Mỹ lên tiếng và hành động sau khi Trung Quốc tập trận phi pháp tại Biển Đông

Hai tàu sân bay USS Ronald Reagan và USS Nimitz

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus ngày 4.7 đã viết trên Twitter rằng các cuộc tập trận quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông "vi phạm cam kết của nước này theo Tuyên bố ứng xử giữa các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002". Đồng thời, bà Ortagus khẳng định: "Mỹ sát cánh với những người bạn ở Đông Nam Á và phản đối những yêu sách phi pháp của CHND Trung Hoa”.

Ở cấp cao hơn, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 3.7 cũng viết trên Twitter: “Mỹ nhất trí với những người bạn Đông Nam Á rằng các cuộc tập trận của CHND Trung Hoa ở những khu vực tranh chấp thuộc Biển Đông mang tính khiêu khích cao. Chúng tôi phản đối những yêu sách phi pháp của Bắc Kinh”.

Cùng lúc đó, hai tàu sân bay Mỹ USS Ronald Reagan và USS Nimitz ngày 4.7 cũng thực hiện cuộc diễn tập lớn nhất của hải quân Mỹ trong những năm gần đây tại Biển Đông. Trong khuôn khổ diễn tập của tàu Reagan, Nimitz và 4 chiến hạm khác, các máy bay trên tàu sân bay sẽ cất cánh ngày đêm để kiểm tra khả năng tác chiến của chúng. Phía Mỹ từ chối tiết lộ vị trí cụ thể hai tàu sân bay diễn tập trên Biển Đông.

Chỉ huy nhóm tác chiến tàu sân bay USS Ronald Reagan, chuẩn đô đốc George Wikoff nói với Wall Street Journal ngày 3.7: "Mục đích (của cuộc diễn tập) là thể hiện tín hiệu rõ ràng cho các đối tác và đồng minh rằng chúng tôi cam kết đảm bảo an ninh cùng ổn định trong khu vực".

Chuẩn đô đốc Wikoff nói cuộc diễn tập của tàu sân bay Mỹ không hẳn nhằm đáp trả cuộc tập trận của Trung Quốc, nhưng thừa nhận hoạt động quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông là lý do chính đáng để hải quân Mỹ hiện diện trong khu vực. "Những hành vi đó cho thấy hoạt động của chúng tôi trong khu vực là hợp lý".

Ngày 2.7, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao nước ta Lê Thị Thu Hằng cho biết, Việt Nam phản đối những hoạt động sai phạm của Trung Quốc tại Biển Đông và đã trao công hàm phản đối cuộc tập trận của Trung Quốc tại quần đảo Hoàng Sa.

Trả lời phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam về việc Trung Quốc thực hiện tập trận xung quanh quần đảo Hoàng Sa, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết, hành động này đã vi phạm chủ quyền Việt Nam và đi ngược lại quy tắc ứng xử ở Biển Đông, việc duy trì hợp tác giữa Biển Đông.

"Việt Nam đã giao thiệp, trao công hàm phản đối và yêu cầu Trung Quốc không lặp lại hành động này trong tương lai", Người phát ngôn cho biết.

Liên quan thông tin nói tàu khảo sát HD4 của Trung Quốc hoạt động, đi vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam gần đây, bà Lê Thị Thu Hằng cũng nhấn mạnh: "Chúng tôi cho rằng các hoạt động thăm dò, khảo sát phải có sự đồng ý của Việt Nam, phù hợp Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982).

Việc tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và công ước của UNCLOS 1982 có ý nghĩa quan trọng trong việc duy trì hòa bình, an ninh, hợp tác và phát triển ở khu vực biển Đông, trong khu vực cũng như trên thế giới".

A.T