Mỹ dọa từ bỏ vai trò trung gian hòa bình Nga-Ukraine nếu không thấy tiến triển rõ ràng
Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ từ bỏ nỗ lực làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình Nga-Ukraine trừ khi có những dấu hiệu rõ ràng cho thấy có thể đạt được thỏa thuận, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hôm 18/4 cho biết.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đến Bộ Ngoại giao Pháp trước cuộc họp song phương với người đồng cấp Pháp tại Paris, Pháp ngày 17/4. Ảnh: Reuters.
"Chúng tôi sẽ không tiếp tục nỗ lực này trong nhiều tuần và nhiều tháng liên tục. Vì vậy, chúng tôi cần phải xác định rất nhanh ngay bây giờ, liệu điều này có khả thi trong vài tuần tới hay không", ông Rubio cho biết tại Paris sau khi gặp các nhà lãnh đạo châu Âu và Ukraine.
"Tổng thống cảm thấy rất mạnh mẽ về điều đó. Ông ấy đã dành nhiều thời gian và năng lượng cho việc này...điều này rất quan trọng, nhưng có rất nhiều điều thực sự quan trọng khác đang diễn ra cũng đáng được quan tâm, nếu không muốn nói là nhiều hơn", ông nói thêm.
Không có bình luận ngay lập tức nào từ Paris, London, Berlin, Kiev hoặc Moscow về tuyên bố của ông Rubio, trùng với dấu hiệu cho thấy một số tiến triển trong các cuộc đàm phán của Mỹ với Ukraine.
Ông Trump hôm 17/4 cho biết ông dự kiến sẽ ký một thỏa thuận với Kiev vào tuần tới, theo đó Mỹ sẽ được tiếp cận các khoáng sản của Ukraine. Nỗ lực ký kết hiệp ước khoáng sản vào tháng 2 đã đổ vỡ sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đụng độ với ông Trump và Phó Tổng thống J.D. Vance tại Phòng Bầu dục.
Sau các cuộc đàm phán tại Paris vào thứ Năm - các cuộc đàm phán cấp cao, thực chất và trực tiếp đầu tiên về nỗ lực thúc đẩy hòa bình của ông Trump có sự tham gia của các cường quốc châu Âu – ông Rubio cho biết nỗ lực hòa bình của Mỹ đã nhận được "sự đón nhận đáng khích lệ". Văn phòng của ông Zelensky gọi các cuộc đàm phán này là mang tính xây dựng và tích cực.
Sự thất vọng ngày càng tăng
Những bình luận của ông Rubio hôm 18/4 nhấn mạnh sự thất vọng ngày càng tăng tại Nhà Trắng về việc thiếu tiến triển trong các nỗ lực giải quyết danh sách ngày càng dài các thách thức địa chính trị.
Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump đã hứa sẽ chấm dứt chiến tranh ở Ukraine trong vòng 24 giờ đầu tiên tại Nhà Trắng. Ông đã điều chỉnh tuyên bố đó khi nhậm chức, gợi ý một thỏa thuận vào tháng 4 hoặc tháng 5 khi các trở ngại ngày càng gia tăng.
Ông đã gây sức ép buộc cả hai bên phải ngồi vào bàn đàm phán, đe dọa sẽ áp dụng các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn đối với Nga hoặc chấm dứt hàng tỷ USD hỗ trợ quân sự của Mỹ cho Kiev.
Cả Ukraine và Nga đều tham gia các cuộc đàm phán do Mỹ làm trung gian tại Arab Saudi, dẫn đến lệnh ngừng bắn một phần, nhưng ngoài ra không có gì khác. Trong khi đó, cuộc chiến vẫn tiếp diễn, bao gồm cả cuộc tấn công bằng tên lửa gần đây của Nga nhằm vào Sumy ở Đông Bắc Ukraine, khiến 35 người thiệt mạng - một cuộc tấn công mà ông Trump gọi là "sai lầm".
Nếu Washington bỏ cuộc, những nỗ lực làm trung gian hòa bình có thể sẽ thất bại vì không quốc gia nào khác có thể gây áp lực tương tự lên cả Moscow và Kiev.
Những tác động khác vẫn chưa rõ ràng. Mỹ có thể giữ nguyên chính sách hiện tại của mình đối với cuộc xung đột, duy trì lệnh trừng phạt đối với Nga và tiếp tục viện trợ cho Kiev. Ngoài ra, ông Trump có thể quyết định ngừng viện trợ cho Ukraine.
Ông Rubio cho biết ông đã nói chuyện với Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov sau các cuộc đàm phán tại Paris và nói với ông rằng các cuộc đàm phán này mang tính xây dựng, đồng thời cũng tóm tắt cho ông về "một số yếu tố" trong nỗ lực hòa bình của Mỹ.
Ông Rubio cho biết vấn đề sự đảm bảo an ninh của Mỹ như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào đã được nêu ra trong các cuộc đàm phán ở Paris, tuy nhiên không đi sâu vào chi tiết hơn.
Ông cho biết đảm bảo an ninh là một vấn đề "chúng ta có thể giải quyết theo cách mà mọi người đều chấp nhận được", nhưng "chúng ta có những thách thức lớn hơn cần phải tìm ra, liệu điều đó có khả thi trong thời gian ngắn hay không".
Ông cho biết rõ ràng là một thỏa thuận hòa bình sẽ khó đạt được, nhưng ít nhất cũng cần phải có những dấu hiệu cho thấy thỏa thuận này là khả thi.
"Không ai nói rằng điều này có thể thực hiện được trong 12 giờ. Nhưng chúng tôi muốn xem khoảng cách đó xa đến mức nào và liệu những khác biệt đó có thể thu hẹp được hay không, liệu có thể đạt được trong khoảng thời gian mà chúng ta đã định hay không", ông cho biết. "Chúng ta cần tìm ra ở đây ngay bây giờ, trong vòng vài ngày, liệu điều này có khả thi trong thời gian ngắn hay không".
