tín hiệu để ôm cua vòng xoay.

Nhà xe chân chính bị chèn ép, thất thu

Người phụ xe nói trên cho biết tên là Ty và xe của ông đã hoạt động vận chuyển hành khách tuyến Nha Trang - Dốc Lết, Nha Trang - Vạn Giã 8 năm nay. Mỗi ngày, xe chạy 6 chuyến, mỗi chiều 3 chuyến. Điểm đón khách đầu tiên tại Nha Trang là tại trạm dừng của xe buýt Quyết Thắng ở cuối đường Quang Trung. “Hiện nay, ngoài xe của tôi còn nhiều chiếc khác chạy tuyến Nha Trang - Ninh Hòa nên tần suất chuyến sẽ nhiều hơn và giá rẻ bằng giá vé xe buýt nên các chú cứ yên tâm. Đi “xe ngoài” như xe bọn tôi vừa nhanh, vừa nhận chở cả hàng không sướng hơn à?” - người đàn ông tên Ty nói.

Ông Ty bước xuống xe chèo kéo hành khách.

Theo lời ông Ty, những ngày tiếp theo, chúng tôi có mặt tại khu vực trạm dừng xe buýt Quyết Thắng ở cuối đường Quang Trung để tìm hiểu thêm về nạn “xe dù”. Theo ghi nhận, hiện nay, đội quân “xe dù” chạy các tuyến nói trên có không dưới 10 chiếc (đều là loại 16 chỗ, mang biển kiểm soát màu vàng). Trong đó, chỉ vài xe mang biển số 79 của Khánh Hòa, còn lại đều mang biển số các tỉnh, thành khác, như: 85, 60, 51, 36, 81, 72… và tất nhiên không có bất cứ chiếc nào có phù hiệu của hãng xe kinh doanh dịch vụ vận tải hành khách.

Trạm dừng của xe buýt Quyết Thắng ở cuối đường Quang Trung cũng chính là điểm đón khách đầu tiên của cánh “xe dù” chạy tuyến Nha Trang - Dốc Lết, Nha Trang - Vạn Giã. Theo quan sát của chúng tôi, cách khu vực điểm dừng xe buýt này không xa, luôn luôn có 1 - 2 chiếc “xe dù” đợi sẵn. Đến lúc thấy có khách đứng đợi xe buýt thì “xe dù” bắt đầu hoạt động. Cứ chiếc này bắt khách xong, khởi hành thì sẽ có chiếc khác đậu vào thế chỗ.

Phụ xe thu tiền của hành khách.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thái Thanh - Giám đốc Công ty TNHH Quyết Thắng Nha Trang cho biết, tình trạng “xe dù” ngang nhiên dừng, đỗ tại các trạm dừng xe buýt của công ty để tranh giành khách đã diễn ra từ nhiều năm nay, đặc biệt gia tăng mạnh từ năm 2020 đến nay. Không chỉ vậy, nhiều lần cánh “xe dù” có hành vi tạt đầu khiêu khích, chặn xe và đe dọa, hành hung tài xế xe buýt của công ty. Vì sợ hành vi côn đồ, manh động của các đối tượng này nên 2 tài xế của công ty đã nghỉ việc. Phía công ty đã nhiều lần gửi công văn đề nghị các cơ quan chức năng xử lý, nhưng tình trạng này không dứt mà còn gia tăng. “Tình trạng “xe dù” chèn ép, giành khách thời gian qua khiến công ty bị giảm sút doanh thu từ hoạt động vận tải công cộng 50%, dẫn đến phải bù lỗ; đồng thời gây tâm lý bất an đối với tài xế và nhân viên phục vụ xe buýt của công ty” - ông Thanh cho biết.

Ông Nguyễn Văn Dần - Giám đốc Sở Giao thông vận tải cho biết, tình trạng “xe dù” hoạt động vận tải hành khách nói trên chính là hành vi kinh doanh trá hình, nhưng rất khó xử lý vì các xe này không đăng ký kinh doanh ở Khánh Hòa mà đăng ký ở các tỉnh, thành khác. Trong khi đó, lực lượng thanh tra giao thông còn mỏng nên rất khó bắt quả tang để xử lý. Do vậy, sở đã chỉ đạo thanh tra giao thông phối hợp với lực lượng cảnh sát giao thông tăng cường kiểm tra, kiểm soát, nắm bắt các xe này đăng ký kinh doanh ở tỉnh, thành nào để phối hợp với cơ quan chủ quản ở địa phương đó xử lý.

Từ thông tin phóng viên cung cấp, Thượng tá Nguyễn Trọng Thắng - Phó Trưởng phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh cho biết, đơn vị sẽ phối hợp với Công an TP. Nha Trang tiến hành kiểm tra, xử lý “phần đầu” trước, sau đó sẽ phối hợp với Công an thị xã Ninh Hòa, Công an huyện Vạn Ninh để tiếp tục rà soát, xử lý đối với các phương tiện kinh doanh vận tải hành khách trá hình trên địa bàn.

NHÓM PHÓNG VIÊN