Mỹ điều tàu chiến áp sát đá Chữ Thập và đá Vành Khăn ở Trường Sa
Hải quân Mỹ đã điều tàu chiến vào phạm vi 12 hải lý của hai bãi đá thuộc Việt Nam nhưng bị Trung Quốc bồi đắp trái phép, một phần của cái mà họ gọi là 'Hoạt động tự do hàng hải'.
Tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Wayne E. Meyer "đi thuyền trong phạm vi 12 hải lý của đá Chữ Thập và đá Vành Khăn để thách thức các yêu sách hàng hải quá đáng và bảo vệ quyền tiếp cận các tuyến đường thủy theo luật pháp quốc tế", Chỉ huy Hải quân Mỹ Reann Mommsen, người phát ngôn của Hạm đội 7, nói với CNN trong một tuyên bố.
"Mỹ sẽ bay, đi thuyền và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép", bà nói và nhấn mạnh rằng hoạt động tự do hàng hải (FONOP) "không phải là về bất kỳ một quốc gia nào, cũng không phải là về tuyên bố chính trị".
Trung Quốc thiết lập các cơ sở quân sự trên các đảo nhân tạo tại đá Chữ Thập và đá Vành Khăn. Đá Chữ Thập và Đá Vành Khăn là hai bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, nhưng Trung Quốc đang chiếm đóng và cải tạo bất hợp pháp.
Một quan chức quốc phòng Mỹ nói với CNN rằng một tàu quân sự Trung Quốc đã đi theo tàu chiến Mỹ trong hoạt động này nhưng tất cả các tương tác đều an toàn và chuyên nghiệp.
Hôm 26/8, Lầu Năm Góc đã đưa ra tuyên bố rằng họ "rất lo ngại bởi những nỗ lực liên tục của Trung Quốc nhằm vi phạm trật tự quốc tế dựa trên các quy tắc trên khắp Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương". Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết Trung Quốc đã "nối lại sự can thiệp cưỡng chế đối với các hoạt động dầu khí lâu năm của Việt Nam trên Biển Đông".
"Trung Quốc sẽ không chiếm được lòng tin của các nước láng giềng cũng như sự tôn trọng của cộng đồng quốc tế bằng cách duy trì các chiến thuật bắt nạt", tuyên bố nói thêm.
Các động thái trên diễn ra trong bối cảnh tàu Hải Dương 8 của Trung Quốc quay trở lại khu vực thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Bộ Ngoại giao ngày 16/8 đã phản đối hành động này.
"Việt Nam đã giao thiệp với Trung Quốc, phản đối việc Trung Quốc tái diễn vi phạm nghiêm trọng, yêu cầu Trung Quốc rút toàn bộ nhóm tàu nói trên ra khỏi vùng biển của Việt Nam, tôn trọng quyền chủ quyền, quyền tài phán, các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Việt Nam theo Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 và luật pháp quốc tế", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói.