Mỹ - Philippines nối lại Hội nghị Bộ trưởng 2+2 sau 7 năm

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Bộ trưởng Quốc phòng Jose Faustino trong một cuộc họp báo chung - Ảnh: Nikkei Asia

Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin sẽ tiếp Ngoại trưởng Philippines Enrique Manalo và Bộ trưởng Quốc phòng Carlito Galvez vào ngày 11.4.

Theo Bộ Ngoại giao, hai bộ trưởng Blinken và Austin “sẽ tái khẳng định cam kết chắc chắn của Hoa Kỳ trong liên minh với Philippines, quốc gia đã đóng góp cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương trong hơn 70 năm qua”.

Bộ Ngoại giao Philippines cho biết thêm rằng các quan chức sẽ hội đàm về “các vấn đề toàn cầu quan trọng” như năng lượng, an ninh, thương mại và hợp tác kinh tế. Các cuộc thảo luận cũng sẽ đề cập đến việc “xác định các sáng kiến cụ thể nhằm thúc đẩy an ninh khu vực, đạt được sự thịnh vượng chung về kinh tế, hiện đại hóa liên minh, chống khủng bố và các tội phạm xuyên quốc gia khác”.

Cuộc gặp cũng sẽ “tạo điều kiện cho Mỹ và Philippines tăng cường quan hệ đối tác kinh tế và an ninh song phương, đồng thời tăng cường sự hợp tác chặt chẽ nhằm thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở, kết nối, thịnh vượng, an toàn và kiên cường”.

Cuộc gặp được gọi là 2+2 giữa các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao Mỹ và Philippines lần đầu tiên được tổ chức vào tháng 4.2012, một sự kiện mà hai bên mô tả là “một minh chứng cho cam kết chung nhằm viết nên một chương mới trong quan hệ đối tác giữa hai nước”.

Tuy nhiên, Hội nghị 2+2 đã không được tổ chức kể từ tháng 1.2016, thời điểm ông Rodrigo Duterte đắc cử Tổng thống. Khi nhậm chức vào tháng 7 năm đó, Tổng thống Duterte đã khởi xướng một chính sách xoay trục nhanh chóng, giảm bớt những cam kết với Mỹ và bước sang một trang mới trong quan hệ với Trung Quốc, bất chấp các hành động quyết đoán liên tục của Bắc Kinh tại Biển Đông.

Do đó, việc nối lại hội nghị cấp bộ trưởng 2+2 là một biểu tượng cho sự tiến bộ vượt bậc gần đây trong liên minh Mỹ-Philippines. Tuần trước, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã cho phép Mỹ tiếp cận thêm 4 căn cứ quân sự ở nước này theo Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Nâng cao (EDCA) năm 2014, ngoài 5 địa điểm đã được ấn định vào năm 2016. EDCA cấp cho quân đội Mỹ quyền quyền có nhân viên tạm thời tại các căn cứ quân sự được chọn của Philippines và sử dụng các cơ sở như đường băng, kho chứa nhiên liệu và nhà ở quân sự.

Vị trí của các địa điểm mang tính chiến lược cao, bao gồm ba địa điểm ở phía bắc đảo Luzon, gần eo biển Đài Loan và một ở mũi tây nam của đảo Palawan. Mỹ cũng đã công bố 82 triệu USD bổ sung nhằm nâng cấp cơ sở hạ tầng cho năm địa điểm thuộc EDCA ban đầu.

Cuộc gặp 2+2 ngày hôm nay cũng sẽ trùng với lễ khai mạc cuộc tập trận quân sự Balikatan, với sự tham gia của hơn 17.600 binh sĩ Mỹ, Philippines và Australia. Đây sẽ là tập trận lớn nhất từ trước đến nay của các bài tập.

Quỳnh Vũ