Mượn tên người khác để đăng ký kết hôn có thể bị xử lý hình sự không?

Nhiều người cho rằng, việc chị N mượn tên chị gái mình để đăng ký kết hôn là hành vi vi phạm các quy định về độ tuổi kết hôn. Cả chị N và anh T đều sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Điều này có đúng không?

Trao đổi với PV Báo Sức khỏe và Đời sống, luật sư - ThS Hoàng Thị Hương Giang (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho hay, theo quy định tại Điều 8 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 thì nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện bao gồm nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên; việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định; không bị mất năng lực hành vi dân sự; việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định.

Người phụ nữ tại Đắk Nông vì không đủ tuổi nên đã lấy thông tin của chị gái để đăng ký kết hôn. Ảnh minh họa: Uy Nguyễn.

Việc mượn tên người khác để đăng ký kết hôn có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự tùy theo mức độ vi phạm. Cụ thể:

Xử phạt hành chính: Theo Điều 28 Nghị định 82/2020/NĐ-CP, hành vi cung cấp thông tin sai sự thật khi đăng ký kết hôn có thể bị phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng.

Xử lý hình sự (nếu hành vi nghiêm trọng): Nếu hành vi mượn tên người khác để đăng ký kết hôn nhằm lừa đảo, trục lợi hoặc vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng, có thể bị xử lý theo Điều 182 Bộ luật Hình sự 2015 về tội "Vi phạm chế độ một vợ một chồng".

Nếu có hành vi làm giả giấy tờ, tài liệu của cơ quan nhà nước, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 341 Bộ luật Hình sự với mức phạt tù đến 7 năm.

"Đối chiếu với trường hợp này, chị N mới 17 tuổi chưa đủ tuổi kết hôn. Việc chị N mượn thông tin của chị gái, tức chị H để đăng ký kết hôn là không hợp pháp, không đủ điều kiện kết hôn theo quy định.

Điều 5 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định: Cấm tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, cản trở kết hôn; cấm kết hôn giả tạo... Trong trường hợp này, nếu chính quyền địa phương phát hiện và nhận biết được chị N sử dụng họ tên người chị để đăng ký kết hôn, khi chưa đủ tuổi (tảo hôn) thì chị N sẽ bị phạt hành chính theo quy định tại Điều 28 Nghị định 110/2013/NĐ-CP với số tiền cao nhất lên đến 20 triệu đồng. Tuy nhiên, sự việc đến nay mới phát hiện nên đã hết thời hiệu xử lý vi phạm hành chính", luật sư Giang thông tin.

Luật sư - ThS Hoàng Thị Hương Giang (Đoàn luật sư TP. Hà Nội). Ảnh: NVCC.

Ngoài ra, về mặt hành chính, việc đăng ký kết hôn sai sót đã gây ra hệ lụy pháp lý. Cán bộ UBND xã Thuận Hà có thể bị xử lý trách nhiệm theo quy định về quản lý hộ tịch. Tuy nhiên, những cán bộ này chỉ bị kiểm điểm trách nhiệm vì đã hết thời hiệu xử lý hành chính.

Quỳnh Mai