Mỹ cảnh báo 'hậu quả nghiêm trọng' nếu Trung Quốc từ bỏ thỏa thuận thương mại

Ngày 5-5, tờ Channel News Asia đưa tin, phát biểu trên truyền hình, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin chia sẻ ông có lý do để hy vọng rằng Trung Quốc sẽ tuân thủ thỏa thuận này. “Tôi hy vọng họ sẽ tuân thủ. Nếu họ không tuân thủ, sẽ có những hậu quả nghiêm trọng đối với mối quan hệ song phương, kinh tế toàn cầu cũng như cách các bên làm ăn với họ”, Bộ trưởng Steven Mnuchin nhấn mạnh.

Hồi tuần trước, Tổng thống Donald Trump tuyên bố tăng thuế đối với Trung Quốc “rõ ràng là một phương án”. Khi được các phóng viên hỏi về các thông tin cho rằng Mỹ có thể hủy các nghĩa vụ nợ của nước này với Trung Quốc, Tổng thống Donald Trump cho biết ông có thể “làm theo cách khác” và hành động thẳng thừng hơn. “Tôi có thể làm điều tương tự nhưng có thể lấy được tiền nhiều hơn, đó là áp thuế quan”, Tổng thống Donald Trump khẳng định.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc ký thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 (tháng 1-2020). Ảnh: Getty Images.

Mỹ và Trung Quốc đã ký thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 hồi tháng 1 vừa qua. Theo đó, Trung Quốc đồng ý hủy kế hoạch áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu của Mỹ và nhất trí mua thêm hàng hóa Mỹ, với cam kết tăng nhập khẩu ít nhất 200 tỷ USD hàng hóa, dịch vụ và mua thêm 32 tỷ USD lúa mì, ngô của Mỹ trong hai năm tới. Đổi lại, Washington chấp thuận xóa tên Trung Quốc khỏi danh sách các nước thao túng tiền tệ, giảm thuế đối với 120 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ từ 15% xuống còn 7,5% và hủy kế hoạch đánh thuế 15% đối với 160 tỷ USD hàng hóa khác nhập khẩu từ Trung Quốc từ ngày 15-12-2019. Thỏa thuận thương mại này được coi là bước đi đầu tiên giúp hạ nhiệt cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung kéo dài gần hai năm qua.

Các tuyên bố mới nhất của giới chức Mỹ được đưa ra trong bối cảnh thương mại toàn cầu sụt giảm mạnh do dịch Covid-19 bùng phát cũng như Mỹ và Trung Quốc tranh cãi gay gắt liên quan tới cách xử lý dịch bệnh này. Theo Bộ trưởng Steven Mnuchin, Tổng thống Donald Trump đang xem xét kỹ lưỡng toàn bộ vấn đề với Trung Quốc. “Tổng thống đang làm việc với các cơ quan tình báo để tìm hiểu liệu họ đã biết và không biết điều gì. Ưu tiên hàng đầu của tổng thống là sức khỏe của người dân và nền kinh tế, nhưng tổng thống đang xem xét các vấn đề liên quan tới Trung Quốc rất kỹ lưỡng”, Reuters dẫn lời Bộ trưởng Steven Mnuchin.

Reuters cho biết, cùng với việc cân nhắc áp các khoản thuế mới đối với Bắc Kinh, những thiệt hại kinh tế và số người tử vong cao do dịch Covid-19 đang thúc đẩy chính quyền Donald Trump chuyển sự phụ thuộc về sản xuất và chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc, thậm chí thay vào đó là các nước khác “thân thiện hơn”. “Chúng tôi vẫn đang nỗ lực nhằm giảm sự phụ thuộc các chuỗi cung ứng vào Trung Quốc trong một vài năm qua và hiện chúng tôi đang đẩy mạnh sáng kiến này. Tôi nghĩ quan trọng là phải hiểu những lĩnh vực chủ chốt cũng như những nút thắt mấu chốt nằm ở đâu”, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Keith Krach nêu rõ. Ông Keith Krach nhấn mạnh đây là vấn đề then chốt với an ninh Mỹ và chính phủ sẽ sớm thông báo một biện pháp mới. Bộ Thương mại, Bộ Ngoại giao cũng như các cơ quan khác của Mỹ đang tìm biện pháp để thúc đẩy các công ty tìm kiếm nguồn cung khác và chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc. Trong số những biện pháp này có những ưu đãi về thuế và các khoản trợ cấp đang được cân nhắc.

Dịch Covid-19 khiến hàng chục triệu người Mỹ mất việc làm, làm suy yếu sự ổn định của kinh tế Mỹ. Giới phân tích nhận định Tổng thống Donald Trump gần đây đang dựa vào những yếu tố này để không ngừng công kích Trung Quốc nhằm giành được sự ủng hộ của cử tri trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng vào tháng 11 tới.

HOÀNG VŨ