Mỹ áp thuế 50% đối với hàng hóa Ấn Độ, thương mại song phương đứng trước nguy cơ rạn nứt

Mỹ và Ấn Độ ngày càng căng thẳng sau khi Washington áp thuế tới 50% với hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ New Delhi.

Ngày 27/8, Nhà Trắng chính thức ban hành mức thuế 50% với hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ. Đây được xem là một trong những biện pháp cứng rắn nhất mà Washington áp dụng đối với New Delhi trong nhiều năm qua. Động thái này được cho là xuất phát từ việc Ấn Độ tiếp tục duy trì mua dầu thô từ Nga bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây, qua đó đặt ra thách thức đối với chính sách đối ngoại và lợi ích kinh tế của Mỹ.

Theo báo cáo của Sáng kiến Nghiên cứu Thương mại Toàn cầu (GTRI), mức thuế mới có thể khiến kim ngạch xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ giảm từ 86,5 tỷ USD năm 2024 xuống còn khoảng 50 tỷ USD vào năm 2026. Điều này đặc biệt đáng lo ngại khi Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ, với tổng kim ngạch song phương đạt 212 tỷ USD mỗi năm.

Các lĩnh vực dệt may, đá quý, đồ trang sức, thảm và thủy sản – vốn là trụ cột trong xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ được dự báo sẽ chịu thiệt hại nặng nề nhất, với mức sụt giảm có thể lên tới 70% kim ngạch. Ông MK Venu, biên tập viên sáng lập của trang The Wire, nhận định rằng việc mất thị phần tại Mỹ sẽ khiến Ấn Độ gặp khó khăn trong cạnh tranh, đặc biệt trước các nền kinh tế Đông Á vốn có lợi thế về chi phí và hạ tầng sản xuất.

Một ngoại lệ đáng chú ý là ngành dược phẩm Ấn Độ khi các sản phẩm thuốc generic giá rẻ được miễn áp thuế, do Mỹ vẫn phụ thuộc lớn vào nguồn cung này. Hiện New Delhi chiếm tới một nửa lượng thuốc generic nhập khẩu vào Mỹ, với kim ngạch xuất khẩu đạt 8,7 tỷ USD trong năm 2024.

Trước sức ép từ Washington, Thủ tướng Narendra Modi đã nhanh chóng công bố một loạt biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. Chính phủ Ấn Độ cam kết bảo vệ nông dân, cắt giảm một số loại thuế nội địa, đồng thời đơn giản hóa hệ thống thuế hàng hóa và dịch vụ (GST). Ngoài ra, New Delhi cũng công bố kế hoạch tăng lương cho gần 5 triệu công chức và 6,8 triệu người hưởng lương hưu từ năm 2026 nhằm kích thích tiêu dùng trong nước.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp, Ấn Độ sẽ đưa ra các gói hỗ trợ tài chính, tín dụng ưu đãi để giúp nhà xuất khẩu mở rộng sang các thị trường thay thế, bao gồm Mỹ Latinh, Trung Đông và châu Phi. Đây được xem là bước đi cần thiết nhằm giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ trong bối cảnh rủi ro địa chính trị ngày càng gia tăng.

Việc Washington áp thuế 50% không chỉ là vấn đề thương mại, mà còn phản ánh những căng thẳng sâu xa hơn trong quan hệ chiến lược Mỹ - Ấn. Trong khi Mỹ coi Ấn Độ là đối tác trọng yếu tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương để cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc, thì New Delhi lại theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập, duy trì quan hệ hợp tác với cả Washington, Moscow và Bắc Kinh.

Giới phân tích cho rằng, nếu căng thẳng thương mại kéo dài, quan hệ Mỹ - Ấn có thể đối mặt với sự rạn nứt, gây ảnh hưởng đến các sáng kiến hợp tác khu vực, trong đó có Bộ Tứ Quad gồm Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia.

Vũ Linh