Các cuộc tập trận chung giữa Mỹ và Nhật Bản mang tên Keen Sword 21, đã được tổ chức 2 năm/lần trong hơn 30 năm qua. Cuộc tập trận năm nay kéo dài đến ngày 5-11.
Phát biểu trên tàu chiến Nhật Bản hôm 26-10, Trung tướng Kevin Schneider, Tư lệnh Lực lượng Mỹ tại Nhật Bản, cho biết các cuộc tập trận sẽ chứng tỏ khả năng của liên minh Mỹ-Nhật “trong việc điều binh sỹ chiến đấu để bảo vệ đảo Senkaku hoặc ứng phó với các cuộc khủng hoảng hoặc tình huống bất thường khác”.
Cả Tokyo và Bắc Kinh đều tuyên bố chủ quyền quần đảo Senkaku theo tiếng Nhật hay Trung Quốc gọi là Điếu Ngư. Nhật Bản đã quản lý quần đảo này từ năm 1972.
Chuỗi đá nổi không có người ở này cách Tokyo khoảng 1.900 km về phía Tây Nam Tokyo. Căng thẳng giữa hai nước kéo dài từ nhiều năm và cả 2 bên đều đưa ra bằng chứng gắn với lịch sử của mình.
Thời gian gần đây, căng thẳng quanh quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư tăng cao khi các tàu Trung Quốc có thời gian lưu lại vùng biển này trong thời gian kỷ lục, khiến Tokyo liên tục phản đối.
Viễn cảnh quân đội Nhật Bản - Trung Quốc đối đầu vì các đảo tranh chấp càng có sức hút lớn hơn vì hiệp ước phòng thủ chung Mỹ - Nhật buộc Washington phải bảo vệ các đảo như thể chúng là lãnh thổ của nước Mỹ. Tư lệnh Schneider hôm 26-10 nhắc lại rằng Mỹ luôn kiên định với cam kết đó
Hồi tháng 7-2020, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho rằng tranh chấp Senkaku là một trong những vấn đề nổi lên ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, nơi Trung Quốc đang “thúc đẩy tranh chấp lãnh thổ” như một phần của mô hình “bắt nạt” các nước láng giềng châu Á.
Vì vậy, sự hiện diện một lực lượng lớn binh sỹ Mỹ và Nhật Bản ở Thái Bình Dương trong tuần này bổ sung thêm sức mạnh trực quan cho các tuyên bố rằng Tokyo và Washington đoàn kết với nhau vì Senkaku và hơn thế nữa.
Tham gia tập trận là khoảng 9.000 lính Mỹ, một nhóm tàu sân bay Mỹ, hơn 100 máy bay quân sự Mỹ, hơn 37.000 lính Nhật Bản, 20 tàu chiến của Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản, 100 máy bay quân sự Nhật Bản, 1 tàu khu trục nhỏ của Canada tập trung ở Okinawa, cách quần đảo Senkaku 400km
Tuyên bố của Hạm đội Thái Bình Dương cho biết, các binh sĩ “sẽ thực hiện một loạt khả năng chiến đấu đồng thời thể hiện sự linh hoạt và khả năng vốn có của quân đội Mỹ và Nhật Bản”.
Các bức ảnh do Hải quân Hoa Kỳ công bố hôm 26-10 cho thấy, 16 tàu chiến Mỹ, Nhật Bản và Canada đi theo đội hình ở Biển Philippines khi cuộc tập trận Keen Sword bắt đầu.
Ông Carl Schuster, cựu giám đốc Trung tâm Tình báo chung của Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ, nhận định các cuộc tập trận quy mô lớn này có “giá trị răn đe” đối với Trung Quốc. “Họ cho thấy việc thu giữ đảo sẽ không hề đơn giản hay không gặp thách thức”, ông nói.
Ông Corey Wallace, giáo sư tại Đại học Kanagawa cho biết, Mỹ đã cho hạ cánh máy bay vận tải MV-22 Osprey lên tàu chiến lớn nhất Nhật Bản JS Kaga.
“Điều này nói lên tính chất ngày càng khốc liệt của các cuộc tập trận đổ bộ nhưng cũng là khả năng còn tiến xa hơn trong tương lai, có lẽ trước tiên là với F-35B của Mỹ trên tàu Nhật Bản và sau đó là F-35B của Nhật Bản trên tàu đổ bộ của Mỹ”, giáo sư Corey Wallace nói.
Trong thời điểm Mỹ - Nhật Bản tập trận chung, quân đội Trung Quốc cũng đang thực hiện 2 cuộc tập trận ở Biển Bột Hải và Hoàng Hải, theo trang web tiếng Anh chính thức của PLA. Nội dung chính của cuộc tập trận không được tiết lộ.
Các cuộc tập trận này dự kiến kết thúc vào ngày 10-11 và ngày 30-10. Đó chỉ là hoạt động mới nhất trong vài tháng qua của quân đội Trung Quốc, gần đây họ đã tổ chức đồng thời 5 cuộc tập trận.
Hải Yến