Mỹ chính thức khai tử đồng xu 1 cent sau hơn 230 năm

Ông Brandon Beach trình bày đồng xu cuối cùng được đúc tại Xưởng đúc tiền ở Philadelphia hôm 12/11. Ảnh: Washington Post.

Sở Đúc tiền Mỹ (U.S. Mint) đã đúc loạt đồng 1 cent cuối cùng vào hôm 12/11 theo giờ Mỹ, khép lại hơn 230 năm sản xuất liên tục loại tiền nhỏ nhất nước Mỹ.

Tổng Thủ quỹ Brandon Beach đã trực tiếp nhấn nút đúc 5 đồng xu kỷ niệm cuối cùng trước sự chứng kiến của các nhân viên tại xưởng đúc. Ngay sau đó, các máy đúc được chuyển sang sản xuất đồng 5 cent, 10 cent và 25 cent, theo chỉ đạo của Tổng thống Donald Trump hồi tháng 2 kêu gọi bãi bỏ đồng 1 xu (penny).

Chính quyền Trump cho biết đây là một biện pháp cắt giảm chi phí và nhằm điều chỉnh cung tiền của Mỹ phù hợp hơn với thói quen tiêu dùng hiện đại. Theo Bộ Tài chính, mỗi đồng 1 cent tốn tới 3,69 cent để sản xuất, và việc ngừng sản xuất sẽ giúp tiết kiệm khoảng 56 triệu USD mỗi năm nhờ giảm chi phí nguyên liệu.

“Trước sự hiện đại hóa nhanh chóng của ví tiền người Mỹ, Bộ Tài chính và Tổng thống Trump cho rằng việc tiếp tục sản xuất đồng xu 1 cent là không còn hợp lý về mặt tài chính và không cần thiết để đáp ứng nhu cầu của công chúng”, ông Beach phát biểu.

Ông Brandon Beach đặt đồng 1 cent cuối cùng vào máy. Ảnh: WP.

Đồng 1 cent được đặt trong máy tại Xưởng đúc tiền Mỹ ở Philadelphia. Ảnh: WP.

Tuy nhiên, đồng 1 cent sẽ không biến mất ngay lập tức. Ông Beach cho biết chúng vẫn là phương tiện thanh toán hợp pháp, với khoảng 300 tỷ đồng xu 1 cent vẫn đang lưu hành.

Vấn đề là, phần lớn trong số đó thực ra không còn lưu thông. “Chúng nằm trong ống tiết kiệm, khe xe hơi, ngăn kéo thu ngân hay thậm chí ngoài đường”, theo Robert Whaples, giáo sư kinh tế tại Đại học Wake Forest, người đã dẫn đầu phong trào “xóa sổ đồng penny” trong giới học thuật từ năm 2007.

“Tại sao chúng biến mất khỏi lưu thông? Bởi vì chẳng ai buồn mang chúng đến cửa hàng hay máy đổi tiền Coinstar”, ông Whaples nói. “Thậm chí, chúng ta còn không thèm cúi xuống nhặt một đồng xu rơi trên vỉa hè”.

Thực tế, nhặt một đồng 1 cent không đáng giá trị đối với nhiều người Mỹ. Khi ông Trump ra lệnh ngừng đúc đồng 1 cent hồi tháng 2, mức lương trung bình theo giờ trong khu vực tư nhân là khoảng 36 USD, tương đương 1 cent mỗi giây.

“Nếu chúng ta mất 2 giây chỉ để nhặt một đồng 1 cent, bạn thấy ngay vì sao điều đó không đáng”, ông Whaples giải thích.

Trong những tuần gần đây, nhiều cửa hàng trên khắp nước Mỹ đã dán thông báo thiếu đồng 1 cent, do Sở Đúc tiền thu hẹp sản xuất và phân phối.

Mike Spinosa, một tài xế tại Sở đúc tiền Mỹ, đang chuyển những phôi đồng 1 cent trước khi chúng được đúc thành tiền xu ở Philadelphia vào năm 2007. Ảnh: Getty.

Những đồng xu mà ông Beach đúc hôm thứ Tư sẽ không được lưu hành. Chúng được khắc biểu tượng omega (Ω), và sẽ được đem ra đấu giá trong vài tuần tới, với toàn bộ số tiền thu được chuyển cho Sở Đúc tiền và Quỹ chung của Bộ Tài chính, theo các quan chức.

Theo Richard De Rosa, chuyên gia tiền xu hiếm và chủ sở hữu Gold & Silver Refinery tại Palm Bay, Florida, giá trị của 5 đồng 1 cent cuối cùng này có thể vượt quá 1 triệu USD mỗi đồng.

Trong khi đó, người tiêu dùng có thể sẽ thấy các cửa hàng bắt đầu làm tròn giá về mức bội số của 5 cent, theo Gabriel Mathy, phó giáo sư kinh tế tại Đại học American University.

Ông Mathy cho biết một số doanh nghiệp có thể tăng giá nhẹ vài cent để việc giao dịch trở nên thuận tiện hơn. Tuy nhiên, người mua cũng có thể được “làm tròn xuống”.

Ông Whaples từng công bố nghiên cứu năm 2007 trên tạp chí Eastern Economic Journal dựa trên hóa đơn giao dịch tại các trạm xăng và cửa hàng tiện lợi, cho thấy nhân viên thu ngân có khả năng làm tròn xuống cũng nhiều như làm tròn lên.

“Việc loại bỏ đồng 1 cent sẽ không tạo ra ‘thuế làm tròn’ đối với người tiêu dùng”, nghiên cứu kết luận. “Nó không ảnh hưởng đáng kể đến lạm phát hay chi phí bán lẻ, nhưng sẽ tiết kiệm thời gian cho cả khách hàng lẫn nhân viên”.

Máy dùng để đúc đồng 1 cent. Ảnh: WP.

Những đồng 1 cent cuối cùng được trưng bày tại Sở đúc tiền Mỹ. Ảnh: WP.

Được chính thức hợp pháp hóa bởi Đạo luật Tiền tệ năm 1792, đồng 1 cent là một trong những đồng xu đầu tiên được Sở Đúc tiền Mỹ sản xuất, bắt đầu lưu hành từ năm 1793 tại Philadelphia.

Trong phần lớn lịch sử, đồng xu này rất kinh tế để sản xuất. Sở Đúc tiền duy trì chi phí bằng cách chuyển từ chất liệu đồng nguyên khối sang hợp kim mạ kẽm.

Tuy nhiên, đồng 5 cent (nickel) có thể là “nạn nhân” tiếp theo, theo ông Whaples và Mathy. Việc sản xuất một đồng nickel tốn tới 13,78 cent – gấp gần ba lần mệnh giá của chính đồng xu.

“Mọi người không có nhiều hoài niệm với đồng 5 cent”, ông Mathy nói. “Đồng 1 cent thì khác – nó có màu đồng, gắn liền với một trong những vị Tổng thống vĩ đại nhất nước Mỹ, Abraham Lincoln. Nhưng nếu đã bỏ đồng 1 cent, chúng ta có thể bỏ luôn đồng nickel, và xem lại toàn bộ việc sử dụng tiền xu”.

Theo Washington Post

Huyền Chi