Mỹ gánh hệ lụy tài chính sau đợt đóng cửa chính phủ kéo dài

Tòa nhà Quốc hội Mỹ tại Washington, D.C. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN

Theo báo cáo tháng đầu năm tài khóa 2026, vốn bị công bố muộn và chịu tác động lớn từ đợt đóng cửa chính phủ kéo dài 43 ngày, nhiều khoản chi bắt buộc, trong đó có lương nhân viên liên bang, đã bị dồn lại do chậm thanh toán. Bên cạnh đó, việc chuyển 105 tỷ USD tiền phúc lợi từ tháng 11 sang tháng 10 khiến mức thâm hụt bị đội lên đáng kể; nếu loại trừ khoản điều chỉnh này, thâm hụt thực tế của tháng chỉ khoảng 180 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với con số công bố.

Tổng chi tiêu tháng 10 đạt 689 tỷ USD, tăng 18% so với năm trước do bao gồm cả phần chi tháng 11. Bộ Tài chính cho biết chưa có thống kê đầy đủ về mức tiết giảm chi do hoãn thanh toán trong thời gian chính phủ đóng cửa, song ước tính con số này dưới 5% tổng chi của tháng. Theo quy định, mọi khoản lương và nghĩa vụ chưa thanh toán trong giai đoạn đóng cửa đều phải trả đủ khi hoạt động chính phủ được nối lại.

Ngoài ra, nguồn thu ngân sách tháng 10 đạt 404 tỷ USD, mức cao nhất từ trước đến nay cho tháng này, tăng 24% so với cùng kỳ 2024. Thu từ thuế quan là động lực tăng trưởng lớn nhất, đạt kỷ lục mới 31,4 tỷ USD nhờ các mức thuế nhập khẩu mà Tổng thống Donald Trump áp đặt từ tháng 1. Khoản này cao gấp hơn 4 lần so với tháng 10 năm ngoái, đồng thời vượt kỷ lục gần nhất là 29,7 tỷ USD trong tháng 9.

Cùng ngày, Tổng thống Trump tuyên bố nguồn thu thuế quan sẽ còn “tăng vọt” khi các doanh nghiệp Mỹ đã gần cạn lượng hàng nhập dự trữ trước khi mức thuế mới có hiệu lực. Tổng thống cũng bày tỏ kỳ vọng Tòa án Tối cao sẽ công nhận tính hợp pháp của các mức thuế đang bị xem xét.

Trong khi đó, Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) cho biết một số thỏa thuận thương mại của Mỹ thời gian qua đã khiến cơ quan này phải điều chỉnh giảm 25% dự báo mức đóng góp của thuế quan vào việc cắt giảm thâm hụt trong thập kỷ tới, từ 4.000 tỷ USD xuống còn 3.000 tỷ USD.

Ngoài thuế quan, nguồn thu tăng mạnh còn đến từ 80 tỷ USD tiền thuế thu nhập cá nhân không khấu trừ, tăng khoảng 75% do cư dân California được gia hạn nộp thuế đến ngày 15/10 vì ảnh hưởng của đợt cháy rừng. Thuế thu nhập cá nhân khấu trừ tăng 6% lên 279 tỷ USD. Tuy nhiên, thuế doanh nghiệp chỉ giữ ở mức 18 tỷ USD, không tăng so với năm trước, do các ưu đãi trong đạo luật cắt giảm thuế và chi tiêu do đảng Cộng hòa thúc đẩy thông qua.

Chi phí lãi vay tiếp tục là gánh nặng lớn khi đạt 104 tỷ USD trong tháng 10, tăng 27% với mức lãi suất bình quân 3,36% và quy mô nợ chính phủ lớn hơn.

Trong bối cảnh tài khóa biến động, niềm tin của người tiêu dùng Mỹ cũng đồng loạt suy giảm. Chỉ số Niềm tin Tiêu dùng của Conference Board trong tháng 11 giảm xuống 88,7 điểm - mức thấp nhất kể từ tháng 4 - so với 95,5 điểm của tháng 10. Chỉ số Đánh giá Hiện tại giảm 4,3 điểm xuống 126,9 điểm, còn Chỉ số Kỳ vọng mất 8,6 điểm, xuống 63,2 điểm - mức thấp liên tục dưới 80 trong 10 tháng, vốn thường được xem là tín hiệu liên quan tới rủi ro suy thoái. Người tiêu dùng bi quan hơn về triển vọng kinh doanh, việc làm và thu nhập trong nửa đầu năm 2026.

Khảo sát cho thấy chỉ 27,6% người được hỏi đánh giá thị trường việc làm là “dồi dào”, giảm so với 28,6% tháng trước. Cùng ngày, báo cáo từ công ty ADP cho thấy khu vực tư nhân Mỹ đã mất trung bình 13.500 việc làm mỗi tuần trong 4 tuần kết thúc ngày 8/11, làm gia tăng lo ngại về đà suy yếu của thị trường lao động.

Linh Tô (TTXVN)