Mỹ cân nhắc trừng phạt Trung Quốc để buộc Iran quay lại đàm phán hạt nhân

Tờ South China Morning Post ngày 24-7 dẫn lời một quan chức cho biết Mỹ đang cân nhắc dùng các biện pháp trừng phạt để can thiệp và làm giảm lượng dầu Iran bán cho Trung Quốc.

Động thái được đưa ra trong bối cảnh Mỹ lo ngại việc Trung Quốc mua dầu thường xuyên có thể khiến Tehran không quay lại thỏa thuận hạt nhân.

Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: GETTY IMAGES

Thỏa thuận hạt nhân Iran được ký kết giữa Iran với nhóm P5+1 (Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Nga và Trung Quốc) vào năm 2015. Theo đó, Tehran cam kết hạn chế chương trình hạt nhân để đổi lấy việc giảm bớt các lệnh trừng phạt kinh tế từ quốc tế trong đó phần lớn từ Mỹ.

Đầu năm nay, Washington nói với Bắc Kinh rằng mục tiêu chính của họ là khôi phục sự tuân thủ của Iran đối với thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015. Đồng thời, Nhà Trắng khẳng định nếu việc đó được thực hiện vào đúng thời điểm, Mỹ sẽ không trừng phạt các công ty Trung Quốc đã mua dầu thô của Iran.

Tuy nhiên, lập trường đó đang dần thay đổi trong bối cảnh Mỹ không chắc khi nào Iran có thể nối lại các cuộc đàm phán gián tiếp tại Vienna (Áo), và liệu tân tổng thống Iran là ông Ebrahim Raisi sẽ tiếp tục cuộc đàm phán kết thúc vào ngày 20-6 hay yêu cầu một khởi đầu mới.

"Nếu chúng tôi quay trở lại thỏa thuận hạt nhân, thì không có lý do gì để trừng phạt các công ty đang nhập khẩu dầu của Iran. Nhưng nếu triển vọng đàm phán không còn nữa, thì việc này sẽ phải được điều chỉnh" - quan chức Mỹ cho biết.

Theo nhà phân tích Robert Einhorn của Viện chính sách Brookings (Mỹ), động thái của Washington có thể là nhằm gửi tín hiệu cho ông Raisi rằng: "Nếu Iran không nghiêm túc trong việc quay trở lại thỏa thuận hạt nhân thì Mỹ sẽ có các lựa chọn và Iran sẽ phải trả giá".

Hiện các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc là nhà nhập khẩu dầu lớn nhất của Iran. Theo công ty dữ liệu Kpler, nhập khẩu dầu thô từ Iran của Trung Quốc đã đạt trung bình từ 400.000 đến 650.000 thùng mỗi ngày trong năm nay. Đặc biệt, trong tháng 5, con số này đã tăng vọt lên gần 1 triệu thùng/ngày.

Công ty hậu cần Trung Quốc Concord Petroleum Co đã nổi lên như một nhân tố trung tâm trong việc buôn bán và vận chuyển dầu từ Iran và Venezuela - hai nước đang bị Mỹ cấm vận.

KHÁNH NHƯ