Mỹ hối thúc Iran nối lại đàm phán về JCPOA

Theo Reuters, phát biểu tại cuộc họp báo ngày 5-8, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết, thông điệp của Mỹ gửi tới tân Tổng thống Iran Raisi là Mỹ sẽ bảo vệ và thúc đẩy các lợi ích an ninh quốc gia của mình và đối tác. Ông Price cho hay: “Chúng tôi kêu gọi Iran sớm quay trở lại đàm phán để có thể kết thúc công việc. Đối với chúng tôi, đây là một ưu tiên khẩn cấp và tiến trình này không thể kéo dài vô thời hạn. Nếu Tổng thống Raisi thực sự quyết tâm muốn chứng kiến các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ thì đó chính xác là những điều nằm trên bàn đàm phán ở Vienna”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cũng lưu ý, Washington hy vọng Tehran nắm bắt cơ hội để thúc đẩy các giải pháp ngoại giao.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nhấn mạnh nước này sẽ bảo vệ các lợi ích an ninh quốc gia của mình và đối tác. Ảnh: Reuters

Lời kêu gọi của Mỹ được đưa ra sau khi ông Raisi chính thức tuyên thệ nhậm chức trước Quốc hội nước này trong ngày 5-8. Hiện Mỹ và châu Âu đang kỳ vọng vào những quyết sách do chính quyền mới của Iran đưa ra ở vòng đàm phán tiếp theo tại Vienna. Trong bài phát biểu tại lễ nhậm chức, Tổng thống Raisi đã tuyên bố rằng Tehran ủng hộ bất cứ động thái ngoại giao nào nhằm dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ. Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo có quan điểm cứng rắn của Iran nhấn mạnh: “Các lệnh trừng phạt chống Nhà nước Iran phải được dỡ bỏ. Chính sách gây áp lực và trừng phạt không làm người dân Iran lùi bước, từ bỏ quyền hợp pháp của mình”. Tân Tổng thống Iran Raisi cũng khẳng định chương trình hạt nhân của nước này là chương trình hạt nhân hòa bình.

Iran và nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Nga, Mỹ, Trung Quốc và Đức) đã đặt bút ký kết JCPOA vào năm 2015. Hồi năm 2018, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump đã rút nước này khỏi thỏa thuận hạt nhân và áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt đối với Tehran. Đáp trả lại, Iran dần thu hẹp các cam kết của mình trong thỏa thuận. Sau khi nhậm chức hồi đầu năm nay, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cam kết đưa nước này quay trở lại JCPOA nếu Tehran tuân thủ trở lại các cam kết trong thỏa thuận. Về phần mình, Iran cương quyết kêu gọi Mỹ dỡ bỏ toàn bộ các lệnh trừng phạt trước khi yêu cầu nước này quay lại thực hiện đầy đủ các cam kết.

Dưới sự trung gian của các nước: Anh, Pháp, Đức, Nga, Trung Quốc; Mỹ và Iran đã tham gia đàm phán gián tiếp để khôi phục thỏa thuận hạt nhân 2015 tại Vienna từ tháng 4 năm nay. Cho đến nay, hai bên đã tiến hành 6 vòng đàm phán. Vòng đàm phán gần nhất diễn ra vào ngày 20-6. Hơn một tháng đã trôi qua nhưng Washington và Tehran chưa ấn định được thời gian tiến hành vòng đàm phán thứ bảy. Hồi tháng 7 vừa qua, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi, Trưởng đoàn đàm phán hạt nhân của Iran, cho biết, vòng đàm phán tiếp theo phải đợi cho đến khi tân tổng thống nước này lên nắm quyền. Tuy nhiên, quyền quyết định cuối cùng về việc nối lại đàm phán lại thuộc về lãnh tụ tinh thần tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei. Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định tiến trình đàm phán với Iran về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân không thể diễn ra vô thời hạn, mặc dù Washington theo đuổi con đường ngoại giao.

Giữa lúc còn bất đồng về việc bên nào sẽ nhượng bộ trước trong các vấn đề liên quan đến JCPOA, sóng gió lại nổi lên trong quan hệ giữa Mỹ và Iran. Gần đây, Washington đã cáo buộc Tehran đứng sau vụ tấn công tàu chở dầu Mercer Street do công ty của một tỷ phú Israel quản lý ở biển Arab, khiến hai người thiệt mạng. Bộ Ngoại giao Iran đã lên tiếng phủ nhận mọi cáo buộc liên quan đến vụ tấn công. Vụ việc này khiến hai bên “lời qua tiếng lại”, gây trở ngại cho việc nối lại đàm phán nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân.

LÂM ANH