Trước kia Nga không sản xuất được nhiều turbine khí, nhưng sau khi phải chịu các lệnh cấm vận từ Mỹ và phương Tây thì mọi việc dần có sự thay đổi theo chiều hướng tích cực.
Như đã từng đề cập trước đó, Bộ Thương mại Mỹ đã sửa đổi danh sách các mặt hàng xuất khẩu sang Nga bị kiểm soát, mục đích nhằm tăng cường hạn chế đối với 4 sản phẩm công nghệ.
Biện pháp này được thực hiện như một phần của thỏa thuận về kiểm soát việc cung cấp vũ khí và hàng hóa lưỡng dụng, do Mỹ đã nhận thấy Nga đang tích cực sử dụng sản phẩm của phương Tây cho mặt hàng quốc phòng.
Trên thực tế, bước đi trên dẫn đến việc thắt chặt các điều kiện cung cấp chất bán dẫn thành phẩm và công nghệ động cơ máy nén khí (turbine) cho Liên bang Nga. Điều này được nêu trực tiếp trong tuyên bố chính thức của Mỹ.
Các hạn chế đặc biệt và kiểm soát chặt chẽ hiện áp dụng cho dây dẫn băng siêu rộng, phần mềm cho thiết kế chip có sự hỗ trợ của máy tính và các công nghệ liên quan đến việc chế tạo turbine khí.
Điều này tạo cơ sở pháp lý để thực thi hành động cứng rắn đối với các nhà thầu cung cấp thiết bị cho Nga. Ví dụ để tuân thủ biện pháp hạn chế, công ty Baker Hughes đã tuyên bố sẽ chấm dứt tất cả các dự án hợp tác với Nga, bao gồm cả Arctic LNG-2.
Đối với công ty Novatek, đây là một đòn đánh rất nặng nề, bởi vì họ không thể hoàn thành việc lắp đặt thiết bị nếu thiếu sản phẩm nước ngoài. Hiện tại, Nga chưa có công nghệ riêng cho các nhà máy hoạt động bằng nhiên liệu hóa lỏng.
Với diễn biến trên, hành động của Mỹ đang thúc đẩy chính phủ Nga bắt tay vào việc thay thế nhập khẩu trong lĩnh vực động cơ turbine khí, bằng việc chủ động chế tạo sản phẩm ngay trong nước.
Theo báo chí Nga, không còn nghi ngờ gì nữa, việc ép Nga tự phát triển các công nghệ trong nước sớm muộn cũng sẽ dẫn tới thành công, và những sản phẩm tương tự của phương Tây sẽ được tạo ra.
Tuy nhiên điều này sẽ mất nhiều năm, đây là thực tế mà một số dự án, chẳng hạn như Arctic LNG-2 phải gánh chịu. Các nhà đầu tư sẽ không đợi nhiều năm để quá trình nghiên cứu phát triển được hoàn thành và thiết bị sản xuất trong nước được lắp đặt.
Những nỗ lực của cơ quan quản lý ngành công nghiệp Mỹ đã được tăng cường, sau khi xuất hiện một vấn đề gây tranh cãi liên quan tới các turbine do Tập đoàn Siemens của Đức sản xuất cho đường ống dẫn khí Nord Stream.
Rõ ràng sự phụ thuộc của Liên bang Nga vào công nghệ nước ngoài là điểm yếu chí tử đối với nền kinh tế, nhất là lĩnh vực khai thác và xuất khẩu tài nguyên năng lượng.
Người Mỹ cố gắng tấn công ngay vào điểm yếu nhất của Moskva, bằng một cách nào đó, họ đã thành công. Bây giờ câu trả lời đối với Washington phải được đưa ra bởi các kỹ sư Nga.
Nhưng con đường phía trước dự báo không dễ dàng, đặc biệt trong tình cảnh Nga phải chịu những lệnh cấm vận nặng nề. Giới chuyên gia đánh giá Moskva có khả năng chế tạo turbine khí với hình dáng và thông số tương tự, nhưng chất lượng hay độ bền thì chưa thể đáp ứng.
Việt Dũng