Mỹ loại Trung Quốc và Nga khỏi chuỗi cung ứng cáp biển do lo ngại về gián điệp và phá hoại

Tuyến cáp ngầm đầu tiên tới Tuvalu được lắp đặt vào tháng 12.2024 với sự hợp tác của Nhật Bản, Hoa Kỳ và Úc. Ảnh: Bộ Ngoại giao Nhật Bản/Nikkei Asia

Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) đã phê duyệt bộ quy tắc sửa đổi về đối tượng được phép tham gia vào quy trình lắp đặt hệ thống cáp biển. Sau khi lấy ý kiến công chúng, FCC sẽ hoàn tất đợt sửa đổi lớn đầu tiên kể từ năm 2001, dự kiến được áp dụng ngay trong năm nay.

Quy định mới loại bỏ các công ty có trụ sở tại những quốc gia đối thủ tiềm tàng như Trung Quốc, Nga và Iran khỏi mọi hoạt động liên quan đến cáp biển do Mỹ sở hữu. Về nguyên tắc, các đối thủ nước ngoài sẽ bị cấm tiếp cận cáp biển của Mỹ. Bằng cách loại trừ các công ty Trung Quốc, Mỹ nhắm tới đảm bảo an ninh cho toàn bộ chuỗi cung ứng cáp biển, từ vật liệu đến thiết bị truyền dẫn.

Mỹ đang hợp tác tích cực hơn với các đồng minh để sử dụng các công ty phương Tây thay vì các công ty Trung Quốc. Điển hình, quy trình phê duyệt sẽ đơn giản hơn cho các công ty từ Nhật Bản, châu Âu và các đồng minh khác, nhằm khuyến khích đầu tư công tư vào lĩnh vực đòi hỏi nguồn vốn lớn này. Việc phê duyệt ưu tiên cho công nghệ của các công ty Mỹ và đồng minh đáng tin cậy sẽ rút ngắn quy trình từ mức trung bình 2 năm hiện nay.

Các công ty được chấp thuận phải nộp kế hoạch an ninh mạng và cam đoan không có công ty nào từ các quốc gia đối thủ tham gia vào chuỗi cung ứng cáp, bao gồm tất cả thiết bị và công nghệ hỗ trợ.

Thực tế, quá trình xây dựng quy định mới bắt đầu từ cuối nhiệm kỳ chính quyền Tổng thống Joe Biden. Đề xuất ban đầu yêu cầu tái phê duyệt mỗi 3 năm nhưng bị từ chối vì quá khắt khe. Thay vào đó, quy định mới yêu cầu tái phê duyệt sau 25 năm.

Hệ thống cáp biển hiện truyền tải hơn 95% lưu lượng dữ liệu thông tin quốc tế. Ảnh: US Navy/Joshua Knolla

Cáp biển được dùng từ cuối thế kỷ 19 và hiện truyền tải hơn 95% lưu lượng dữ liệu thông tin quốc tế. Theo FCC, hệ thống này hỗ trợ giao dịch tài chính trị giá khoảng 10 ngàn tỷ USD mỗi ngày.

Trên toàn cầu, khoảng 90% cáp biển được sản xuất bởi ba công ty chính: NEC của Nhật Bản, SubCom của Mỹ và Alcatel Submarine Networks của Pháp. Phần còn lại được HMN Technologies của Trung Quốc gia tăng nắm giữ, chủ yếu tại châu Phi và các đảo Thái Bình Dương.

Những tập đoàn công nghệ lớn như Google, Meta Platforms và Amazon Web Services có trụ sở tại Mỹ là những nhà khai thác lớn nhất của các tuyến cáp ngầm này.

Tầm quan trọng đặc biệt về an ninh đối với các tuyến cáp ngầm đã được chứng minh suốt lịch sử hoạt động. Nguy cơ khai thác các điểm yếu của mạng lưới cũng được coi là một lý do khiến các công ty Trung Quốc không được tham gia vào các tuyến cáp này. Các nhà phân tích lưu ý rằng các bằng sáng chế của Trung Quốc về thiết bị cắt cáp đã làm gia tăng lo ngại về khả năng phá hoại.

Các tuyến cáp do Google và Meta vận hành được dẫn chứng là ví dụ về rủi ro, với sự tham gia của một công ty liên hệ với Trung Quốc vào hoạt động sửa chữa và bảo trì, làm dấy lên lo ngại về bảo mật dữ liệu.

Các chuyên cũng gia cảnh báo hành động mới của Mỹ có thể dẫn đến việc Internet cũng bị chia tách thành các vùng ảnh hưởng riêng biệt. Mỹ coi những biện pháp này là quan trọng để bảo vệ an ninh quốc gia và khả năng phục hồi của các mạng lưới toàn cầu, nhưng những người chỉ trích lo ngại rằng các hạn chế này sẽ làm chậm sự đổi mới, làm chậm tiến độ các dự án và làm tăng chi phí co các công ty đang vận hành các tuyến cáp trên.

Lan Chi tổng hợp