Mỹ cảnh báo Israel: Đừng nên làm điều gì dại dột

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (trái) chào đón Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Tel Aviv hồi tháng 10.2023 - Ảnh: AFP

Theo Politico, giới chức Mỹ kỳ vọng Israel sẽ đáp trả các cuộc tấn công của Iran hôm 13.4 một cách kiềm chế thay vì phản công toàn diện. Họ lo ngại kịch bản hai bên liên tiếp đáp trả lẫn nhau sẽ đẩy khu vực vào một cuộc chiến tranh lớn.

Tổng thống Biden muốn tránh bất kỳ trận chiến nào có thể lôi kéo quân đội Mỹ tham gia và ông đã đề cập rõ điều này trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngay sau cuộc tấn công của Iran.

“Chúng tôi khuyên họ nên hít một hơi thở dài trước khi phản ứng”, một quan chức Mỹ am hiểu về Trung Đông, cho Politico biết. “Kế hoạch của chúng tôi luôn là giúp họ tự vệ ở mức tối đa nhằm hạn chế thiệt hại để Israel không leo thang căng thẳng hơn nữa”, một quan chức khác nói.

Mỹ hy vọng Israel sẽ coi Washington là một đồng minh đáng tin cậy khi đối mặt với một cuộc tấn công chưa từng có của Iran, bất chấp căng thẳng trên các mặt trận khác. Trong những tuần gần đây, ông Biden và các trợ lý thân cận của mình đã chỉ trích mạnh mẽ các hoạt động quân sự của Israel ở Gaza, khiến nhiều thường dân Palestine thiệt mạng hoặc có nguy cơ đối mặt với nạn đói.

Nhưng cuối tuần trước, chính quyền Biden đã công khai nhấn mạnh sự ủng hộ “sắt thép” của Washington dành cho Israel và lên án hành động của Iran. Động thái của Tehran là sự đáp trả sau cuộc tấn công của Israel hồi đầu tháng này khiến một số sĩ quan quân đội Iran ở Syria thiệt mạng.

Politico tiết lộ Tổng thống Biden đã không đề cập đến những quan điểm khác biệt giữa ông và Thủ tướng Netanyahu về cuộc chiến ở Gaza trong tuyên bố ngày 13.4 về các cuộc tấn công của Iran. Ông cũng không đề cập đến sự thất vọng từ một số quan chức Mỹ về thực tế rằng Israel đã tấn công vào cơ sở ngoại giao Iran - một sự vi phạm cực kỳ bất thường đối với các chuẩn mực quốc tế.

Các quan chức chính quyền Biden chỉ ra rằng cuộc tấn công của Iran phần lớn đã bị ngăn chặn thông qua sự kết hợp giữa hệ thống phòng không của Mỹ và Israel. Họ lập luận sự phòng thủ phối hợp như vậy chứng tỏ rằng Israel không bị cô lập trên trường quốc tế và Iran không thể chọc thủng hệ thống phòng thủ của nước này.

Trên thực tế, một quan chức Mỹ nhấn mạnh Israel nên coi việc bắn hạ gần như toàn bộ 300 tên lửa và máy bay không người lái (UAV) của Iran là một chiến thắng cho họ. Theo ông, chỉ điều đó thôi cũng có thể kiềm chế được một cuộc tấn công trả đũa.

“Dù Israel làm gì bây giờ thì cũng nên hạn chế. Chúng tôi mong họ cho chúng tôi biết trước khi làm bất cứ điều gì”, quan chức Mỹ giấu tên cho hay.

Trong cuộc họp với các lãnh đạo G7, Tổng thống Biden cũng muốn phối hợp phản ứng ngoại giao thống nhất với Iran. Đây là dấu hiệu cho thấy Mỹ muốn phản ứng đối với cuộc tấn công của Tehran nhằm vào Israel chỉ liên quan đến các biện pháp trừng phạt hoặc hành động phi quân sự, bao gồm cả khả năng coi một số nước châu Âu chỉ định Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran là một tổ chức khủng bố.

Israel liệu sẽ tấn công đáp trả Iran một cách mạnh mẽ?

Một số cơ quan truyền thông Israel dẫn lời giới chức nước này nói rằng sẽ có “phản ứng chưa từng có”, trong khi Thủ tướng Netanyahu cam kết “chúng ta sẽ chiến thắng” trong một bài đăng trên mạng xã hội.

“Israel có quyền tự vệ sau hành động gây hấn chưa từng có này của Iran”, một quan chức Israel nói.

Trong cuộc điện đàm sau khi Iran phát động cuộc tấn công, Tổng thống Biden nói với Thủ tướng Netanyahu rằng Mỹ sẽ không tham gia một cuộc phản công nào vào Iran.

Politico nhận định cả Iran và Israel đều đã thực hiện một cuộc tấn công lớn nhằm vào đối phương. Nhưng cuộc tấn công của Iran lớn hơn nhiều và nó đến trực tiếp từ Tehran cũng như các lực lượng dân quân ủy nhiệm của nước này trong khu vực. Vì vậy, mặc dù Israel chỉ chịu ít thiệt hại song họ có thể cảm thấy buộc phải đáp trả bằng cách nào đó.

Tuy nhiên, quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ nói với báo giới rằng những người đồng cấp Israel đã thông báo không mong muốn có sự leo thang đáng kể với Iran. Trong khi đó, lãnh đạo Iran cho biết cuộc trả đũa của Tehran đối với Israel đã kết thúc - trừ khi Israel muốn đánh trả.

“Tại thời điểm này, Cộng hòa Hồi giáo Iran không có ý định tiếp tục các hoạt động phòng thủ, nhưng nếu cần, chúng tôi sẽ không ngần ngại bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình trước bất kỳ hành động tấn công mới nào”, Ngoại trưởng Hossein Amir-Abdollahian tuyên bố trên mạng xã hội hôm 14.4.

Cùng ngày, Thượng nghị sĩ dân chủ Chris Coons - một đồng minh thân cận của ông Biden, cho biết trên đài CNN rằng Israel nên “tạm dừng phản ứng trong lúc này, tham khảo ý kiến của các đồng minh và đối tác thân cận của mình, đánh giá thiệt hại và hoạt động, sau đó quyết định đâu là hành động đáp trả thích hợp nhất”.

Được biết, Thủ tướng Israel Netanyahu từ lâu đã có tư tưởng chống lại Tehran. Ông và nhiều người Israel khác cho rằng Iran phải chịu trách nhiệm một phần về cuộc chiến ở Gaza vì sự hỗ trợ quân sự của Tehran cho lực lượng Hamas. Tuy vậy, các nhà quan sát nhận định ông Netanyahu sẽ rất thận trọng khi đưa ra quyết định trong việc đối đầu với một đối thủ như Iran.

Hoàng Vũ (theo Politico)