Mỹ gửi thông điệp ủng hộ Israel giữa 'bão' ở Trung Đông
Chuyến công du của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đến Israel phát tín hiệu về sự ủng hộ nhiệt thành từ Washington cho Tel Aviv, giữa lúc chính quyền của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu chịu áp lực lớn từ các nước khu vực và cộng đồng quốc tế sau vụ không kích vào mục tiêu ở thủ đô Doha của Qatar.
Ngoại trưởng kiêm Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Marco Rubio từ ngày 14/9 công du Israel với trọng tâm thảo luận là tình hình chiến sự Dải Gaza và tình hình Trung Đông sau vụ việc Israel không kích mục tiêu có liên quan đến Hamas ở Doha. Kết thúc cuộc hội đàm ngày 15/9 với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, hai ông ra tuyên bố khẳng định lập trường về việc phong trào Hamas phải thả toàn bộ con tin mà nhóm đang giữ ở Dải Gaza, bởi đây là con đường tốt nhất tiến đến một giải pháp hòa bình.
Trước đó, Times of Israel cho hay, ông Rubio ngày 14/9 đã đến Bức tường phía Tây ở thành phố cổ Jerusalem cùng Thủ tướng Israel Netanyahu và Đại sứ Mỹ tại Israel Mike Huckabee.
Theo truyền thống, ông Rubio đã chèn một tờ giấy nguyện nhỏ vào các vết nứt trên bức tường cổ, trong đó ghi: “Nguyện hòa bình ngự trị trên Đất Thánh này và trên toàn thế giới”. Sau nghi lễ đó, Thủ tướng Israel gọi “chuyến thăm của ông Rubio là minh chứng cho sự bền vững, sức mạnh của liên minh Israel-Mỹ, vốn mạnh mẽ và bền bỉ như những viên đá của Bức tường phía Tây mà chúng ta vừa chạm tay vào”.
Ngoại trưởng Mỹ Rubio và Thủ tướng Israel Netanyahu tới thăm Bức tường phía Tây ở Jerusalem. Ảnh: ToI.
Chuyến thăm của ông Rubio là lần đầu tiên một thành viên cấp cao trong chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thăm Trung Đông kể từ sau vụ việc Israel hồi tuần trước tấn công mục tiêu Hamas ở thủ đô Doha của Qatar, gây nên làn sóng phẫn nộ từ các nước Trung Đông và của cộng đồng quốc tế. Ngoại trưởng Rubio cho biết, Tổng thống Mỹ Donald Trump không hài lòng với cuộc tấn công của Israel vào Qatar, vốn cũng là một đồng minh gần gũi của Washington, nhưng nhấn mạnh rằng quan hệ Mỹ-Israel “rất bền chặt”.
“Giờ đây, chúng ta cần phải tiến về phía trước và tìm ra điều gì sẽ xảy ra tiếp theo”, ông Rubio nói. Trong khi đó, Reuters ngày 15/9 dẫn lời Tổng thống Trump đánh giá Israel cần “hết sức thận trọng” trong việc ứng xử với Qatar. Tuy nhiên, ông Trump tỏ ý bênh vực Israel khi cho rằng Tel Aviv “phải làm gì đó với Hamas”.
Giữa lúc ông Rubio đang thăm Israel, quân đội nước này tiếp tục mở rộng các cuộc tấn công nhằm kiểm soát thành phố Gaza phía Bắc Dải Gaza. Số liệu của Al Jazeera cho thấy, quân đội Israel đang tiến vào trung tâm thành phố từ nhiều hướng và đã kiểm soát khoảng 40% diện tích khu vực. Tiếng nổ, tiếng súng gần như không ngớt và chỉ trong 48h gần nhất, khoảng 100 người Palestine ở thành phố Gaza đã thiệt mạng vì hỏa lực Israel.
Quân đội Israel những ngày qua nhiều lần yêu cầu dân chúng rời khỏi thành phố Gaza trước khi họ triển khai thêm hàng ngàn binh sĩ đến khu vực. Ước tính hàng chục nghìn người đã rời đi nhưng vẫn còn hàng nghìn người chưa kịp sơ tán. Nhiều người Palestine cho biết họ không thể rời đi vì ở phía Nam Dải Gaza, những nơi mà Israel chỉ định là khu vực nhân đạo, không có đủ chỗ trú ẩn hoặc không đủ an toàn.
Chưa rõ liệu áp lực từ Mỹ và Israel có khiến Hamas nhượng bộ hay không, Tân Hoa xã ngày 15/9 dẫn lời quan chức cấp cao Hamas Tahir al-Nono xác nhận các cuộc đàm phán trao đổi con tin với Israel “không thể tiếp tục nếu phái đoàn chịu trách nhiệm thương lượng (của Hamas) lại bị tấn công tại quốc gia đóng vai trò là trung gian hòa giải”.
Hamas cho biết cuộc không kích của Israel hôm 9/9 khiến 5 thành viên Hamas và một viên chức an ninh Qatar thiệt mạng. Vẫn trong tuyên bố, ông al-Nono cáo buộc Thủ tướng Israel Netanyahu cản trở nỗ lực đạt được thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi tù nhân. Ông cảnh báo việc Israel tăng cường tấn công các tòa nhà dân cư ở Dải Gaza có thể gây nguy hiểm cho các con tin Israel bị giữ tại đó.
Số liệu của Israel và Mỹ cho thấy hiện còn gần 50 con tin Israel bị giữ ở Dải Gaza, nhưng trong đó chỉ có khoảng 20 người còn sống. Về triển vọng tương lai, ông al-Nono tuyên bố: “Giải pháp hợp lý duy nhất là cộng đồng quốc tế phải đưa ra và thực thi quyết định chấm dứt cuộc chiến đó”. Tuy nhiên, ông al-Nono không nêu rõ quyết định đó cần được đưa ra bởi thiết chế nào.
Từ phía Qatar, Thủ tướng Sheikh Mohammed cho biết nước này tiếp tục cam kết hợp tác với Ai Cập và Mỹ nhằm đạt được lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza, nhưng ông khẳng định việc Tel Aviv không kích vào mục tiêu ở thủ đô Doha là “một cuộc tấn công vào chính nguyên tắc hòa giải”. Thủ tướng Qatar cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế cần nhanh chóng áp dụng biện pháp trừng phạt nhắm vào Israel vì vụ việc nêu trên.
