Mỹ muốn chặn Trung Quốc mua nhà máy động cơ máy bay của Ukraine
Viễn cảnh một nhà máy sản xuất động cơ máy bay của Ukraine được bán cho Trung Quốc đã khiến Washington lo lắng đến mức Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton đã đích thân đến Ukraine để tìm cách ngăn chặn.
Ông John Bolton đã tới Kiev sau Hội nghị thượng đỉnh G7 ở Pháp. Hôm 26-8, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ cho biết, ông mong chờ cuộc gặp với “các đối tác” ở đó, để củng cố sự ủng hộ của Mỹ vì “một Ukraine mạnh mẽ và thịnh vượng hơn”.
Tuy nhiên, ông John Bolton đã không bình luận về thông tin được Tạp chí Phố Wall đưa ra cuối tuần trước rằng một trong những cuộc gặp đó sẽ liên quan đến số phận của nhà máy sản xuất động cơ máy bay Motor Sich. Hãng này đang được cơ quan chức năng xem xét chấp thuận để bán cổ phần cho 2 công ty Trung Quốc.
Một trong những chủ đề ưu tiên trong chuyến thăm Ukraine của ông John Bolton có thể là thương vụ bán cổ phần nhà máy sản xuất động cơ máy bay Motor Sich
Thông tin này khiến Mỹ quan ngại rằng, Bắc Kinh không chỉ mua được nhà máy ở Zaporozhye, mà còn thâu tóm được công nghệ và chuyên gia chế tạo động cơ máy bay và trực thăng.
Công ty Đầu tư công nghiệp hàng không Bắc Kinh Skyrizon đã cố mua gần 49% cổ phần của Motor Sich trong năm 2017, nhưng đã bị cơ quan an ninh Ukraine chặn lại. Việc giao dịch cổ phiếu Motor Sich đã bị đóng băng vào tháng 4-2018 nhằm ngăn chặn chúng rơi vào tay đối tượng không được phép.
Hiện giờ Skyrizon đã hợp tác với Tập đoàn Xinwei để tham gia một thương vụ khác, lần này là hơn 51% cổ phần của công ty, trong khi 25% cổ phần sẽ thuộc về Ukroboronprom, tập đoàn quân sự nhà nước của Nga. Thương vụ này phải được sự phê duyệt của Ủy ban chống độc quyền, đó cũng là nơi ông Bolton tìm đến.
Nhà máy sản xuất động cơ máy bay duy nhất của Ukraine, được thành lập vào năm 1907, đã rơi vào thời kỳ khó khăn kể từ năm 2014, quan hệ căng thẳng gia tăng giữa Ukraine và Nga, từng là khách hàng lớn nhất nước này.
Motor Sich cũng không phải là công ty quốc phòng lớn duy nhất chịu cảnh bi đát. Antonov, hãng máy bay vận tải sử dụng động cơ Motor Sich đã đóng cửa vào năm 2016 và chuyển đổi thành Ukroboronprom, sau một thỏa thuận cho phép Trung Quốc tài trợ.
Tháng 8-2018, sau khi Washington gây áp lực ngăn Motor Sich hợp tác với Trung Quốc, một chính trị gia đã lập luận rằng sẽ chỉ công bằng khi Mỹ trở thành khách hàng của hãng. “Nếu người Mỹ không muốn chúng tôi bán nhà máy cho Trung Quốc, hãy để họ mua động cơ máy bay của chúng tôi”, ông Oleh Lyashko nói.
Tân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, người đã bất ngờ giành chiến thắng trước đối thủ Petro Poroshenko do Mỹ hậu thuẫn trong cuộc bầu cử hồi tháng 4-2019 gần đây có dấu hiệu ưu tiên quan hệ với NATO. Thế nên, việc quyết định số phận của Motor Sich sẽ cho biết cách mà nhà lãnh đạo này ứng phó với áp lực từ Washington như thế nào.
